Cơ hội cho thu hút đầu tư và thương mại

Để chuẩn bị tốt nhất cho hội nhập, chính quyền địa phương cần cải cách mạnh mẽ thủ tục hành chính, nâng cao chất lượng dịch vụ hành chính công.

Dệt may, thủy sản là những sản phẩm chủ lực mang lại giá trị gia tăng xuất khẩu.

Về phía doanh nghiệp (DN) phải hiểu được những cam kết trong Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP), nắm được lộ trình mà các quốc gia thành viên phải tuân thủ, từ đó có những ý tưởng mới, phù hợp và tận dụng được các ưu đãi mà TPP tạo ra.

Các DN địa phương cũng như DN có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) có thể khai thác hiệu quả nhất lợi ích từ TPP mang lại, cũng như tăng cường thu hút dự án đầu tư và phát triển thương mại thành phố trong thời gian tới…

Đó là những khuyến nghị được các chuyên gia đến từ Phòng Thương mại Hoa Kỳ tại Việt Nam (AmCham Vietnam) đưa ra tại Hội thảo “Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP): Tác động về thu hút đầu tư và phát triển thương mại đối với địa phương và doanh nghiệp” được tổ chức tại Đà Nẵng ngày 30-10 vừa qua. Phó Chủ tịch UBND thành phố Phùng Tấn Viết cùng 300 đại diện đến từ các sở, ngành, doanh nghiệp, chuyên gia trong và ngoài nước tham dự.

Cơ hội nhiều, thách thức lớn

Theo Phó Chủ tịch UBND thành phố Phùng Tấn Viết, đóng vai trò hạt nhân tăng trưởng của Vùng kinh tế trọng điểm miền Trung, song năng lực sản xuất kinh doanh của các DN Đà Nẵng chậm phát triển, công nghệ chưa tiên tiến, kim ngạch xuất khẩu chưa tương xứng với tiềm năng và chịu nhiều tác động do nhu cầu thị trường thế giới giảm, sự bất ổn của đồng EURO, USD. TPP sẽ là một cơ hội hấp dẫn, nhưng cũng là thách thức lớn đối với DN địa phương.

Tiến trình hội nhập kinh tế thế giới thông qua TPP không còn xa nên đòi hỏi các cơ quan, DN, tổ chức trên địa bàn thành phố phải tự chuẩn bị để đón nhận cơ hội cũng như thách thức khi Việt Nam tham gia hiệp định thương mại này. Lãnh đạo thành phố sẽ luôn quan tâm, tạo mọi điều kiện để các DN tiếp cận thông tin và có những cơ chế chính sách tốt để thu hút đầu tư vào Đà Nẵng.

Qua kết quả thăm dò của Edelman (một tập đoàn truyền thông của Mỹ) nêu ra tại hội thảo cho thấy, có tới 93% DN và 96% người tiêu dùng Việt Nam ủng hộ TPP và bày tỏ tin tưởng hiệp định này sẽ giúp mang lại lợi ích đối với nền kinh tế Việt Nam; 83% DN và 86% người tiêu dùng nhận thức tích cực về TPP. Tuy nhiên, theo khảo sát của Hội DN trẻ Việt Nam, có tới 80% số DN trong nước khi được hỏi thì thiếu hẳn các kiến thức về hội nhập; hoàn toàn không biết điều gì đang chờ đợi mình phía trước khi TPP thành hiện thực.

Đặc biệt, rất ít DN trong nước (hầu hết là DN nhỏ và vừa) tự tìm hiểu, nghiên cứu về TPP để điều chỉnh công việc kinh doanh. Và DN Đà Nẵng cũng không nằm ngoài tình trạng chung này. Đây cũng là điều mà không ít các DN lo lắng. Bà Lê Thị Nam Phương, đại diện Hội Doanh nghiệp trẻ  thành phố kiến nghị, khá nhiều DN trong nước còn mù mờ về TPP, vì thế Chính phủ phải mở nhiều kênh thông tin tuyên truyền về các điều luật trong hiệp định. Các tổ chức cần có thêm nhiều biện pháp hỗ trợ đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao cũng như tư vấn về mặt pháp luật khi DN nhỏ và vừa hội nhập.

Chuẩn bị gì khi ra biển lớn?

Các chuyên gia cho rằng, trong 10 năm tới, TPP sẽ làm tăng thêm 28%  giá trị xuất khẩu cho Việt Nam, tăng 10,5% giá trị GDP. Đối với Đà Nẵng, cơ hội thụ hưởng từ TPP là tăng giá trị xuất khẩu các mặt hàng chủ lực của thành phố, tăng mạnh nguồn vốn FDI; mở ra cơ hội để thành phố phát triển mạnh các dịch vụ logistics… Ông Herb Cochran, Giám đốc điều hành AmCham Vietnam nhấn mạnh: Lợi ích then chốt của TPP đối với Việt Nam, đó là kết nối mạnh hơn với chuỗi cung ứng quốc tế và động lực để cải cách hành chính, thúc đẩy tăng trưởng và tạo ra cơ hội. Song đó cũng là một thách thức đối với Việt Nam khi DN FDI chiếm tới 70% hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam.

Để gia tăng thị phần xuất khẩu trong chuỗi cung ứng quốc tế, DN Việt Nam cần năng động, cải thiện nhiều hơn để trở thành nhà cung cấp đạt “chuẩn” cho thị trường Hoa Kỳ và toàn cầu. Nếu không làm ngay từ bây giờ thì mọi nỗ lực đàm phán của Chính phủ chỉ để làm giàu cho khối kinh tế FDI.

Đề xuất đẩy mạnh phát triển cơ sở hạ tầng logistics để thu hút dòng vốn đầu tư FDI mới sau TPP, ông Nestor Scherbey, Chủ tịch Ủy ban thuận lợi hóa thương mại và hải quan (AmCham Vietnam) cho rằng, Đà Nẵng cần cải thiện cơ sở hạ tầng thương mại, đặc biệt, cần tạo chuyển biến nhanh hơn về thủ tục xuất nhập khẩu, góp phần giảm chi phí mậu dịch sau khi tham gia TPP.

Chính quyền Đà Nẵng nên xem xét đề xuất Trung ương cho phép thí điểm thành lập khu thương mại tự do dưới sự giám sát hải quan khu vực. Khu thương mại tự do sẽ thúc đẩy đầu tư sản xuất vì thuế nhập khẩu các linh kiện thiết bị, vật tư, máy móc sẽ được bãi bỏ; các gánh nặng trong thủ tục hành chính cũng như yêu cầu giám sát chuyên ngành được giảm thiểu.

Trước những tác động của TPP đối với thương mại và đầu tư trực tiếp nước ngoài tại Việt Nam, nhiều đại biểu đề nghị, DN Việt Nam phải chuẩn bị kỹ tâm lý là lợi thế để cạnh tranh với các đối tác nước ngoài. Đà Nẵng cũng sẽ tập trung để phát triển và khuyến khích các DN tham gia hoạt động trên một số ngành nghề có thế mạnh và khả năng cạnh tranh cao như: dịch vụ về du lịch, ngân hàng - tài chính, tín dụng, y tế, giáo dục, công nghệ, công nghệ cao…

Bài và ảnh: Duyên Anh