Kịch bản tái đấu Biden - Trump đã "chốt"

Cả đương kim Tổng thống Mỹ Joe Biden và cựu Tổng thống Donald Trump đều giành được đủ số phiếu đại biểu để trở thành ứng viên đại diện cho đảng mình ra tranh cử tổng thống nhiệm kỳ mới.

Đường đua vào Nhà Trắng năm 2024 giờ đã chính thức là cuộc đua song mã giữa đương kim Tổng thống Mỹ Joe Biden (bên trái) và cựu tổng thống Donald Trump. Ảnh: New York Times

Thực tế, cả hai ứng cử viên và chiến dịch tranh cử của họ đều đã dự đoán trước thời khắc này. Trong những cuộc bầu cử sơ bộ vừa qua, trong khi ông Biden chỉ phải đối mặt thách thức không đáng kể bên đảng Dân chủ thì ông Trump duy trì vị thế ứng viên nổi bật nhất của đảng Cộng hòa trong suốt nhiều tháng.

Chiến dịch tranh cử dài hơi

Dù đã được dự báo nhưng một kết quả chính thức vẫn là thông tin quan trọng. Ngày 12-3, AP khẳng định, ông Biden là ứng viên tranh cử của đảng Dân chủ sau chiến thắng tại bang Georgia; còn ông Trump được xác nhận là ứng viên tranh cử của đảng Cộng hòa sau khi giành chiến thắng ở cả 3 bang Georgia, Mississippi và Washington.

Các kết quả ngày 12-3 mở đường cho chiến dịch tranh cử hướng tới ngày tổng tuyển cử vào tháng 11-2024. Đây là một trong những chiến dịch tranh cử dài nhất trong lịch sử nước Mỹ hiện đại và là màn tái đấu tổng thống đầu tiên sau gần 70 năm của nước Mỹ.

Sau giai đoạn bầu cử sơ bộ, cả ông Biden lẫn ông Trump đều điều chỉnh trong chiến lược vận động. Ở vị thế đương kim tổng thống không phải đối mặt với đối thủ đáng kể nào, các bài phát biểu của ông Biden không chỉ nhấn mạnh thành tựu ông đạt được, mà còn là mối nguy hiểm mà theo ông sẽ nảy sinh từ ông Trump. Chẳng hạn, ông Biden nói ông rất vinh dự khi được các cử tri của đảng Dân chủ “một lần nữa đặt niềm tin để lãnh đạo đảng chúng ta và đất nước ở thời điểm mà mối nguy từ ông Trump đang lớn hơn bao giờ hết”. Còn về ông Trump, ngay cả khi đang nỗ lực loại bỏ các đối thủ khác cùng đảng, chiến dịch tranh cử vẫn tập trung chỉ trích ông Biden.

Về lý thuyết, hiện cả hai ông vẫn chưa được chính thức lựa chọn làm ứng viên tranh cử tổng thống của đảng mình vì điều này sẽ được công bố trong kỳ đại hội toàn quốc của hai đảng trong mùa hè năm nay. Tuy nhiên, trên thực tế, ông Biden đã sử dụng hệ thống hỗ trợ về chính trị và tài chính của Ủy ban toàn quốc đảng Dân chủ và từ tuần trước chiến dịch tranh cử của ông Trump đã nắm giữ Ủy ban toàn quốc đảng Cộng hòa, sa thải một loạt vị trí trong quá trình tái định hình hoạt động của đảng.

Thách thức đường đua

Những kết quả khá dễ dàng trong vòng bầu cử sơ bộ với hai ứng viên cao niên có thể làm mờ những điểm yếu bên trong các chiến dịch tranh cử, những điều sẽ đặt ra các khó khăn, thách thức với hai ông. Kết quả cuộc bầu cử tổng thống năm 2020 được quyết định bởi những kết quả chênh lệch hẹp ở chỉ một vài bang.

Trong đợt bầu cử sơ bộ vừa qua, tại một số bang, dù giành chiến thắng thuyết phục nhưng ông Trump vẫn là ứng viên chưa nhận được nhiều ủng hộ từ các cử tri ở vùng ngoại ô và những người tự nhận mình là cử tri ôn hòa hay độc lập. Các nhóm cử tri này, vốn từng góp phần “lấy đi” nhiệm kỳ thứ 2 của ông Trump vào năm 2020, cũng sẽ đóng vai trò thiết yếu trong cuộc tổng tuyển cử sắp tới tại các “bang chiến địa” với có sự ganh đua sít sao giữa hai đối thủ.

Về phần mình, ông Biden cũng đối mặt với chiến dịch phản đối ông tại nhiều bang trong các cuộc bầu cử sơ bộ. Chiến dịch đó kêu gọi cử tri hãy phản đối ông Biden vì đã ủng hộ Israel trong cuộc chiến tại Gaza bằng cách bỏ lá phiếu “không cam kết” (uncommitted). Trên phiếu bầu của mỗi đảng đều có ô lựa chọn “Không cam kết”, khi một cử tri chọn ô này, họ bày tỏ quan điểm không đồng ý với bất cứ ứng viên nào có tên trên lá phiếu. Nếu mất đi sự ủng hộ của những cử tri đó trong cuộc đua sắp tới, ông Biden sẽ giảm bớt phần lợi thế từng giúp ông đánh bại ông Trump hồi năm 2020.

Trong nhiệm kỳ đầu tiên của ông Biden, ngay cả khi các chỉ số kinh tế đã cải thiện, cử tri vẫn tỏ ra ngần ngại với vấn đề tuổi tác của ông. Các thăm dò cho thấy sự ủng hộ ông Biden đã sụt giảm ở nhóm cử tri trẻ và cử tri da màu hay gốc Tây Ban Nha, đây đều là các nhóm cử tri trọng yếu đã giúp ông giành chiến thắng hồi năm 2020. Dù vậy, cả hai chiến dịch tranh cử đều khẳng định những cử tri đã từng ủng hộ họ trong các năm trước sẽ tiếp tục trở lại với họ khi sự lựa chọn lúc này đã trở nên rõ ràng hơn.

TRẦN ĐẮC LUÂN