Xây dựng khu dân cư văn hóa, văn minh

Cùng với việc đẩy mạnh cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa”, những năm gần đây, việc phát huy vai trò của mỗi người dân, mỗi khu dân cư trong việc xây dựng nếp sống văn hóa, văn minh đô thị đã được chính quyền các cấp trên địa bàn thành phố quan tâm.

Đoạn đường Ngô Thế Vinh, thuộc khu dân cư 40 (phường Hòa Thuận Tây, quận Hải Châu) sạch sẽ, rợp bóng mát cây xanh với vỉa hè thông thoáng. Ảnh: MAI HIỀN

Gặp chúng tôi tại đình làng Hòa Mỹ, bà Nguyễn Thị Thanh Bình - Bí thư Chi bộ Hòa Mỹ 2, phường Hòa Minh, phường văn hóa tiêu biểu của quận Liên Chiểu - chỉ tay về phía sân bóng nhân tạo, nằm trong khuôn viên của đình làng, phấn khởi bảo: “Mong muốn bao lâu nay của người dân cuối cùng đã thực hiện được”.

Sức mạnh đại đoàn kết

Nhìn sân bóng nhân tạo tổng diện tích khoảng 5.000m² khang trang với đầy đủ hệ thống khung lưới, đèn chiếu sáng hiện đại, nếu không phải là người địa phương thì ít ai biết nơi đây vốn là một bãi đất trống, lâu dần cỏ mọc um tùm, trở thành điểm tập kết rác thải sinh hoạt, xà bần, phát sinh ruồi, muỗi…
Tháng 5-2021, Ban điều hành KDC Hòa Mỹ 2 cùng các hội, đoàn thể ở KDC vận động người dân được khoảng 5 tỷ đồng để cải tạo khu đất thành sân bóng nhân tạo. Sau 5 tháng thi công, đến tháng 10-2021, sân bóng nhân tạo hoàn thành. Tuy nhiên, do ảnh hưởng Covid-19 nên sân bóng vừa được đưa vào sử dụng cách đây 1 tháng. Người dân Hòa Mỹ 2 nói riêng cũng như người dân Hòa Minh ai cũng phấn khởi.

Tiếp chuyện sân bóng, bà Bình hồ hởi kể về phong trào xây dựng mô hình “Tổ dân phố như một họ tộc”. Bà Bình cho biết, nhờ có mô hình này mà phong trào xây dựng nếp sống văn hóa, văn minh đô thị nơi đây phát triển tốt. Theo đó, KDC Hòa Mỹ 2 gồm 7 tổ dân phố (từ tổ 110-116) với 1.150 hộ (700 hộ thường trú, 450 hộ tạm trú, thuê trọ), hơn 4.000 nhân khẩu. Thành phần dân cư hơn 50% là lao động phổ thông, buôn bán nhỏ lẻ; 50% làm việc trong cơ quan Nhà nước. Thực hiện mô hình, người dân trong mỗi tổ dân phố đều xem nhau như những người cùng một họ tộc nên việc tuyên truyền, vận động bà con đoàn kết, gắn bó thực hiện tốt phong trào địa phương tương đối thuận lợi.

Chủ nhật hằng tuần, người dân cả 7 tổ dân phố đều đồng loạt ra quân hưởng ứng phong trào ngày Chủ nhật xanh - sạch - đẹp. Kết hợp với phong trào, các tổ dân phố còn tuyên truyền lưu động về phòng, chống dịch, toàn dân giữ gìn an ninh trật tự, phòng chống tội phạm, nếp sống văn hóa, văn minh đô thị. Tiếp nhận trường hợp nào khó khăn, Ban điều hành KDC cùng các hội, đoàn thể vận động giúp đỡ thì đều được bà con sẵn lòng quyên góp. Năm 2021, KDC Hòa Mỹ 2 có 7/7 tổ đạt tổ dân phố văn hóa, 680 hộ đạt hộ gia đình văn hóa.

