Cân nhắc trước khi quyết định rút bảo hiểm xã hội một lần

Từng quyết định rút bảo hiểm xã hội (BHXH) một lần, đến nay nhiều lao động khi sắp đến tuổi nghỉ hưu phải nuối tiếc về quyết định vội vàng của mình. Họ sẽ không có lương hưu, không được cấp thẻ bảo hiểm y tế, cuộc sống đối mặt với nhiều khó khăn.

Cán bộ bảo hiểm xã hội thành phố (bên phải) nỗ lực tuyên truyền đến công nhân, người lao động những thiệt thòi khi quyết định rút bảo hiểm xã hội một lần. Ảnh: NGUYỄN QUANG

Trường hợp bà Nguyễn Thị Bích Nguyệt (SN 1965, quận Hải Châu), không có lương hưu, không trợ cấp, mọi khoản chi tiêu đều trông chờ vào nguồn thu từ sạp rau nhỏ. Trước đây, bà từng có thời gian làm công nhân rồi nghỉ việc, nhận các chế độ trợ cấp một lần. Số tiền vài chục triệu đồng nhận về chỉ đủ để mua sắm chiếc xe máy và vài vật dụng trong nhà.

“Tuổi đã cao, lẽ ra tôi phải được nghỉ hưu an nhàn nhưng giờ đây vẫn phải lo làm kiếm sống. Nhìn đồng nghiệp cũ lĩnh lương hưu hằng tháng mà mình lại ân hận, chỉ sợ lúc đau ốm không có tiền trang trải, giá như ngày đó tôi không lựa chọn rút trợ cấp một lần”, bà Nguyệt chia sẻ.

Chung nỗi niềm với bà Nguyệt, chị Lê Thanh Nhàn (SN 1985, quận Liên Chiểu) từng làm việc cho một công ty tại Khu công nghiệp Hòa Khánh được 10 năm 7 tháng. Năm 2021, khi dịch bệnh bùng phát, chị Nhàn phải nghỉ việc, chồng chị cũng mất việc sau đó. Đến giữa năm 2022, chị làm thủ tục xin rút BHXH một lần để có khoản tiền trang trải cuộc sống. Chị Nhàn chia sẻ: “Hết dịch thì số tiền đó cũng hết. Giờ tôi làm đủ nghề để kiếm sống, không có thẻ BHYT đi khám chữa bệnh, tôi thực sự hối tiếc. Sắp tới vợ chồng tôi sẽ xin việc tại công ty mới để lại được tham gia BHXH”.

Phó Giám đốc BHXH huyện Hòa Vang Nguyễn Thị Bích Phụng cho biết, từ đầu năm đến nay, làn sóng rút BHXH một lần gia tăng, việc áp dụng các giải pháp hạn chế số người rút BHXH một lần là rất quan trọng vì sẽ bảo vệ quyền lợi cho người tham gia BHXH, tránh thiệt thòi về lâu dài, mất cơ hội hưởng lương hưu, ảnh hưởng đến cuộc sống của bản thân, gia đình cũng như chính sách an sinh xã hội.

Theo số liệu thống kê, từ đầu năm 2023 đến nay, cơ quan BHXH huyện đã giải quyết rút BHXH một lần cho 1.945 trường hợp, so với cùng kỳ năm trước tăng 523 người (tăng 36,8%). “Để người lao động nhận thức được những thiệt thòi khi nhận BHXH một lần, thời gian qua, đặc biệt là từ đầu năm 2023 đến nay, BHXH huyện đẩy mạnh thông tin truyền thông như phối hợp Liên đoàn Lao động huyện tổ chức hội nghị tuyên truyền, đối thoại với người lao động tại các doanh nghiệp trên địa bàn; Trung tâm Văn hóa - Thể thao huyện đẩy mạnh tuyên truyền trên các phương tiện truyền thông đại chúng như qua Đài truyền thanh huyện và 11 xã. Đồng thời, đẩy mạnh truyền thông thông qua mạng xã hội…”, bà Phụng chia sẻ.

Theo Phó Giám đốc BHXH thành phố Nguyễn Văn Tiết, do thiếu thông tin về các quyền lợi lâu dài của chế độ BHXH nên số người nhận BHXH một lần có xu hướng gia tăng. Có nhiều nguyên nhân khác nhau dẫn đến người lao động rút BHXH một lần như không có việc làm, mất thu nhập, cần tiền cho nhu cầu trước mắt… Chính vì vậy, để bảo đảm quyền lợi của người dân, BHXH thành phố nỗ lực tuyên truyền các chính sách, quyền lợi khi ở lại hệ thống BHXH.

Ông Nguyễn Văn Tiết cho biết, người thụ hưởng có nguy cơ mất nhiều quyền và lợi ích khi rút BHXH một lần. Cụ thể, là quyền, lợi ích, giá trị nhân văn của các chính sách BHXH (đặc biệt là lợi ích của lương hưu và thẻ BHYT được chăm sóc sức khỏe trong suốt thời gian được hưởng lương hưu cho người lao động khi đủ tuổi về hưu). Thời gian qua, tại cuộc họp triển khai nhiệm vụ hằng tháng, lãnh đạo BHXH thành phố đã quán triệt đến viên chức, người lao động trong toàn ngành luôn tiên phong nâng cao truyền thông đến người dân về những thiệt thòi rút BHXH 1 lần.

Đồng thời, đẩy mạnh truyền thông về lợi ích tham gia BHXH và những thiệt thòi khi rút BHXH một lần trên các phương tiện thông tin đại chúng; tổ chức đối thoại trực tuyến trên Cổng Thông tin điện tử thành phố, tại các hội nghị tuyên truyền, đối thoại, tư vấn người lao động; qua các kênh thông tin của BHXH thành phố. Đặc biệt, BHXH thành phố tăng cường truyền thông đến người lao động cần cân nhắc không nên quyết định hưởng BHXH một lần mà nên bảo lưu thời gian đóng BHXH để khi có điều kiện thì tiếp tục tham gia BHXH bắt buộc hoặc tham gia BHXH tự nguyện, để có điều kiện tự bảo đảm cuộc sống và chăm sóc sức khỏe cho bản thân khi hết tuổi lao động, về già.

Bên cạnh đó, phối hợp các sở, ban, ngành, đoàn thể liên quan tổ chức các hội nghị đối thoại với người lao động về chế độ hưu trí, BHXH một lần để người lao động hiểu rõ về tính nhân văn, ưu việt, tính chia sẻ, trách nhiệm cộng đồng của việc tham gia BHXH, những bất lợi khi lựa chọn nhận BHXH một lần, lợi ích của chế độ hưu trí, quyền được bảo đảm an sinh của mỗi người dân.

Không chỉ vậy, tại bộ phận tiếp nhận và trả kết quả thủ tục hành chính, cán bộ chuyên môn sẽ tư vấn, thuyết phục người lao động thay đổi quyết định hưởng BHXH một lần; cấp phát các tờ rơi, tờ gấp, tài liệu truyền thông về lợi ích hưởng lương hưu hằng tháng, những thiệt thòi khi nhận BHXH một lần vào hồ sơ khi người lao động đến đăng ký nhận BHXH một lần…

NGUYỄN QUANG