Hệ thống đo mưa tự động chuyên dùng cảnh báo mưa lũ và vận hành hồ chứa “Vrain” là công trình của Đà Nẵng từng đoạt giải Nhất hội thi “Sáng tạo kỹ thuật thành phố lần thứ 15” và giải Nhất “Giải thưởng Sáng tạo khoa học và công nghệ Việt Nam năm 2019”. Với hệ thống này, các cơ quan chức năng và người dân có thể cập nhật lượng mưa thực tế ở từng khu vực theo thời gian thực, nâng cao năng lực giám sát và ứng phó thiên tai.
 |
| Khi truy cập vào địa chỉ www.vrain.vn, người dùng có thể cập nhật lượng mưa từng khu vực theo thời gian thực. Ảnh: PHONG LAN |
Vrain hiện là hệ thống đo mưa tự động lớn nhất Việt Nam do Công ty CP Tư vấn và Phát triển kỹ thuật tài nguyên nước (WATEC) tại quận Hải Châu thiết kế và vận hành. Hệ thống phục vụ công tác dự báo, cảnh báo mưa lũ và vận hành hiệu quả các hồ chứa dựa trên nền tảng thiết bị và phần mềm đo mưa tự động chất lượng cao, dễ sử dụng, giá thành hợp lý với điều kiện thời tiết Việt Nam. WATEC bắt đầu phát triển mạng lưới Vrain từ năm 2016. Tính đến nay, WATEC đã lắp đặt và đang vận hành liên tục, ổn định cho hơn 1.300 trạm đo mưa tự động trên cả nước, cung cấp dữ liệu đo mưa theo thời gian thực cho Cơ quan Phòng chống thiên tai của 63 tỉnh, thành phố và 110 hồ thủy lợi, thủy điện toàn quốc. Ở Đà Nẵng, Vrain được lắp đặt ở 22 trạm đo tại các địa điểm như hồ Hố Cau, suối Lương, khu du lịch Hòa Phú Thành, trạm bơm An Trạch, hồ Thạc Gián…
Ông Văn Phú Chính, Chủ tịch HĐQT Công ty WATEC cho biết, Vrain được xây dựng để giải quyết thực trạng cách đây khoảng 5-7 năm, một số địa phương và chủ các hồ chứa thủy lợi, thủy điện đã lắp đặt các thiết bị quan trắc phục vụ phòng chống thiên tai, vận hành hồ chứa nhưng chưa quan tâm đến công tác bảo dưỡng, duy trì thiết bị… nên sau một thời gian ngắn, phần lớn các thiết bị hoạt động không ổn định, thậm chí có trạm ngừng hoạt động. Lúc đó, ông và các đồng sự ở WATEC đã tìm cách cải tiến thùng đo mưa thủ công (phải đổ nước mưa ra bình thủy tinh tiêu chuẩn để đọc) thành thùng đo mưa gắn hệ thống thu thập dữ liệu, thông tin lượng mưa được truyền tự động về hệ thống quản lý theo thời gian thực. Đặc biệt, hệ thống thu thập dữ liệu do WATEC và Trung tâm vi mạch Đà Nẵng (Sở Thông tin và Truyền thông) thiết kế với công nghệ tiên tiến, sản xuất trên dây chuyền công nghệ có tính ổn định cao. Ngoài ra, hệ thống sử dụng nguồn điện cung cấp 220V, có pin dự phòng hoạt động từ 45-60 ngày (khi mất điện lưới), có thể kết nối với pin năng lượng mặt trời ở những vùng không có điện lưới.
Từ cuối tháng 10 vừa qua, hệ thống theo dõi, quản lý đo mưa trực tuyến tại địa chỉ: www.vrain.vn đã cho phép mọi người dân có thể truy cập để cập nhật lượng mưa thực tế tất cả 63 tỉnh, thành phố trên toàn quốc; xem được lượng mưa chi tiết của từng quận, huyện, khu vực...; xem được kịch bản đường đi của bão. Riêng tài khoản của các cơ quan chức năng, các đơn vị đối tác của WATEC có thể xem chi tiết lượng mưa từng giờ, dự báo mưa nhiều ngày tới, lịch sử lượng mưa của trạm đo từ lúc lắp đặt… Ngoài ra, hệ thống còn có khả năng tự động nhắn tin cảnh báo khi lượng mưa lớn, xuất số liệu đo mưa thành bảng biểu theo từng thời gian yêu cầu. Ngoài nền tảng trang web, hệ thống này còn có ứng dụng di động (Vrain by Watec) trên nền tảng iOS và Android. Là hệ thống “made in Việt Nam”, Vrain làm chủ được công nghệ, có đội ngũ kỹ thuật trong nước, chủ động và kịp thời trong công tác vận hành, kiểm tra và bảo trì. Ông Lê Văn Tuyến, Chánh Văn phòng Ban Chỉ huy Phòng chống thiên tai và Tìm kiếm cứu nạn thành phố cho biết, trong đợt mưa bão tháng 10 và 11 vừa qua, văn phòng đã khuyến cáo các sở, ban, ngành địa phương cài đặt và sử dụng phần mềm Vrain theo dõi lượng mưa tự động.
Qua thời gian sử dụng, phần mềm được đánh giá mang lại hiệu quả, giúp cập nhật thông tin nhanh, từ đó có giải pháp kịp thời trước các diễn biến của mưa bão. Trước đây, người dân, cán bộ quản lý địa phương... chỉ có thể biết thông tin về lượng mưa qua đài phát thanh, truyền hình và cuối ngày và không theo thời gian thực. Với việc phát triển ứng dụng trên điện thoại, hệ thống cho phép người dùng tải và sử dụng miễn phí ứng dụng “Vrain by Watec” từ kho ứng dụng để xem lượng mưa theo thời gian thực và nhận tin nhắn cảnh báo khi mưa lớn vượt ngưỡng.
Tại buổi đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ khoa học và công nghệ không sử dụng ngân sách Nhà nước do Sở Khoa học và Công nghệ chủ trì giữa năm 2019, hệ thống Vrain được đánh giá là có ý nghĩa khoa học và thực tiễn, có hiệu quả ứng dụng trong công tác dự báo, cảnh báo lũ lụt và có tính ứng dụng cao trong điều kiện thực tế ở địa phương.
PHONG LAN