Tại KDC 40 Hòa Thuận Tây (quận Hải Châu), các tuyến đường, vỉa hè đều sạch sẽ, thông thoáng, rợp bóng mát cây xanh. Đây là kết quả của hành trình đồng lòng, chung sức từ người dân đến Ban điều hành KDC cùng các hội, đoàn thể.

Dừng chân tại nhà sinh hoạt cộng đồng KDC 40, kế đó là điểm sinh hoạt cộng đồng, bà Đỗ Thị Thu Hiệp, Bí thư Chi bộ KDC 40 trải lòng: “Để có được nhà sinh hoạt cộng đồng cũng như điểm sinh hoạt cộng đồng này là một câu chuyện dài”. Từ năm 2004, khi dự án KDC 40 được xây dựng, tái định cư, khu đất gần 1.000m² ở góc đường Ngô Thế Vinh giao cho một đơn vị quản lý nhưng không sử dụng, trở thành khu đất trống. Từ đó đến cuối năm 2017, khu đất thành điểm tập kết rác thải sinh hoạt, rác thải công nghiệp, cỏ dại mọc um tùm…

Với việc phát động phong trào xây dựng thành phố văn minh, thành phố đáng sống, người dân trong KDC gợi ý sẽ tài trợ giải tỏa rác, san lấp và láng nền toàn bộ khu đất. Từ đó, Chi bộ KDC 40 họp và triển khai kế hoạch vận động toàn dân ủng hộ để làm sạch khu đất trống cũng như xây dựng nhà sinh hoạt cộng đồng, điểm sinh hoạt cộng đồng. “Chúng tôi vận động mỗi đảng viên 200.000 đồng, mỗi hộ 100.000 đồng, nhưng nhận được sự đóng góp gấp nhiều lần, tổng thu được 260 triệu đồng. Trong 1 tháng, núi rác được dọn sạch, láng nền, trồng cây xanh và nhà sinh hoạt cộng đồng được dựng xong. Điểm sinh hoạt cộng đồng cạnh nhà sinh hoạt cộng đồng đã được đầu tư thêm sân tập cầu lông, dụng cụ tập thể dục, hàng rào bao quanh”, bà Hiệp nói.

Không chỉ vậy, hiện toàn KDC 40 có khoảng 70% hộ đã lắp camera an ninh nên tình hình an ninh trật tự luôn được bảo đảm. Năm 2020, KDC lập quỹ vận hành camera, mỗi hộ góp 40.000 đồng/năm để phục vụ việc bảo trì, bảo dưỡng camera và được 100% hộ dân đồng tình hưởng ứng.

Còn tại thôn Trà Kiểm (xã Hòa Phước, huyện Hòa Vang), những con đường làng đã được bê-tông hóa, trồng nhiều cây xanh hai bên đường khang trang, sạch sẽ, có cả những tấm pa-nô tuyên truyền xây dựng nông thôn mới, xây dựng thôn văn minh, giàu mạnh. Ông Ngô Định, Trưởng thôn Trà Kiểm chia sẻ: “Nếu không dịch bệnh thì ngày 12-2 âm lịch tới, thôn chúng tôi sẽ tổ chức lễ hội Tắt bếp, vui lắm!”. Ông Định cho biết thêm, cả làng sẽ tắt bếp, cùng nhau dùng bữa cơm chung. Xưa các gia đình mang nông sản, thực phẩm nhà mình tới góp làm cỗ chung. Nay thì hoàn toàn tự nguyện, ít nhiều tùy điều kiện từng gia đình. Buổi chiều trước ngày chính lễ, làng sẽ tiến hành mổ bò, lợn, gà... làm lễ cúng Thành hoàng.

Nói về sự đoàn kết của bà con, ông Định cho hay, cổng chào cách Nhà văn hóa thôn không xa là cổng chào thứ hai của Trà Kiểm. Cổng chào đầu tiên được xây dựng từ những năm 1996-1997, hoàn toàn từ kinh phí, công sức của dân. Đến năm 2010, cổng chào cũ được đập bỏ để xây dựng cổng chào mới đẹp hơn với kinh phí hơn 600 triệu đồng vận động từ dân.

