Đầu tuần trước, có việc phải dừng xe gần ngã tư đèn giao thông trên đường Núi Thành, vô tình bắt gặp đôi mắt trong veo nhìn dòng xe cộ ngược xuôi của những con lật đật Nga trong một cửa hàng bán đồ chơi trẻ em. Thật khó mà đành lòng đi qua một cách dửng dưng được…
 |
| Không chỉ trẻ con mà người lớn cũng bị cuốn hút bởi thứ đồ chơi hấp dẫn này. Ảnh: V.T.L |
Từ cửa hàng đồ chơi trẻ em bước ra, tôi nghe lòng như rung lên cùng khúc nhạc du dương phát ra từ nhịp lắc lư của con búp bê lật đật. Đôi khi trong cuộc sống bộn bề, tấp nập chúng ta cần một khoảng không gian, thời gian lắng đọng để suy nghĩ về những điều tưởng chừng như rất đơn giản nhưng lại vô cùng ý nghĩa. Như buổi sáng hôm ấy, đúng vào lúc tôi tìm lại bao điều khi nhìn đôi mắt trong veo như bầu trời mùa thu xứ sở Bạch dương ấy! Đó là món đồ chơi đắt tiền duy nhất tôi mua tặng con gái mừng sinh nhật lên năm của nó trong những năm 80 thế kỷ trước đầy gian khó. Trong căn phòng tập thể trống hoác, đúng vào lúc mọi chuyện dường như chao đảo, ngả nghiêng thì con lật đật bé nhỏ ấy đã cho hai mẹ con tôi một sự cân bằng thật bình dị.
Nhiều người luôn tự hỏi, vì sao ngày còn bé mình lại say mê búp bê lật đật đến như thế và luôn đi tìm sự lý giải thỏa đáng nhất. Thực ra không chỉ trẻ con mà người lớn cũng bị cuốn hút bởi thứ đồ chơi hấp dẫn này. Ngày trước mỗi lần con gái khóc nhè, vòi vĩnh… tôi lại đem lật đật ra dẫn dụ: “Xem kìa, em Lật Đật có khóc nhè bao giờ đâu…”. Khi con té đau nước mắt ngắn dài thì lật đật lại là tấm gương soi chiếu: “Nào! Con gái, hãy tự đứng lên như em Lật Đật…”.
Món đồ chơi này không chỉ là người bạn thân không rời của đứa con gái lên năm ngày ấy mà còn là đối tượng để tôi kiểm nghiệm chính mình. Trong những năm tháng mà hạnh phúc của mỗi người được đong đếm bằng tem phiếu, bằng vòng quay chông chênh của một tháng ba mươi ngày lương còm cõi thì những phút ngồi đối diện với chú lật đật bé nhỏ, tôi lại thấy mình nghiệm ra nhiều điều từ nụ cười an nhiên đến cái cách luôn bật dậy trong tiếng chuông ngân nga thánh thiện.
Lật đật vốn không phải một động từ hay một tính từ mà nó là một danh từ, tên của một loại búp bê ra đời từ xứ sở Bạch dương của hai trăm năm trước. Dù có bị cuộc đời quăng quật, xô đẩy… bao nhiêu lần đi nữa, lật đật vẫn đứng dậy và mỉm cười mà không một lời ta thán hoặc oán trách ai.
Ngày trước, một người bạn của tôi từng ở Nga đến nhà chơi đã kể cho tôi câu chuyện liên quan đến món đồ chơi độc đáo này. Câu chuyện đầy triết luận có từ thế kỷ thứ VI, về một vị Bồ Đề Đạt Ma ở Nhật Bản đã ngồi thiền trước bức tường đá trong một hang động suốt 9 năm trời đến khô héo cả tứ chi... Daruma trong tiếng Nhật có nghĩa là không tay chân, là biểu tượng cho sức mạnh, sự kiên trì theo đuổi mục tiêu. Đây cũng là tên gọi của một loại búp bê gỗ truyền thống của Nhật ra đời từ câu chuyện đậm chất thiền tông này.
Chẳng biết chặng đường từ xứ sở Mặt trời đến mảnh đất Bạch dương xa xôi đến nhường nào nhưng người ta cho rằng, chính con búp bê gỗ Daruma đầy triết luận là một gợi ý cho những người thợ tài hoa Nga làm nên món đồ chơi đậm chất Nga hồn hậu, đầy tính nhân văn sâu sắc!
Còn nhớ, khi con gái tôi tròn mười tuổi, cái tuổi bắt đầu nhìn thế giới bằng những câu hỏi tại sao thì hậu quả của sự muốn biết mọi thứ này là con búp bê lật đật đáng giá bằng cả tháng lương hồi ấy đã bị tháo tung thành hai mảnh. Khi tôi trở về, bắt gặp con bé ngồi thẩn thờ bên con lật đật ngả nghiêng, trên tay cầm mảnh chì xám lạnh và khóc. Con bé đã thật sự hụt hẫng khi khám phá ra sự thật rằng, cái sức mạnh bất tử kia chỉ là một mảnh chì. Và con bé đã khóc vì không thể nào lắp miếng chì lại như cũ… Thực ra cũng nhờ cái khám phá tày đình của con gái mà tôi đã nghiệm ra một điều rằng: Điều giúp ta đứng vững trong cuộc đời này chính là phần nặng nhất: gia đình, con cái…!
Thời gian đã đi qua mà chẳng có ý đợi ai bao giờ! Mới đó mà đã gần ba mươi năm trôi qua. Con lật đật ngày ấy dù bị tháo tung không lắp lại được nhưng đã theo con gái tôi suốt những năm thơ ấu và trưởng thành. Và trong cái lần tình cờ dừng xe trước cửa hàng đồ chơi trẻ em ấy, tôi đã gặp lại chính tôi của ngày xưa. Ngày tôi hiểu được quy luật giữ thăng bằng trong cuộc đời mình qua con lật đật bé nhỏ đến từ nước Nga xa xôi…
NHƯ HẠNH
