Cứu nhau bằng sự bao dung

Tác phẩm "Diệt chủng" của nhà văn Takano Kazuaki được Nhã Nam ấn hành (6-2023) đã mang lại một sự kiện thú vị cho các cộng đồng yêu sách trên không gian mạng xã hội. Khép lại cuốn tiểu thuyết, chúng ta cũng tìm được câu trả lời cho chính mình về ý nghĩa của hòa bình và nhân đạo.

Bìa sách Diệt chủng.

Gần như không có một bài giới thiệu hoàn chỉnh nào, cũng không thể tìm thấy các bài cảm nhận từ những người yêu thích cuốn sách này. Những ai tha thiết với cuốn sách chỉ có thể biến bài cảm nhận của mình thành những hình ảnh chụp và dè dặt đăng tải, bởi bộ lọc các từ nhạy cảm của mạng xã hội đã xem tựa đề "Diệt chủng" là một từ không được phép xuất hiện. Thế nhưng bên dưới tựa tưởng chừng gai góc ấy hóa ra lại là một cuộc giải cứu đầy nhân văn để bảo toàn phần người của nhân loại.

Từ mở đầu của tác phẩm, nhà văn Takano Kazuaki đã đưa người đọc vào một trong những căn phòng quyền lực nhất thế giới: Phòng Bầu Dục, gặp mặt những con người có khả năng định đoạt sự tồn vong của nền hòa bình thế giới như Giám đốc CIA, Giám đốc NSA, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Mỹ và tất nhiên là có cả Tổng thống Mỹ, người nắm trong tay chiếc cặp có khả năng kích hoạt hệ thống vũ khí hạt nhân. Và vấn đề tuyệt chủng nhân loại đã được trình lên, khi một loại sinh vật mới xuất hiện ở châu Phi.

Những người đọc ở thời điểm hiện tại hẳn sẽ ngay lập tức liên tưởng đến một dịch bệnh nào đó vừa mới xuất hiện, có khả năng gây ra thảm họa toàn cầu. Thế nhưng với tài ba của của mình, nhà văn Takano chuyên viết thể loại kì bí không dễ để lộ ra con bài tẩy của mình ngay từ những trang đầu như thế. Cả tác phẩm là một hành trình cẩn thận bóc tách từng lớp bí ẩn để cuối cùng đưa chúng ta đến sự thật cuối cùng.

Nhà văn Takano bằng lối viết tinh giản đã vẽ nên một câu chuyện đa chiều xoay quanh nhiều tuyến nhân vật đồng thời xảy ra ở nhiều nơi trên thế giới. Ta dường như xâm nhập vào tác phẩm, có thể trực tiếp quan sát những cuộc đấu trí của các nhà tham mưu trong Điện Capital, giữa những màn đối đầu nảy lửa của bên bảo vệ an nguy của toàn thể nhân loại hay những người xem thường mối nguy trước mắt chỉ vì lợi ích riêng. Nhưng rồi dần lật mở nhiều hơn các bí mật và sự thật của dạng sống mới, một cục diện mới dần hé lộ, rằng liệu có phải chúng ta đã quá ích kỉ khi chỉ vì lợi ích của nhân loại mà sẵn sàng hủy diệt những giống loài khác khi không thật sự hiểu về chúng?

Một cuộc cật vấn về nhân đạo sinh thái ngấm ngầm xảy ra, khiến chúng ta dần liên tưởng về tình trạng ngày càng nhiều loài sinh vật đang bị đe dọa tuyệt chủng. Liệu nhân loại có thật sự xứng đáng là người phán quyết sự tồn vong của những loài sinh vật khác? Liệu chúng ta có phải đang nắm giữ những quyền lực vượt quá khả năng đồng cảm của mình? Cái hay của Takano là ông dường như tự mình tạo ra câu trả lời trong lòng chúng ta mà không có bất kỳ phản kháng tiêu cực nào.

Nhưng dường như với đối với nhà văn Takano thì bao nhiêu đó vẫn là chưa đủ. Ông đưa người đọc theo chân nhóm quân lính đánh thuê của Yeager đến thẳng bìa rừng châu Phi, nơi những nhóm vũ trang đang giao tranh ác liệt chỉ để tranh giành nguồn khoáng sản. Đời sống người bản địa bấp bênh giữa lòng tham của con người, sự thiện lương bị tước đi trước những cảnh tượng diệt chủng đúng với tựa đề cuốn sách.