Phát huy vai trò của khu dân cư

Năm 2020, UBND phường Hòa Thuận Tây chọn cụm KDC gồm các tổ: 36, 37, 38, 39, 40, 41 để xây dựng KDC kiểu mẫu. Việc xây dựng KDC kiểu mẫu luôn có sự lãnh đạo, chỉ đạo chặt chẽ và thường xuyên của Đảng ủy, sự điều hành của chính quyền và sự phối hợp tham gia vận động của Mặt trận, đoàn thể và các tổ chức xã hội phường.

Bà Trần Thị Thu Mai, Phó Chủ tịch UBND phường Hòa Thuận Tây đánh giá: “Qua thực hiện xây dựng KDC kiểu mẫu, hiện nay hệ thống chính trị cơ sở hoạt động nền nếp, ổn định. Các cấp ủy chi bộ luôn nêu cao tinh thần trách nhiệm, đoàn kết, thống nhất trong lãnh đạo thực hiện các nhiệm vụ kinh tế - xã hội, quốc phòng - an ninh ở KDC. Các phong trào văn hóa do các cấp, các ngành phát động đều được nhân dân trong khu vực tham gia và hưởng ứng tích cực. Các phong trào, mô hình về an ninh trật tự được triển khai và đạt hiệu quả cao. Cảnh quan đô thị, vệ sinh môi trường luôn được duy trì bảo đảm xanh - sạch - đẹp; ý thức xây dựng nếp sống văn hóa, văn minh của đa số nhân dân được nâng lên...".

Trong khi đó, Phó Chủ tịch UBND phường Hòa Minh Lê Thành Quyết cho hay, phường có hơn 64.000 nhân khẩu, hơn 16.000 hộ, 130 tổ dân phố, 31 chi bộ KDC, phần lớn là dân nhập cư nhưng công tác xây dựng đời sống văn hóa cơ sở luôn đạt kết quả tích cực nhiều năm qua. Đó là nhờ sợi dây liên kết tình làng, nghĩa xóm thông qua lễ hội và thông qua phát huy giá trị văn hóa của mỗi họ tộc.

Lễ hội đình làng là niềm tự hào của người dân trong làng hơn 25 năm qua. Bây giờ, niềm vui còn nhân lên gấp bội khi địa phương có đình làng Hòa Mỹ, Trung Nghĩa, và miếu Tam vị được thành phố công nhận là Di sản lịch sử - văn hóa cấp thành phố; đình làng Hòa Phú được thành phố công nhận là Di tích kiến trúc nghệ thuật cấp thành phố. Các đoàn thể, chi hội trong KDC có nơi để sinh hoạt, họp hành; tuyên truyền phòng chống tệ nạn xã hội, chính sách về dân số - kế hoạch hóa gia đình, bình đẳng giới; kể cả văn nghệ, hát bài chòi cũng quy tụ đông đúc bà con... Hơn nữa, người dân Hòa Minh còn hỗ trợ nhau trong công tác an sinh xã hội, giúp các hộ nghèo sửa chữa nhà, cấp phương tiện sinh kế, cho vay vốn…

Đến nay, trên địa bàn hiện có 768 hộ nghèo theo chuẩn mới. “Năm 2021, tuy tình hình dịch bệnh diễn biến phức tạp, nhưng các cuộc vận động, phong trào vẫn được phường triển khai, tuyên truyền linh hoạt tới các tầng lớp nhân dân trên địa bàn. Những tiêu chí của phong trào “Toàn dân đoàn kết xây đựng đời sống văn hóa” được triển khai sát tình hình thực tế từng KDC. Người dân đoàn kết, trực tiếp tham gia thực hiện thông qua các cuộc họp của tổ dân phố, sinh hoạt của các chi hội, đoàn thể. Việc đăng ký, bình xét và đề nghị công nhận gia đình văn hóa, tổ dân phố văn hóa được thực hiện công khai, dân chủ, bảo đảm đúng theo các tiêu chí”, ông Lê Thành Quyết nói.

MAI HIỀN