Kế hoạch của đảng Dân chủ Mỹ trong việc luận tội Tổng thống Donald Trump sau vụ bạo loạn ở tòa nhà Quốc hội hôm 6-1 đang nhận được sự ủng hộ của một số thành viên đảng Cộng hòa.
 |
| Những người biểu tình đụng độ với cảnh sát bên ngoài tòa nhà Quốc hội hôm 6-1. Ảnh: Reuters |
Theo CNN, vụ bạo loạn hôm 6-1 đặt nước Mỹ ở ngã ba đường, đồng thời là phép thử về sự trung thành của các nghị sĩ Cộng hòa.
Ngày 11-1, đảng Dân chủ đưa ra nghị quyết luận tội
Phát biểu với Fox News Channel ngày 9-1, Thượng nghị sĩ Cộng hòa Pat Toomey (bang Pennsylvania) cho rằng, vai trò của Tổng thống Donald Trump trong vụ bạo loạn ở tòa nhà Quốc hội hôm 6-1 có thể dẫn đến việc luận tội. Song, ông Toomey không cho biết ông có bỏ phiếu phế truất Tổng thống tại phiên luận tội ở Thượng viện hay không và điều khoản luận tội nào sẽ được Hạ viện thông qua. Thượng nghị sĩ Cộng hòa Kevin Cramer (bang Bắc Dakota) nhận định: Tổng thống phải chịu một vài trách nhiệm.
Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi trước đó tuyên bố sẽ thúc đẩy luận tội nếu ông Trump không từ chức. Bà Pelosi và nhiều nghị sĩ đảng Dân chủ đã kêu gọi Phó Tổng thống Mike Pence và chính phủ đương nhiệm kích hoạt Tu chính án thứ 25 theo Hiến pháp để ngay lập tức phế truất Tổng thống Trump. Nếu ông Trump bị phế truất, Phó Tổng thống Mike Pence sẽ tạm thời làm chủ nhân Nhà Trắng cho đến khi ông Joe Biden tuyên thệ nhậm chức vào ngày 20-1.
Các nghị sĩ Dân chủ dự kiến đưa ra nghị quyết luận tội của họ vào ngày 11-1 (giờ Washington). Và nếu nghị quyết luận tội được Hạ viện thông qua, Thượng viện cũng phải tổ chức phiên tòa xem xét vào ngày 20-1, đúng thời điểm ông Biden nhậm chức.
Hiện có nhiều nghị sĩ Cộng hòa muốn ông Trump rời nhiệm sở trước ngày 20-1. Nhưng cũng có những nghị sĩ Cộng hòa không ủng hộ luận tội Tổng thống Trump. Theo ông Kevin McCarthy, lãnh đạo phe thiểu số tại Hạ viện, việc luận tội tổng thống chỉ vài ngày trước khi rời nhiệm sở sẽ chỉ càng gây chia rẽ đất nước. Ông McCarthy kêu gọi cả hai đảng “hạ nhiệt”.
Khó phế truất
Nếu muốn loại ông Trump theo Tu chính án thứ 25, cần phải có chữ ký của Phó Tổng thống Mike Pence và đa số bộ trưởng. Nhưng ông Pence không ủng hộ việc dẫn Hiến pháp để phế truất Tổng thống. Còn Tổng thống đắc cử Biden nói rằng, ông sẽ để Quốc hội quyết định có luận tội ông Trump hay không. “Quốc hội sẽ quyết định. Quốc hội sẽ phải sẵn sàng bắt đầu hoạt động. Tôi muốn nói rằng, đó là quyết định của họ”, ông Biden nhấn mạnh. Điều đó cho thấy ông Biden không hào hứng với việc luận tội, bởi một phiên tòa tại Thượng viện sẽ “phủ bóng” lên sự kiện ông nhậm chức và sẽ càng làm những ngày đầu tiên của tân Tổng thống thêm khó khăn khi phải ứng phó với nhiều thách thức. “Tôi tập trung vào vấn đề Covid-19, vắc-xin và tăng trưởng kinh tế”, CNN dẫn lời ông Biden nói.
Dĩ nhiên ông Trump cũng phải chuẩn bị đối phó với nguy cơ bị luận tội. Ông cân nhắc chỉ định luật sư riêng Rudy Giuliani vào nhóm bào chữa nếu bị luận tội ở Thượng viện. Nhưng khả năng ông Trump bị xét xử trước khi ông Biden nhậm chức là rất thấp vì Thượng viện đang trong giai đoạn không tổ chức họp, chỉ họp một số phiên chiếu lệ (3 ngày/phiên, các phiên họp sắp tới vào ngày 12-1 và 15-1). Đến ngày 19-1, Thượng viện mới trở lại làm việc và khó xảy ra kịch bản cơ quan lập pháp này đạt 2/3 số phiếu cần thiết kết tội ông Trump.
Sức ép đang bủa vây Tổng thống Trump trong những ngày cuối nhiệm kỳ khi ông có thể trở thành Tổng thống đầu tiên trong lịch sử Mỹ bị luận tội tới 2 lần. Hơn nữa, Cục Điều tra Liên bang Mỹ (FBI) đang tiến hành điều tra về vụ bạo loạn, trong đó xem xét vai trò của ông Trump là người kích động sự việc. Ông Trump đã đăng tweet cho biết sẽ không dự lễ tuyên thệ nhậm chức của người kế nhiệm.
Báo New York Times dẫn kết quả thăm dò dư luận của PBS Newshour-Marist, đa số người dân Mỹ cho rằng, ông Trump phải chịu trách nhiệm về vụ bạo loạn hôm 6-1. Song, khi hỏi về việc có nên tiến hành các bước tiếp theo để phế truất ông Trump thì 48% nói “có” và 49% nói “không”. Một khảo sát của Reuters-Ipsos cho thấy, 57% số người Mỹ được hỏi bày tỏ mong muốn ông Trump rời nhiệm sở ngay lập tức. Hầu hết trong số họ ủng hộ việc kích hoạt Tu chính án thứ 25.
| Theo CNN, các quan chức y tế Mỹ bày tỏ quan ngại vụ bạo loạn ở tòa nhà Quốc hội hôm 6-1 có thể để lại nhiều hậu quả trong lúc xảy ra đại dịch Covid-19. Thống kê của Đại học Johns Hopkins cho hay, riêng ngày 9-1 có hơn 269.600 ca nhiễm mới và 3.650 ca tử vong. Hiện nước Mỹ có tổng cộng hơn 22 triệu ca nhiễm và 372.000 ca tử vong. |
VĨNH AN
