Phụ nữ trên khắp thế giới đang chọn mô hình hợp tác xã (HTX) là mô hình hiệu quả nhằm giải quyết các nhu cầu về kinh tế và xã hội của mình. HTX không chỉ giúp phụ nữ đạt được những mong muốn về kinh tế, tiếp cận các nhu cầu về sản xuất và dịch vụ mà phụ nữ còn nhận biết được rằng, HTX là sự lựa chọn hấp dẫn mà ở đó giá trị đạo đức, các giá trị và nguyên tắc HTX được giữ vững, là nơi mang lại các cơ hội tạo thu nhập cho phụ nữ.
Ở Việt Nam, theo báo cáo của Hội LHPN Việt Nam khóa XI, hiện nay có 1.224 mô hình HTX, tổ hợp tác, tổ liên kết, thu hút gần 18.000 lao động nữ tham gia, giúp gần 100.000 hộ do phụ nữ nghèo làm chủ thoát nghèo. Khu vực thành phố Hồ Chí Minh và Nam Bộ không ai không biết về bà Nguyễn Thị Cúc, Chủ nhiệm HTX Mây tre lá Ba Nhất. Ngay sau ngày thống nhất đất nước, bà Cúc với ý tưởng gầy dựng một cơ sở sản xuất nhằm giải quyết việc làm cho những người phụ nữ thất nghiệp.
Đến nay, qua nhiều thăng trầm, dưới sự dẫn dắt của bà Cúc, HTX Ba Nhất đạt doanh thu trên 12 triệu USD, không những thế, HTX còn hỗ trợ mở rộng sản xuất đến các tỉnh miền Đông và miền Tây Nam Bộ, đặc biệt là các HTX do các chủ nhiệm là nữ. Riêng bản thân bà Cúc là 1 trong 100 gương mặt tiêu biểu được Liên minh Hợp tác xã Việt Nam trao Cúp vàng “Vì cộng đồng” và Organization Women of International – Los Angeles (Hội Doanh nhân nữ quốc tế Los Angeles) chọn trao giải thưởng của năm 2013 cho những nữ doanh nhân trên thế giới có đóng góp cho xã hội và giúp cho nhiều doanh nhân nữ khác thành công. Năm 2013, bà Cúc vinh dự được Chủ tịch nước tặng Huân chương Lao động hạng ba.
Năm 2008, được sự hỗ trợ của Liên minh Hợp tác xã TP. Hà Nội, HTX Phụ nữ đơn thân xã Tân Minh được thành lập. HTX hiện có 110 thành viên, chủ yếu trong độ tuổi từ 30 - 75. Mỗi người một hoàn cảnh, nhưng tựu trung đều có khát vọng cống hiến sức lao động và lạc quan vào cuộc sống. Chị Nguyễn Thị Hạnh, Chủ nhiệm HTX Phụ nữ đơn thân xã Tân Minh cho hay, hằng năm, đối tác Phần Lan nhận đặt hàng từ 2.500 – 7.000 sản phẩm (chủ yếu là túi ngủ), mang lại doanh thu hàng trăm triệu đồng phục vụ cho các hoạt động chung của HTX. Quan trọng hơn, nhờ đó mà hàng trăm thành viên HTX - là những phụ nữ đơn thân được tạo công ăn việc làm, nâng cao thu nhập. Một trong những hoạt động trọng tâm khác của HTX là tín dụng tiết kiệm, cho vay. Ngoài các hộ vay vốn phát triển sản xuất nhỏ lẻ, HTX đang thí điểm cho vay một số hộ trồng nấm ăn, bước đầu đem lại hiệu quả kinh tế cao.
Trên đây là 2 trong nhiều điển hình phụ nữ hoạt động trong các HTX. Đối với phụ nữ, HTX có vai trò quan trọng, có thể đáp ứng được nhu cầu về vật chất và tinh thần cho họ. Không chỉ trong HTX của phụ nữ, mà ngay cả HTX có sự tham gia của cả nữ giới và nam giới thì HTX vẫn là công cụ tổ chức hiệu quả đối với xã viên và người lao động nữ nhằm nâng cao mức sống của họ bằng cách tiếp cận những cơ hội việc làm ổn định, các dịch vụ tín dụng và tiết kiệm, các dịch vụ về chăm sóc sức khỏe, nhà ở, xã hội, giáo dục và đào tạo. HTX cũng mang lại cho phụ nữ cơ hội tham gia cũng như ảnh hưởng tới hoạt động kinh tế. Phụ nữ cũng có tính tự chủ và sự tôn trọng khi tham gia vào các hoạt động này. HTX cũng góp phần cải thiện tình trạng kinh tế, vị thế xã hội và văn hóa của phụ nữ, theo cách nào đó để góp phần nâng cao bình đẳng và thay đổi những định kiến xã hội về phụ nữ.
B.T.T