"Người con của biển"

Thuyền trưởng tàu SAR 412 (thuộc Trung tâm Phối hợp tìm kiếm cứu nạn hàng hải khu vực 2 - MRCC Đà Nẵng) Phan Xuân Sơn là điểm tựa an toàn cho ngư dân hoạt động trên vùng biển thiêng liêng của Tổ quốc.

Tàu SAR 412 lai dắt tàu cá Khánh Hòa KH96977TS cùng 11 ngư dân bị nạn ở Hoàng Sa cập cảng Đà Nẵng an toàn, ngày 23-10. Ảnh: Đắc Mạnh

Tôi đến MRCC Đà Nẵng tìm Phan Xuân Sơn khi anh mới trở về từ Đại hội Thi đua yêu nước toàn quốc lần thứ 9 diễn ra tại Hà Nội. Anh đang có vài ngày rảnh rỗi hiếm hoi cuối năm. Hiếm hoi nhưng không chắc là trọn vẹn, bởi anh có thể đứng dậy ngay giữa chừng câu chuyện và cùng anh em thủy thủ lên đường sau một tin gọi, vì một tai nạn nào đó vừa xảy ra cách bờ vài trăm hải lý...

Tôi đã gặp anh nhiều lần vào những lúc anh bận rộn khi vừa trở về với con tàu cứu hộ; làm thủ tục bàn giao những ngư dân gặp nạn, cung cấp thông tin cho Bộ đội Biên phòng và Công an, trả lời báo chí, và nhiều công việc cần thiết mà một chỉ huy tàu phải làm khi vừa kết thúc nhiệm vụ... Hôm nay mới thực sự ngắm kỹ “người con của biển” ấy.

Người đàn ông 58 tuổi, dáng cao to, tóc cắt ngắn, giọng nói đậm chất Bắc dù quê gốc xứ Nghệ. Nhắc đến những chuyến cứu hộ, cứu nạn ở vùng biển Hoàng Sa, đôi mắt anh ánh lên niềm tự hào. Bởi, người thuyền trưởng ấy đã phải đối đầu với không biết bao nhiêu con “quái vật” giữa vùng biển Hoàng Sa để cứu ngư dân bị nạn.

“Chiều 21-10, nhận được lệnh đi cứu nạn tàu KH 96977 do ông Phan Thành Kim (quê Khánh Hòa) làm thuyền trưởng bị nạn sát đảo Bom Bay thuộc quần đảo Hoàng Sa của Việt Nam, anh em cho tàu tức tốc lên đường. Vượt qua sóng gió cấp 6, cấp 7, con tàu chòng chành nhưng vẫn hùng dũng vun vút tiến ra quần đảo Hoàng Sa.

Đoán chuyến cứu nạn sẽ bị tàu Trung Quốc truy cản, nên anh em đã chuẩn bị mọi tâm thế để đối đầu. Và đúng như vậy. Khi cách đảo Bom Bay chừng vài hải lý, xa xa có hai tàu chấp pháp của Trung Quốc xuất hiện, anh em chiến sĩ trên tàu SAR 412 vẫn bình tĩnh cho tàu tiến về phía có tàu gặp nạn.

Hai tàu chấp pháp Trung Quốc nhanh chóng áp sát, trong đó một tàu kè sát cạnh tàu SAR 412, một tàu khác chặn ở phần đầu. Ngoài mục đích truy cản tàu của ta đang làm nhiệm vụ, chúng còn muốn bẫy tàu cứu nạn đâm tàu chúng để lấy cớ và gây rối”, anh Sơn tâm sự.

Thuyền trưởng Phan Xuân Sơn. Ảnh: N.P

Trầm ngâm một hồi, thuyền trưởng Sơn mở đoạn video mà anh em quay lại trong chuyến cứu nạn. Tiếng âm thanh phía Trung Quốc phát ra lơ lớ: “Yêu cầu các ông cho tàu quay ra khỏi vùng lãnh hải của chúng tôi”. Phía Trung Quốc vừa dứt lời, thuyền trưởng Sơn trả lời rất đanh thép: “Chúng tôi là tàu cứu nạn của Chính phủ Việt Nam, tôi đang làm nhiệm vụ ở đây. Không có một chính phủ nước nào đi cản trở công việc cứu nạn của chính phủ nước khác cả…”.

Anh Sơn cho hay: “Nếu khi đó ta quay tàu ra khu vực mà họ yêu cầu, vô hình chung sẽ công nhận vùng biển ấy là chủ quyền của họ. Vì vậy, chúng tôi rất bình tĩnh đối đáp một khách khéo léo và vững vàng cho tàu tiến tới phía trước”.

Quần thảo suốt 3 giờ đồng hồ, mặc dù tàu bị nạn ở phía trước nhưng vẫn không sao tiếp cận được, cuộc “đấu trí” thực sự căng thẳng. Tuy nhiên, với sự kiên trì, quyết đoán của người thuyền trưởng cũng như của anh em tàu SAR 412, cuối cùng, tàu của thuyền trưởng Sơn cũng áp sát và cứu được 11 thuyền viên, lai dắt tàu bị nạn quay về đất liền.

Thế nhưng, khi quay về, tàu SAR 412 đi qua khu vực đảo Tri Tôn khoảng 7-8 hải lý thì tàu họ lại ép, bắt ta phải ra khỏi vùng biển này. “Chúng tôi đi đường này, không đi đường nào khác!”, giọng đanh thép của thuyền trưởng Sơn đã khiến cho tàu Trung Quốc dù muốn gây rối nhưng chỉ có thể đi theo sau như thể “hộ tống”…

Phan Xuân Sơn làm thuyền trưởng tàu SAR 412 đã tròn 10 năm. Trên con tàu cứu hộ, cứu nạn, vai trò của người thuyền trưởng vô cùng quan trọng, bởi luôn phải quyết định trong tích tắc, không kịp cân nhắc, đắn đo, chần chừ.

Quyết định đúng, sẽ cứu được mạng người, cứu được con tàu giá trị cả tỷ bạc cho ngư dân. Quyết định sai, có khi lương tâm bị dày vò suốt đời. Vì vậy, càng có kinh nghiệm, những quyết định của người thuyền trưởng càng chính xác và hiệu quả hơn. 10 năm nay, những người được tàu SAR 412 cứu đều bảo toàn mạng sống.

Đây là niềm hạnh phúc vô cùng lớn lao của anh em tàu SAR 412. Suốt 10 năm làm thuyền trưởng tàu SAR 412, anh Sơn cùng anh em cán bộ trên tàu cứu được 458 ngư dân, thuyền viên, trong đó có 4 người nước ngoài bị  nạn ở các vùng biển, chủ yếu ở vùng biển thuộc quần đảo Hoàng Sa (Việt Nam).

Chia tay thuyền trưởng Sơn trong cái nắng chiều nhè nhẹ cuối đông, anh nở nụ cười hiền và nói với chúng tôi: “Khu vực Hoàng Sa mấy năm nay phức tạp, nhưng ngư dân vẫn kiên cường bám biển. Vì vậy, mình luôn sẵn sàng lên đường bất cứ lúc nào khi ngư dân gọi, để họ vững tâm, tiếp tục bám biển, bảo vệ chủ quyền, để luôn luôn có những cột mốc sống hiện diện trên vùng biển, đảo thiêng liêng của Tổ quốc”.

NGỌC PHÚ