Phép thử quan hệ giữa hai nước

Việc Argentina bắn chìm tàu cá của Trung Quốc xâm phạm khu vực giới hạn ở vùng biển Nam Mỹ được cho là phép thử đầu tiên trong quan hệ giữa hai nước dưới thời Tổng thống Mauricio Macri.

Tàu cá Lu Yan Yuan Yu 010 của Trung Quốc bị bắn chìm. Ảnh: AFP

Cảnh sát biển Argentina đã bắn chìm một tàu cá của Trung Quốc hoạt động trái phép tại vùng biển Nam Đại Tây Dương và có hành động chống lại lực lượng chức năng.

Hãng AFP dẫn lời các nhà chức trách Argentina cho biết, con tàu mang tên Lu Yan Yuan Yu 010, đánh bắt cá trái phép ở ngoài khơi tỉnh Puerto Madryn, cách thủ đô Buenos Aires 1.300km về phía nam, tức tại vùng đặc quyền kinh tế của Argentina, vào ngày 14-3 thì bị phát hiện. Cảnh sát biển Argentina đã cảnh báo bằng tiếng Anh và tiếng Tây Ban Nha, yêu cầu tàu cá dừng lại, thậm chí nổ súng cảnh cáo nhưng con tàu phản ứng bằng cách tắt đèn và cố bỏ chạy hướng về vùng biển quốc tế.

Trong lúc tháo chạy, tàu cá Trung Quốc nhiều lần va chạm với tàu Argentina. Vì vậy, cảnh sát biển Argentina đã nổ súng và đánh chìm tàu của Trung Quốc. Thông báo của cảnh sát biển Argentina nêu rõ: “Tàu Trung Quốc cố tình va chạm với tàu tuần tra… Vì vậy, chúng tôi được lệnh bắn vào nhiều phần khác nhau của tàu và phá hủy nó”.

Theo AFP, 32 thủy thủ trên tàu được cứu và không xảy ra thương vong. Thuyền trưởng bị giao cho cảnh sát và phải ra tòa.

Vụ việc xảy ra trong lúc Trung Quốc mở rộng việc đánh bắt xa bờ để đáp ứng nhu cầu hải sản ngày càng gia tăng ở cường quốc này. Bộ Ngoại giao Trung Quốc cho biết, Bắc Kinh đã nhận được thông tin về việc 32 thủy thủ được cứu và không bị thương, trong đó 4 người được lực lượng bảo vệ bờ biển Argentina cứu, những người còn lại đã lên các tàu cá của Trung Quốc gần đó.

Trong một tuyên bố, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Lục Khảng nói rằng, Trung Quốc bày tỏ quan ngại sâu sắc về vụ việc và đòi phía Argentina phải giải thích. Trung Quốc cũng kêu gọi Argentina điều tra ngay lập tức, đồng thời thông báo chi tiết cho phía Bắc Kinh.

Theo Reuters, Bắc Kinh còn đề nghị Buenos Aires bảo đảm “sự an toàn và quyền hợp pháp của ngư dân Trung Quốc”, cũng như có các động thái để những vụ việc tương tự không tái diễn. Tuy nhiên, tuyên bố không trực tiếp trả lời câu hỏi vì sao tàu cá lại hoạt động bất hợp pháp và cố tình đụng độ tàu hải quân của Argentina.

Hãng AFP cũng cho hay, việc đánh bắt cá bất hợp pháp rất phổ biến ở vùng biển Nam Đại Tây Dương. Trung Quốc là thị trường lớn nhất thế giới về hải sản và có đội đánh bắt xa bờ lớn nhất, những năm gần đây gia tăng nhanh chóng với 2.460 tàu, hầu hết đánh bắt ở Tây Phi.

Trung Quốc là thị trường xuất khẩu quan trọng đối với ngành nông nghiệp và nguyên liệu thô của Argentina. Quan hệ giữa Trung Quốc và Argentian được thắt chặt dưới thời Tổng thống Cristina Fernandez. Năm 2014, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình thăm Argentina và tuyên bố rằng, quan hệ giữa hai nước đã tiến đến “chân trời mới”.

Trong chiến dịch tranh cử vào năm ngoái, ông Mauricio Macri, hiện là Tổng thống đương nhiệm của Argentina, tuyên bố xem xét lại mọi hợp đồng mới với Trung Quốc, trong đó có thỏa thuận xây dựng 2 nhà máy điện hạt nhân trị giá hơn 15 tỷ USD ở quốc gia lớn thứ hai Nam Mỹ. Vì vậy, các nhà quan sát cho rằng, vụ việc lần này là phép thử cho mối quan hệ giữa 2 nước, mà trực tiếp là quan hệ giữa ông Macri với Bắc Kinh.

Năm 2012, Argentina bắt giữ 2 tàu cá Trung Quốc đang đánh bắt mực trái phép ở vùng đặc quyền kinh tế nước này và đã nổ súng cảnh cáo.

PHÚC NGUYÊN