Tình trạng sử dụng thuốc lá thế hệ mới như: thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng, thuốc lá gây ảo giác ngày càng gia tăng trong thanh, thiếu niên. Đây được xem là con đường ngắn nhất để tiếp xúc và sử dụng các loại ma túy tổng hợp.
Bài 1: Thuốc lá điện tử đầu độc giới trẻ
Hiện nay, không khó để bắt gặp cảnh thanh, thiếu niên hút thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng tại các quán cà phê, trà sữa… Những loại thuốc này hiện có xu hướng nhắm tới đối tượng là giới trẻ, thông qua hình ảnh, phong cách “tạo gu thẩm mỹ”; đồng thời được quảng bá, bán hàng qua nhiều kênh thông dụng, bất kỳ đối tượng nào cũng dễ dàng tiếp cận và sở hữu.
 |
| Nam thanh niên (áo đen) đang sử dụng thuốc lá điện tử. (Ảnh chụp sáng 24-3). Ảnh: L.HÙNG |
Hút thuốc để thể hiện bản thân
Sáng sớm, nam thanh niên khá trẻ đeo cặp chéo ngang lưng bước vào quán cà phê trên đường Lê Lợi (quận Hải Châu). Vừa kéo ghế, nam thanh niên vừa lấy bộ dụng cụ hút thuốc lá điện tử và lọ tinh dầu trong cặp ra để lên bàn. Nhâm nhi ly cà phê, nam thanh niên đưa điếu thuốc lá điện tử lên miệng rít một hơi dài rồi nhả khói. Làn khói trắng dày đặc, bao phủ không gian xung quanh. Sau hơn chục lần rít hơi, nam thanh niên mở nắp điếu thuốc, nhỏ tinh dầu vào, đậy nắp lại rồi tiếp tục rít và nhả khói. Thấy khói bay nghi ngút, những người ngồi cạnh tỏ rõ sự khó chịu. Song, điệp khúc rít, nhả khói, nhỏ tinh dầu được người thanh niên lặp đi lặp lại.
Ghé quán cà phê nằm trên đường Nguyễn Lương Bằng (quận Liên Chiểu), chúng tôi gặp hai thanh niên nhả khói dày đặc từ điếu thuốc lá điện tử, trên bàn để sẵn chai tinh dầu. Bắt chuyện, cả hai cho biết đang theo học một trường đại học trên địa bàn thành phố. Một thanh niên nói: “Tôi biết đến thuốc lá điện tử qua bạn bè. Từ chỗ tò mò dùng thử, đến nay, tôi thường xuyên sử dụng. Bộ dụng cụ hút thuốc lá điện tử và chai tinh dầu tôi sử dụng được đặt mua trên mạng xã hội với giá hơn một triệu đồng”.
Vì muốn thể hiện bản thân, nhiều học sinh cũng sử dụng thuốc lá điện tử mà không lường trước những tác hại cho sức khỏe bản thân và những người xung quanh. Tại quán nước ven đường Kinh Dương Vương (quận Thanh Khê), hai học sinh mặc áo trắng kéo ghế ngồi rồi lấy trong túi xách ra hai điếu thuốc lá điện tử hình cây bút và thỏi son môi, đưa lên miệng phì phèo nhả ra những làn khói trắng làm mù mịt một góc quán. Được biết, cả hai đang là học sinh một trường THPT trên địa bàn, tranh thủ lúc hết tiết học ghé quán nước hít vài hơi thuốc lá điện tử cho đỡ thèm.
“Tiền ít nên em chỉ dùng loại bình dân. Mỗi điếu thuốc lá điện tử này có giá hơn 100.000 đồng, được bày bán tại các cửa hàng tạp hóa ven đường. Tuy rẻ nhưng cũng chất lượng lắm, hút thấy rất ngon và thơm. Hơn nữa điếu thuốc lại có hình dáng giống như cây bút, USB, thỏi son môi nên thầy cô giáo, cha mẹ không tịch thu, cấm đoán. Giờ đây, nếu không có thuốc điện tử để hút, em phải chuyển sang thuốc điếu bởi không có hơi thuốc vào người, cảm thấy khá khó chịu”, một trong hai học sinh cho biết.
Qua thực tế có thể thấy, hiện tình trạng sử dụng các sản phẩm thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng đang được trẻ hóa và lan rộng trong thế hệ trẻ, gióng lên hồi chuông cảnh báo đối với các bậc phụ huynh.
