Ấn Độ hứng chịu nắng nóng chưa từng có

Nhiều quốc gia trên thế giới đang trải qua đợt nắng nóng gay gắt, thậm chí có thể phá kỷ lục về nhiệt độ vào mùa hè năm nay, trong đó có Ấn Độ. Đây là đợt nắng nóng lâu nhất, đã kéo dài khoảng 24 ngày ở các vùng khác nhau của quốc gia vùng Nam Á này.

Từ tháng 3 đến tháng 5-2024, khoảng 25.000 trường hợp nghi bị sốc nhiệt và 56 trường hợp đã tử vong trong đợt nắng nóng nghiêm trọng ở Ấn Độ.

Người lao động mất giờ làm việc, thu nhập giảm

Mỗi sáng trước khi ra khỏi nhà, anh Aman - nhân viên thời vụ sống ở thủ đô New Delhi (Ấn Độ) đổ đầy nước vào 3 chai nhựa, lấy một ít đồ ăn bỏ vào túi đeo chéo. Để hỗ trợ gia đình, năm 2018, chàng trai 26 tuổi này chuyển từ Bihar đến New Delhi làm nhân viên giao hàng tại một công ty logistics. Anh phải làm việc dưới trời nắng gắt khi nhiệt độ hồi tháng 5 tăng lên 52,9 độ C - mức cao nhất từng được ghi nhận.

Nhân viên giao hàng đạp xe trong một ngày hè nóng tại thành phố Gurugram, Ấn Độ. Ảnh: Hindustan Times/Getty Images

Tuy nhiên, Aman không thể nghỉ việc hay chuyển sang công việc khác. “Khi lái xe, tôi nghĩ về những kịch bản không lường trước sẽ xảy ra với mình do thời tiết nóng bức. Điều đó khiến tôi lo lắng, nhưng tôi không có kỹ năng nào khác ngoài lái xe. Tôi phải chăm sóc gia đình nên không thể bỏ công việc này”, anh Aman nói.

Nhiều khu vực của Ấn Độ đang trải qua đợt nắng nóng khắc nghiệt. Báo cáo mới đây của Ủy ban kinh tế và xã hội Liên Hợp Quốc khu vực châu Á - Thái Bình Dương (UNESCAP) cho hay, nhiệt độ tăng cao ở Ấn Độ sẽ làm giảm 5,8% giờ làm việc hằng ngày vào năm 2030. Với 90% người lao động trong nước làm việc ở khu vực phi chính thức, việc mất giờ làm sẽ tạo ra những thách thức đáng kể.

Chẳng hạn, với anh Aman, nhiệt độ cao ảnh hưởng đến tinh thần và khả năng hoàn thành mục tiêu giao hàng. Vào mùa đông, thu nhập hằng ngày của anh khoảng 750 rupee (9 USD) nhưng hiện con số này chỉ ở mức 500 rupee (6 USD). Một nghiên cứu được thực hiện đối với hơn 700 người bán hàng rong trên khắp 15 khu chợ ở New Delhi trong tuần đầu tiên của các tháng 4 và 5-2024 cho thấy, những người bán hàng rong cũng bị mất thu nhập trong đợt nắng nóng kéo dài và phải chịu những ảnh hưởng về sức khỏe như đau đầu, mất nước và khó chịu...

Cần kế hoạch hành động ứng phó với nhiệt độ cao

Anh Sharukh (25 tuổi) làm việc cho nền tảng giao thức ăn Zomato kể: “Các nhà hàng sang trọng thậm chí không cho chúng tôi đứng trước cửa khi chúng tôi đến lấy hàng”. Người thanh niên 25 tuổi này nói thêm rằng, những người giao hàng như anh thường xuyên phải xin nước trong cái nóng không thể chịu nổi và bị đối xử như “những người không ai thèm chạm tới”.

Kể từ khi đợt nắng nóng bùng phát, anh Sharukh tránh nhận đơn từ các nhà hàng cao cấp. Anh thường nhận giao hàng đến những cơ sở nhỏ, bởi nơi này hỗ trợ nước uống và có chỗ nghỉ ngơi trong thời gian chuẩn bị đơn hàng. Trung bình mỗi ngày anh kiếm được khoảng 500-650 rupee (6-7,8 USD). “Tôi không phải là cỗ máy có thể làm việc cả ngày dưới nhiệt độ không thể chịu nổi này”, Sharukh nói.

Theo báo cáo của tổ chức nghiên cứu chính phủ NITI Aayog, có 7,7 triệu người làm việc tự do ở Ấn Độ. Con số này có thể sẽ tăng lên 23,5 triệu vào năm 2029-2030. Trung tâm kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh quốc gia (NCDC) Ấn Độ cho biết, tháng 5 là tháng nắng nóng nghiêm trọng nhất, với 46 ca tử vong chỉ riêng do nắng nóng. Trong khi đó, theo các hãng tin Reuters và The Hindu, số ca tử vong do nắng nóng có thể lên tới 80 hoặc 100.

Janpahal - tổ chức phi lợi nhuận tại New Delhi công bố báo cáo năm 2024 nhận định: Các tình huống như giờ làm việc kéo dài, áp lực phải đáp ứng mục tiêu giao hàng, mang vật nặng, thu nhập không ổn định và thiếu an sinh xã hội đều tác động tiêu cực đến sức khỏe thể chất và tinh thần của những người lao động tự do.

Bà Selomi Garnaik - nhà vận động tại tổ chức Greenpeace Ấn Độ lý giải, mặc dù chúng ta đều sống ở nhiệt độ tương tự nhau nhưng gánh nặng do nhiệt độ tạo ra không được chia đều. Sóng nhiệt tác động không cân xứng đến những người làm việc ngoài trời, khiến họ phải chịu đựng nhiệt độ khắc nghiệt, gây nguy hiểm nghiêm trọng đến sức khỏe và sự an toàn của họ. Greenpeace Ấn Độ đang đề nghị Cơ quan Quản lý thảm họa quốc gia (NDMA) tuyên bố sóng nhiệt là thảm họa quốc gia. “Thật không may, các kế hoạch hành động ứng phó với nhiệt độ cao chỉ là các tài liệu hướng dẫn đơn thuần. Điều này cần thay đổi. Các kế hoạch hành động ứng phó với nhiệt độ cao nên ưu tiên những người lao động ngoài trời và chú ý đến nhu cầu của họ, bao gồm giảm giờ làm việc trong thời gian nắng nóng đỉnh điểm, cung cấp trợ cấp vắng mặt khi làm việc và bảo đảm tiếp cận các dịch vụ công cộng cơ bản như điện và nước. Đến lúc phải giải quyết tình trạng bất bình đẳng này”, bà Garnaik nói.

KHÁNH LINH