Nữ đạo diễn: Làm nghề không dễ

Trong khuôn khổ sự kiện Gặp gỡ mùa thu lần thứ 5 vừa diễn ra tại Đà Nẵng, các nữ nghệ sĩ tên tuổi trong nước và quốc tế đã có buổi thảo luận về nghề với chủ đề “Woman Film Woman Live”. Các nữ đạo diễn đến từ những đất nước khác nhau, văn hóa khác nhau, hoàn cảnh gia đình riêng khác nhau nhưng điểm chung giữa họ là lòng can đảm, kiên cường và đam mê để đi được trên con đường tưởng chừng khó dành cho nữ giới.

Các nữ đạo diễn thảo luận trong khuôn khổ sự kiện Gặp gỡ mùa thu lần thứ 5. TRONG ẢNH: Thứ hai từ trái qua: Nguyễn Hoàng Điệp, Uisenma Borchu và Anocha Suwichakompong.

Tại chương trình, học viên và khán giả yêu thích điện ảnh đã gặp gỡ ba nữ đạo diễn khách mời đại diện cho ba phong cách làm phim khác nhau. Đó là đạo diễn Nguyễn Hoàng Điệp với bộ phim đầu tay Đập cánh giữa không trung, kể về những bế tắc, hoang mang của người trẻ trong xã hội hiện đại. Đạo diễn người Mông Cổ Uisenma Borchu, hiện sinh sống và làm việc tại Đức, tạo dấu ấn với bộ phim Don’t Look at Me That Way với nội dung chính về nỗi cô đơn và sự xung đột văn hóa tại Đức. Đạo diễn người Thái Anocha Suwichakompong được đánh giá cao với bộ phim By the Time It Gets Dark xoay quanh tình bạn đặc biệt giữa một người đàn ông bị liệt và người y tá.

Dù phong cách làm phim khác nhau và cơ duyên đưa họ đến với điện ảnh cũng không giống nhau, nhưng ở họ có một điểm chung là gặp nhiều khó khăn với tư cách một phụ nữ làm phim. Có thể nói, ngành điện ảnh không đặt ra quy định nghề đạo diễn chỉ dành riêng cho nam giới. Tuy nhiên, công việc đạo diễn điện ảnh đòi hỏi rất cao về nhiều yếu tố mà phụ nữ khó có thể đáp ứng được so với cánh mày râu như sức khỏe, sự dẻo dai, sức chịu đựng của thể chất; cùng với đó là áp lực công việc, gia đình và thiên chức của người vợ, người mẹ, nên nhiều người e ngại. Theo đạo diễn Uisenma Borchu, sự thật là 50% người theo học ở trường điện ảnh là phụ nữ nhưng sau khi ra trường chỉ có khoảng 10% đạo diễn nữ làm nghề.

Trong khi đó, nữ đạo diễn của Đập cánh giữa không trung cũng cho biết khi làm bộ phim đầu tiên, cô đã có hai đứa con 4 tuổi và 5 tuổi và tất nhiên, cô gặp nhiều áp lực, hầu như không có thời gian dành cho gia đình. Đạo diễn Nguyễn Hoàng Điệp khuyên chân thành những phụ nữ muốn theo đuổi công việc đạo diễn hãy cân nhắc thật kỹ trước khi quyết định lập gia đình. “Bạn biết đấy, khi có gia đình, bạn phải lo cho một ông chồng và hai “quái vật nhí”. Vì vậy, không nên vội vàng kết hôn vì việc có chồng, có con sẽ ảnh hưởng rất nhiều đến công việc làm phim. Yêu đương thôi thì được”, Nguyễn Hoàng Điệp chia sẻ.

Không chỉ chịu áp lực từ gia đình, các nữ đạo diễn còn gặp nhiều khó khăn khác khi đây là những dự án phim độc lập, là những bộ phim do các tổ chức nhỏ, cá nhân tự tìm nguồn vốn để sản xuất, kể cả tìm ý tưởng cho phim. Nữ đạo diễn Uisenma Borchu chia sẻ, là một phụ nữ Mông Cổ lại làm phim trên đất Đức nên cô càng gặp nhiều khó khăn.

Song cái khó nhất, theo đánh giá của các nữ đạo diễn là tìm ý tưởng cho những bộ phim tiếp theo. Anocha Suwichakompong cho biết, cô từng học điện ảnh ở New York nhưng khi tốt nghiệp, cô lập tức trở về Thái Lan vì muốn làm phim cho người Thái chứ không phải người Mỹ. Sau bộ phim đầu tay khá thành công, bộ phim thứ hai của cô loay hoay 6 năm qua vẫn chưa thành hình. “Cho dù bạn làm phim đầu tay thành công thì không có nghĩa bộ phim thứ hai sẽ dễ dàng hơn”, Anocha tiết lộ.

Đạo diễn Nguyễn Hoàng Điệp cũng đồng tình như vậy và chia sẻ mình vẫn đang bị mắc kẹt ở dự án thứ hai và thậm chí đã từng cân nhắc đến việc không làm đạo diễn nữa mà quay sang làm diễn viên. “Gia đình cũng khuyên tôi “đập cánh” như vậy là đủ rồi, giờ nên tập trung vào phát triển “Úi chà” (quán trà nhỏ của nữ đạo diễn - PV)”, Hoàng Điệp tâm sự.

Tuy phụ nữ làm đạo diễn phim gặp rất nhiều vất vả và thử thách nhưng niềm đam mê đã thôi thúc họ bám trụ với nghề. Nói như nữ đạo diễn Nguyễn Hoàng Điệp: “Mặc dù không thể nói những buổi sáng đến tiệm trà, được gần gũi với gia đình và chăm sóc con cái là không hạnh phúc, nhưng thực sự ước mơ sâu thẳm của tôi vẫn là được ở trên trường quay”.

Bài và ảnh: HÀ THU