Dường như lòng tham và sự thù hận mù quáng chưa bao giờ sống động đến thế trong hành trình của nhóm lính đánh thuê. Một ẩn ý vòng lặp diễn lại nhiều lần trong chính thiết kế câu chuyện ở châu Phi. Nơi đây được xem là nơi thủy tổ loài người đã bắt đầu hình thành và di cư ra khắp mọi châu lục trên thế giới, giờ đây cả thế giới chỉ hướng về vùng đất này vì những nguồn lợi khai thác. Nhóm lính đánh thuê được cử đi để giải quyết mối đe dọa của nhân loại, nhưng rồi họ nhận ra chính họ cũng là con mồi trong những toan tính quyền lực.

Có thể nói tuyến nhân vật đánh thuê này là toàn bộ đen tối nhất của tác phẩm. Tất cả những sự va chạm khốc liệt nhất giữa con người và tự nhiên đều không thể so sánh với sự va chạm sự khốc liệt giữa con người và con người. Và giữ những ngổn ngang đớn đau của mất mát ở châu Phi, Takano đã cài vào tâm trí người đọc câu hỏi thống thiết rằng, làm gì để cứu chuộc lại những hậu quả của tham lam và thù hận đây? Là một người yêu chuộng chủ nghĩa thế giới, Takano không muốn tạo ra một tác phẩm để nhuốm đầy tuyệt vọng và thù hận xấu xa, thế nên ông cứu lại nhân tính bằng những điều kỳ diệu ở quê nhà Nhật Bản.

Mọi chuyện ở Nhật Bản bắt đầu khi Kento nhận được mail của người cha quá cố của mình, cuốn chàng nghiên cứu sinh vào một cuộc chạy đua với thời gian để tìm ra phương thuốc căn bệnh hiểm nghèo từ một phần mềm giả lập. Thời gian ở tuyến truyện này trở thành kẻ thù nguy hiểm bậc nhất. Bởi mạng sống của những đứa bé vô tội không may mắc phải căn bệnh hiểm nghèo chỉ còn được tính bằng tuần. Bởi công việc điều chế thuốc xếp chồng lên nhau bằng những thời hạn gấp rút tình từng ngày trôi qua. Bởi chỉ vài tích tắc chậm chân thì Kento có thể sẽ bị bắt và vĩnh viễn không thể trở về Nhật Bản, hay chỉ giữa một khoảnh khắc chuyển giao ca bệnh thì mạng sống một đứa trẻ sẽ vĩnh viễn biến mất.

Không có quá nhiều những âm mưu đấu trí như trong Điện Capitol, không có những cuộc đấu súng đầy hủy diệt giữa cánh rừng châu Phi, tuyến nhân vật của Kento là một cuộc chiến thâm sâu vào những tầng nhận thức và những thù hận trong kí ức của các thế hệ. Để rồi, giữa những ánh mắt phân biệt ghẻ lạnh ấy, Kento và cậu du học sinh người Hàn Jeong Hoon đã gạt bỏ những khác biệt về ngôn ngữ, họ chia sẻ với nhau tri thức của mình, họ cùng thấu hiểu và đồng cảm. Để rồi từ niềm tin cứu người của hai người y sĩ này nở ra hy vọng, và chính hi vọng ấy đã khiến sự nổ lực đầy thiện lương của họ trở thành động lực để giải cứu cả hai giống loài.

Một cuốn tiểu thuyết dày và nặng, cả về độ dài lẫn những tri thức khoa học được lồng ghép cực nhiều bên trong nó, cả những vấn đề hiện thực và những suy nghiệm vĩ mô. Takano Kazuaki đặt ra rất nhiều câu hỏi, đẩy đưa chúng ta qua biết bao cuộc chạy đua và đấu tranh. Đến cuối cùng, nhân đạo đã chiến thắng. Chúng ta chỉ có thể cứu chúng ta và mọi sự tươi đẹp trên tinh cầu này bằng sự bao dung, bao nhiêu bao dung cũng là không đủ nếu chúng ta không biết lắng nghe và tin tưởng nhau. Đó là câu trả lời của Takano cho toàn bộ những cật vấn của ông trong cuốn Diệt chủng. Khép lại cuốn tiểu thuyết, chúng ta cũng tìm được câu trả lời cho chính mình về ý nghĩa của hòa bình và nhân đạo.

PHÁT DƯƠNG