Người ta hay gọi đùa Cheburashka là “Chuột Mickey Liên Xô”. Chuột Mickey là một nhân vật hoạt hình vui nhộn và là linh vật, “bùa hộ mạng” của Công ty Walt Disney. Walt Disney và họa sĩ Ub Iwerks tạo ra chuột Mickey tại Walt Disney Studios vào năm 1928. Còn ở Liên Xô, làm thế nào mà Cheburashka (tạm gọi “chú gấu bông” Cheburashka) đáng yêu này đạt được danh tiếng mang tầm quốc tế.
 |
| “Gấu bông” Cheburashka. |
Ở Liên Xô, Cheburashka được xem như kho báu quốc gia. Đó là một sinh vật nhỏ, màu nâu, da phủ lông của một loài vật không rõ nguồn gốc, chỉ xuất hiện là nhân vật chủ chốt trong một cuốn sách và bốn bộ phim ngắn với tổng cộng 70 phút trong 14 năm.
Cheburashka được tạo ra vào năm 1965 bởi nhà văn Eduard Uspensky (gần đây ông là họa sĩ vẽ tranh biếm họa). Dù Liên Xô trải qua nhiều sự thay đổi nhưng Cheburashka vẫn tồn tại, hiện nay là biểu tượng yêu quý ở Nga. Nhân vật này đã đóng vai chính trong các sản phẩm nghệ thuật ở quê nhà và các nơi xa xôi, có mặt tại các cuộc biểu tình chính trị. Thậm chí, có một tên lửa được đặt tên Cheburashka. Ngoài ra, chiếc máy bay Antonov An-72 được cho là giống với Cheburashka khi nhìn từ phần tạo dáng phía trước.
 |
| Người hâm mộ bóng đá cải trang thành Cheburashka tại World Cup 2018 ở Nga. |
Cheburashka bây giờ là nhân vật chính yếu của phim hoạt hình Nga và trên một số sản phẩm được cấp phép trên thị trường, chẳng hạn như sách học vui của trẻ em và đồ chơi nhồi bông. Cheburashka cũng là chủ đề của nhiều câu chuyện cười và câu đố của Nga.
 |
| Nhà văn Eduard Uspensky. |
Trên những chiếc áo phông in hình “gấu bông” Cheburashka, kèm theo dòng chữ “Che Burashka”, dựa theo âm của nhà anh hùng cách mạng Che Guevara. Bức tượng bằng đồng Cheburashka được dựng lên theo những đặc điểm của Che và Gena ở các thị trấn Ramenskoye-một thị trấn và trung tâm hành chính của quận Ramensky ở Moscow Oblast, Nga. Cheburashka được chọn là linh vật chính thức cho đội Olympic Nga từ năm 2004 đến năm 2010, và bộ lông màu nâu được Eduard Uspensky thay đổi thành màu trắng, màu biểu tượng lòng yêu nước kèm theo sau màu đỏ, màu xanh.
 |
| Áp-phích phim Cheburashka đến trường. |
Eduard Uspensky sinh ra ở Yegoryevsk, Moscow Oblast, Nga. Cha ông là Nikolai Mikhailovich Uspensky, đến từ thành phố Yelets, là một quan chức cấp cao trong Ủy ban Trung ương Đảng Cộng sản Liên Xô. Mẹ của ông là Natalia Alexeevna Uspenskaya. Năm 1941, chiến tranh thế giới thứ 2 nổ ra, gia đình họ sơ tán đến Siberia, ở đây hai năm rồi trở về Moscow.
 |
| Tượng Cheburashka và các nhân vật trong phim tại Ramenskoye, Moscow Oblast, Nga. |
Sau khi tốt nghiệp kỹ sư, Eduard Uspensky kiếm sống bằng việc viết và tạo ra hình ảnh động. Bên cạnh việc viết và sản xuất, Uspensky có công việc chuyên nghiệp lâu dài trong đài phát thanh và truyền hình. Ông là một trong những người sáng lập chương trình truyền hình trẻ em của Nga như Good Night, Little Ones và chương trình radio nổi tiếng Radio Nanny được sản xuất với mục đích giới thiệu các bài hát và cuộc đối thoại hài hước qua ngữ pháp, toán học và hành vi lịch sự đối với trẻ em.
Từ năm 1991 đến năm 2016, Eduard Uspensky tổ chức nhiều chương trình truyền hình âm nhạc và phát thanh, nơi ông và các khách mời của ông đã thu gom những câu chuyện, điệu hát, câu hò văn hóa dân gian trên đường phố (trong đó có “chanson Nga” và blatnaya pesnya - bài hát của bọn tội phạm về thế giới ngầm và sự hài hước tội lỗi). Các bài hát được thực hiện bởi ca sĩ chuyên nghiệp và nghiệp dư, chính trị gia, diễn viên và những người làm nghề khác nhau.
 |
| Các thành viên Olympics Mùa đông của Nga ôm Cheburashka. |
Ngoài sách thiếu nhi, sản phẩm sáng tạo của Uspensky còn bao gồm các vở kịch và thơ. Ông là tác giả của hơn 70 cuốn sách, và còn là một nhà viết kịch, biên kịch và người thuyết trình truyền hình. Tác phẩm của ông đã được dịch ra 25 thứ tiếng và đã thực hiện khoảng 60 bộ phim hoạt hình.
Eduard Uspensky qua đời vì bệnh ung thư vào ngày 14-8-2018 tại quê nhà. Ông được chôn cất tại Nghĩa trang Troyekurovskoye.
HOÀNG ĐẶNG (Theo CNN)