Dễ mua
Để lôi kéo, tấn công đối tượng là thanh, thiếu niên, học sinh, sinh viên, các hãng thuốc lá điện tử đã tung ra thị trường các dòng sản phẩm giá rẻ, chỉ 100.000 - 200.000 đồng. Vào một cửa hàng nằm trên đường Trần Phú (quận Hải Châu), hỏi mua thuốc lá điện tử, người chủ chỉ vào chiếc tủ kính được trưng bày phía trước, giới thiệu từng loại, với hương vị khác nhau. Qua quan sát, một số thuốc lá điện tử có hình dáng giống với thuốc lá truyền thống hoặc xì gà, một số khác với đủ hương vị như: sữa chua, chanh đào, táo, mận, khoai môn, sầu riêng, cam, dâu, chuối, dưa leo, táo, vải, lựu, ổi, sôcôla... Tất cả đều có chứa nicotine nhưng không được ghi rõ hàm lượng.
Chủ cửa hàng cho biết, mỗi điếu thuốc lá điện tử sử dụng một lần được bày bán với giá 100.000 đồng, hút được 600 hơi và có thể sử dụng trong 3 ngày. Người chủ cửa hàng giới thiệu: “Đây là hàng xách tay, do nước ngoài sản xuất. Giá rẻ nhưng chất lượng rất tốt, có đủ các hương vị để khách lựa chọn theo sở thích. Đặc biệt, các loại thuốc này vừa thơm ngon, không bị hôi miệng lại không độc cho cả người hút và người hít thụ động. Nếu lần đầu dùng thì nên chọn loại có hương vị dưa leo”.
Đang say mê giới thiệu công dụng “tuyệt vời” của thuốc lá điện tử, chủ cửa hàng thấy một thanh niên khá trẻ bước vào nên quay sang hỏi: “Loại sôcôla giống như cũ à?”. Chàng thanh niên gật đầu, đưa tờ tiền 100.000 đồng, cầm điếu thuốc lá điện tử rồi nhanh chóng rời đi. “Mấy đứa dùng quen rồi nên thích lắm. Em cứ yên tâm dùng thử đi. Cam đoan dùng xong sẽ thích ngay”, chủ cửa hàng nói.
Không chỉ được bày bán tại các cửa hàng tạp hóa ven đường, bán qua điện thoại, việc bán sản phẩm thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng đang rất phổ biến qua các trang mạng xã hội, trong đó có facebook, khiến giới trẻ càng dễ tiếp cận. Chỉ cần vào facebook gõ từ khóa “Thuốc lá điện tử giá rẻ tại Đà Nẵng” là có thể đặt mua bất cứ sản phẩm thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng nào, chỉ với giá từ vài chục ngàn đến vài trăm ngàn đồng và được giao tận nơi nhanh chóng.
Điều đáng nói, nhiều trang web, tài khoản mạng xã hội còn livestream biểu diễn kỹ năng nhả khói khi sử dụng thuốc lá điện tử, chạy quảng cáo để thu hút hàng chục ngàn lượt theo dõi. Đáng báo động, trên các trang mạng bán hàng này, hàng trăm thảo luận của khách hàng, trong đó có học sinh, sinh viên vẫn ngộ nhận thuốc lá điện tử không độc hại như những lời quảng cáo của người bán.
Theo thạc sĩ Nguyễn Hữu Quý, Trưởng Khoa Truyền thông - Giáo dục sức khỏe, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật thành phố, hiện nay, ngành công nghiệp thuốc lá tiến hành giới thiệu sản phẩm và dùng thử ở các cửa hàng bán lẻ; sử dụng giới trẻ, người nổi tiếng và có ảnh hưởng quảng cáo thuốc lá; đồng thời, tận dụng độ tuổi trẻ của những người nổi tiếng trên mạng xã hội để quảng cáo và bán hàng như facebook, instagram, tiktok...
“Các cơ quan chức năng cần tiếp tục tăng cường công tác quản lý lĩnh vực kinh doanh thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng; cũng như, đẩy mạnh tuyên truyền, giáo dục cho cộng đồng về tác hại mà thuốc lá nói chung và thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng có thể gây ra… Hầu hết các thương hiệu thuốc lá điện tử phụ thuộc rất nhiều vào phương tiện truyền thông mạng xã hội để tiếp thị và quảng bá sản phẩm. Vì vậy, nhà trường cần phối hợp với gia đình tăng cường giám sát con em mình, nhất là trên các trang mạng xã hội, giúp các em tránh xa thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng”, thạc sĩ Quý khuyến cáo.
LÊ HÙNG
