Mục tiêu tâm điểm trong đàm phán Mỹ - Nga tiếp theo

Phái đoàn Mỹ hướng đến đàm phán về lệnh ngừng bắn ở Biển Đen cũng như những tiến triển cho một thỏa thuận rộng hơn ở Ukraine khi họ nhóm họp với các quan chức Nga tại Saudi Arabia ngày 24-3.

Các quan chức Mỹ và Nga đang họp tại khách sạn Ritz-Carlton ở Riyadh (Saudi Arabia). Ảnh: Mikhail Voskresenskiy/SPTNK/AP

Theo Reuters, phái đoàn đàm phán lần này của Mỹ gồm Cố vấn An ninh quốc gia Mike Waltz, quan chức cấp cao về hoạch định chính sách của Bộ Ngoại giao Michael Anton, cũng như các trợ lý của đặc phái viên Keith Kellogg. Đại diện phía Nga có ông Grigory Karasin, Chủ tịch Ủy ban Đối ngoại của Hội đồng Liên bang (Thượng viện) Nga và ông Sergei Beseda, cố vấn Giám đốc Tổng cục An ninh Liên bang Nga (FSB).

TASS dẫn lời trợ lý Điện Kremlin Yury Ushakov cho biết, chủ đề của các cuộc tham vấn ngày 24-3 là việc nối lại sáng kiến ngũ cốc Biển Đen vốn được thống nhất trong cuộc điện đàm giữa Tổng thống Nga Vladimir Putin và người đồng cấp Mỹ Donald Trump trước đó. Tổng thống Putin đã có phản hồi mang tính xây dựng đối với sáng kiến của ông Trump về bảo vệ tuyến đường vận chuyển qua Biển Đen và họ đồng ý bắt đầu đàm phán về vấn đề này.

Chia sẻ trên đài CBS ngày 23-3, Cố vấn an ninh quốc gia Mỹ Mike Waltz, nhân vật chủ chốt trong quá trình đàm phán, cũng xác nhận rằng đại diện của nước này và Nga sẽ thảo luận về bảo đảm an ninh hàng hải ở Biển Đen để cả Moscow và Kiev đều có thể vận chuyển ngũ cốc, nhiên liệu và nối lại hoạt động thương mại qua vùng biển này.

Được biết, Thổ Nhĩ Kỳ và Liên Hợp Quốc giúp làm trung gian cho “Sáng kiến Ngũ cốc Biển Đen”, thỏa thuận được ký kết vào tháng 7-2022 cho phép xuất khẩu gần 33 triệu tấn ngũ cốc của Ukraine qua Biển Đen một cách an toàn bất chấp xung đột. Song, Nga đã rút khỏi thỏa thuận sau một năm với lý do xuất khẩu thực phẩm và phân bón của nước này gặp phải những trở ngại nghiêm trọng.

Ngoài lệnh ngừng bắn ở Biển Đen, quan chức Nga và Mỹ cũng sẽ thảo luận về “ranh giới kiểm soát” giữa Nga và Ukraine và phương án xây dựng lòng tin đang được thảo luận. “Chúng tôi sẽ thảo luận về ranh giới kiểm soát, chi tiết hơn về các cơ chế xác minh, gìn giữ hòa bình và cả việc đóng băng các tuyến đường ranh giới hiện tại” ông Waltz nói với CBS. Bên cạnh đó ông Waltz còn cho biết thêm rằng vấn đề về “hòa bình rộng rãi và lâu dài” cùng bảo đảm an ninh cho Kiev cũng sẽ được đưa ra thảo luận.

Đây là cuộc hội đàm thứ hai giữa Mỹ và Nga ở Saudi Arabia để bàn về giải pháp cho cuộc xung đột Ukraine. Giới chức Mỹ bày tỏ lạc quan rằng bất kỳ thỏa thuận nào đạt được tại cuộc gặp ngày 24-3 cũng sẽ mở đường cho một lệnh ngừng bắn toàn diện. Cuộc gặp này diễn ra một ngày sau khi phái đoàn Mỹ họp với phái đoàn Ukraine cũng ở Riyadh (Saudi Arabia). Kiev dùng các từ như “hiệu quả”, “mang tính xây dựng”, và “tập trung” để mô tả về cuộc thảo luận này, trong đó có đề cập tới các vấn đề như năng lượng. Theo TASS, hai bên tiến hành các cuộc tham vấn về các thông số của lệnh ngừng bắn 30 ngày đối với các cơ sở năng lượng, cũng như các vấn đề liên quan đến an toàn hàng hải ở Biển Đen.

Bên cạnh đó, theo Kyiv Independent, ngày 23-3 ông Waltz cũng tiết lộ với CBS News thêm một số nội dung tại cuộc đàm phán của Washington với phía Moscow và Kiev tại Saudi Arabia nhằm chấm dứt cuộc xung đột Nga - Ukraine. Ngoài ra, khi được hỏi về mục tiêu của các cuộc đàm phán hòa bình ở Saudi Arabia, ông Waltz lưu ý rằng có các nhóm kỹ thuật thực sự đang làm việc với đại diện của Ukraine và Nga trong cùng một cơ sở, tiến hành các cuộc đàm phán tiếp xúc gần.

Bài bình luận mới nhất của RT hoan nghênh Tổng thống Trump với nỗ lực làm trung gian hòa giải thực tế nhất cho đến nay trong số các nhà lãnh đạo phương Tây kể từ khi cuộc xung đột ở Ukraine bắt đầu. Bất chấp sự phức tạp to lớn của cuộc xung đột kéo dài này, ông Trump đã xoay xở để cả Nga và Ukraine cùng nhất trí về lệnh ngừng bắn 30 ngày vào cơ sở hạ tầng năng lượng. Đó là một điểm khởi đầu tuy khiêm tốn nhưng có ý nghĩa cho đến nay.

Hiện Nga không chỉ tuân thủ lệnh ngừng bắn giới hạn này mà còn thực hiện với mức độ kỷ luật và kiềm chế nhằm tránh leo thang xung đột. Trong khi đó, theo RT, Nga cáo buộc Ukraine đã tiến hành cuộc tấn công có chủ đích vào một trạm đo khí đốt ở khu vực Kursk của Nga và coi đây là sự vi phạm lòng tin được tính toán. Đó cũng là lý do khiến dư luận lo ngại vẫn tồn tại một khoảng cách lớn về kỳ vọng giữa Nga, Ukraine và các nhà đàm phán trung gian của Mỹ.

THƯ LÊ