Paris tranh cãi kế hoạch dẹp phố sách bên sông Seine

Sông Seine của nước Pháp được mô tả là “dòng sông duy nhất trên thế giới chảy giữa hai giá sách”, bởi dọc theo hai bờ tả ngạn và hữu ngạn của nó từ lâu đã là điểm kinh doanh của các quầy sách - bán cả sách cũ lẫn mới. Nhưng nay, chính quyền Paris đang muốn thay đổi điều đó vì Olympic 2024.

Các quầy sách ven sông Seine ở Paris. Ảnh: AFP

Để chuẩn bị cho Thế vận hội năm tới (Paris 2024 Olympic và Paralympic Games), nhất là lễ khai mạc sẽ được diễn ra ở sông Seine vào ngày 26-7-2024, hôm 27-7, cảnh sát Paris đã gửi thông báo tới các chủ tiệm sách dọc hai bờ sông, yêu cầu họ phải tạm dẹp bỏ các quầy sách của mình và lý do chính là nhằm bảo đảm an ninh cho sự kiện thể thao quốc tế.

“Chúng tôi đã ở đây suốt 450 năm qua”

Theo báo Le Monde (Pháp), trước đó, yêu cầu di dời cũng đã được tòa thị chính Paris thông tin tới đại diện của các chủ tiệm sách tại cuộc họp hôm 10-7. Ông Pierre Rabadan, Phó Thị trưởng Paris, phụ trách lĩnh vực thể thao và bà Olivia Polski, Phó Thị trưởng phụ trách thương mại nghề thủ công, cho rằng trong thời gian diễn ra Olympic, đặc biệt là lễ khai mạc, việc tiếp cận các khu vực quanh sông Seine sẽ cần được quản lý chặt hơn để bảo đảm an toàn.

Cảnh sát Paris cũng muốn thiết lập một “hàng rào” an ninh quanh khu vực tổ chức Olympic bằng cách kiểm soát mọi hoạt động tiếp cận và di chuyển qua đây để ngăn chặn nguy cơ khủng bố. Tuy nhiên, đề nghị của các quan chức thành phố đã vấp phải phản ứng giận dữ của những người bán sách. Ông Jérôme Callais - Chủ tịch Hiệp hội những người bán sách của Paris (tổ chức có 200 trong số 233 tiệm sách ở dọc hai bờ sông Seine) cho biết: “Chúng tôi được nói rõ ràng là các tiệm sách của chúng tôi sẽ cản trở tầm nhìn trong ngày diễn ra lễ khai mạc và rằng chúng tôi phải gỡ bỏ chúng”.

Tại cuộc họp ngày 10-7 với chính quyền thành phố, đã có hai lựa chọn được đưa ra: “Vẫn duy trì hoạt động của các tiệm sách với sự tiếp cận bị hạn chế”, hoặc “gỡ bỏ chúng” với dự kiến chính quyền chi trả phí cải tạo và bảo đảm các tiệm sách đó sẽ được khôi phục ngay khi có thể. Cũng theo hai ông bà Polski và Rabadan, điều này sẽ thúc đẩy nhanh hơn tiến trình nộp đơn lên UNESCO để xác nhận các phố sách ven sông này là Di sản văn hóa phi vật thể của nhân loại.

“Thị trưởng Paris Anne Hidalgo muốn tôn vinh Paris và các công trình biểu tượng của nó trong Thế vận hội, nhưng các cửa hàng sách là một phần của Paris. Việc muốn chúng tôi biến mất cũng nực cười như chuyện tháo dỡ tháp Eiffel hay Nhà thờ Đức Bà Paris vậy! Chúng tôi đã ở đây suốt 450 năm qua”, ông Callais bức xúc.

Chưa dễ thuyết phục

Trong nỗ lực tìm kiếm giải pháp, chính quyền Paris đã đề nghị thành lập một “ngôi làng gồm các quầy sách để trưng bày hoạt động mua bán và giúp những người bán sách có thể thu lợi từ du lịch trong thời gian tổ chức Thế vận hội”, khi mà việc hạn chế khách mua tiếp cận quầy hàng, hay việc tháo dỡ chúng sẽ ảnh hưởng tới chuyện kinh doanh của họ.

Tuy nhiên ông Callais phản đối ý tưởng này, ông nhắc lại chuyện vào giữa thế kỷ XIX, nam tước Baron Haussmann, kiến trúc sư của dự án quy hoạch thủ đô Paris như chúng ta thấy hiện nay, cũng từng muốn loại bỏ những người bán sách để khôi phục sự thuần khiết của hai bờ sông Seine và đã đề nghị dời những quầy sách này tới một khu chợ gia cầm. Khi đó tiểu thuyết gia Paul Lacroix nỗ lực thuyết phục hoàng đế Napoleon III để bảo vệ các quầy sách và đã thành công.

Để trấn an dư luận, ngày 27-7, tòa thị chính Paris phát thông cáo khẳng định chính quyền thành phố luôn ủng hộ những người bán sách, thừa nhận hoạt động kinh doanh của họ đã “tạo nên một phần bản sắc của hai bờ sông Seine”.

Dù vậy chính quyền Paris cũng ước tính có 570 hộp trưng bày sách (59% tổng số hộp sách hiện có) sẽ bị gỡ đi. Họ sẽ đề xuất phương án tài chính cho việc di dời và lắp đặt lại các hộp sách này, đồng thời sẽ thanh toán cho mọi phát sinh hư hao trong quá trình thực hiện đó. Tuy nhiên có vẻ những tranh luận về vấn đề này sẽ còn tiếp tục vì ông Callais cho biết một số hộp sách của họ “quá mỏng manh” nên khó có thể di dời, và ước tính việc cải tạo chúng sẽ tốn khoảng 1,5 triệu euro (khoảng 40 tỷ đồng).

Lễ khai mạc Olympic 2024 dự kiến vào ngày 26-7-2024 sẽ là lễ khai mạc lần đầu tiên trong lịch sử Thế vận hội được tổ chức bên ngoài một sân vận động.

TRẦN ĐẮC LUÂN