Bạn của nhà nông

Hai năm trở lại đây, Bản tin Thời tiết nông vụ - phát sóng 18h hằng ngày trên kênh VTC14 trở thành người bạn đồng hành của nhà nông trong quá trình sản xuất lúa, hoa màu, con vật nuôi.

Với người nông dân quanh năm “bán mặt cho đất, bán lưng cho trời” thì thời tiết luôn là yếu tố quyết định đến năng suất hằng năm. Ảnh: T.Y

Giúp bà con yên tâm sản xuất

Những ngày này, nhiều diện tích đất hoa màu trên địa bàn thành phố Đà Nẵng bị bỏ hoang do thời tiết không thuận lợi để bà con yên tâm sản xuất. Thông tin về thời tiết vụ Đông Xuân từ Đài Khí tượng thủy văn khu vực Trung Trung Bộ cho thấy, từ nay đến hết mùa mưa bão năm 2014 có thể còn 3 đến 4 cơn bão, áp thấp nhiệt đới hoạt động trên Biển Đông, ảnh hưởng trực tiếp đến thời tiết khu vực Trung Trung Bộ.

Mưa tập trung chủ yếu trong các tháng đầu mùa (tháng 10 và 11) và cuối mùa (tháng 3 và 4 năm 2015). Khả năng gió mùa Đông Bắc ảnh hưởng đến khu vực Trung Trung Bộ vụ Đông Xuân 2014 – 2015 với cường độ xấp xỉ hoặc mạnh hơn trung bình nhiều năm và kết thúc vào cuối tháng 4-2015.

Theo ông Nguyễn Thái Lân, Trưởng phòng dự báo Đài khí tượng thủy văn Trung Trung Bộ, do tác động của biến đổi khí hậu toàn cầu, diễn biến thời tiết ngày càng phức tạp. Dựa vào các thông số trong bản tin thời tiết, các cơ quan chức năng sẽ có những khuyến cáo cụ thể về tình hình nấm, sâu bệnh ảnh hưởng tới quá trình sinh trưởng và phát triển của cây trồng, con vật nuôi.

Không chỉ cung cấp thông tin cụ thể về nhiệt độ, độ ẩm, mưa bão, Bản tin Thời tiết nông vụ còn cung cấp kiến thức hữu ích về cách xử lý dịch bệnh cũng như những tình huống xấu do nó mang lại. Đơn cử, trong bản tin ngày 18-10 của VTC14 có nội dung: Những ngày qua, mưa nhiều xảy ra tại khu vực Trung và Nam Trung Bộ khiến cho các yếu tố môi trường ao nuôi biến đổi theo hướng bất lợi, gây ra nhiều bệnh như bệnh đốm đỏ, bệnh rận cá trùng bánh xe hay các bệnh do vi khuẩn ảnh hưởng không tốt cho việc nuôi trồng thủy sản.

Để chủ động phòng tránh và điều trị các bệnh trên, bà con nên thường xuyên quan sát tình trạng cá, tôm bơi lội trong ao; nếu nổi đầu do thiếu ôxy, cần giảm lượng thức ăn, thay một phần nước ao hoặc cấp thêm nước mới, tiến hành san thưa để giảm bớt mật độ; thường xuyên theo dõi mực nước, màu nước trong ao…; đảm bảo môi trường ao nuôi trong bằng cách định kỳ bón vôi, khoáng chất, chế phẩm sinh học…; có thể sử dụng vôi bột cho vào túi treo ở góc ao, phía đầu gió hoặc khu vực cho ăn, liều lượng từ 2 đến 4 kg/túi, treo túi với khoảng cách bằng 1/2 - 1/3 độ sâu của nước..; tăng cường sức đề kháng cho cá, tôm bằng cách bổ sung vitamin C vào thức ăn hằng ngày, sử dụng men vi sinh để tăng cường tiêu hóa, liều lượng theo hướng dẫn của nhà sản xuất.

Anh Hồ Công Lượng - Chủ nhiệm Hợp tác xã dịch vụ sản xuất và tiêu thụ rau an toàn Túy Loan cho biết: “Bản tin thời tiết nông vụ giúp người dân rất nhiều trong việc nắm bắt thông tin, chủ động phòng ngừa và xử lý sâu bệnh, trở thành người bạn thân thiết của nhà nông. Chưa kể, yếu tố thời tiết thất thường cũng ảnh hưởng đến điều kiện sản xuất rau an toàn bởi chúng ta đang khuyến khích người dân hạn chế sử dụng thuốc bảo vệ thực vật, thuốc tăng trưởng. Ngoài bản tin trên VTC14, chúng tôi còn thường xuyên theo dõi thông tin thời tiết trên các đài VTV1, VTV3, DRT, VTV Đà Nẵng... để phục vụ công việc sản xuất”.

Cũng theo anh Lượng, hiện nay, dự án rau sạch Túy Loan có diện tích gần 5ha, trồng các loại rau màu như bí đao, khổ qua, cải xanh, dền đỏ, rau muống, rau má, dưa leo… theo chuẩn VietGap. Dựa vào thông tin thời tiết từ Đài Khí tượng thủy văn Trung Trung Bộ, những ngày qua, Phòng NN&PTNT huyện Hòa Vang đã trực tiếp xuống hướng dẫn bà con cách xử lý đất, lên luống cao, bắt sâu bệnh, khơi thông mương nước chống ngập úng cũng như trồng những loại rau màu có thời gian sinh trưởng ngắn, nhanh thu hoạch.

Cơ cấu lịch thời vụ phù hợp

Thời tiết ngày càng diễn biến phức tạp, khó lường, tác động không nhỏ đến sản xuất nông nghiệp của bà con. Đơn cử trong năm 2014, rất nhiều diện tích lúa, hoa màu vụ Đông Xuân tại Hòa Vang bị ảnh hưởng bởi các đối tượng gây hại như chuột, rầy nâu, bệnh đạo ôn, khô vằn. Bước sang vụ Hè Thu, bà con nông dân tiếp tục đối mặt với sâu cuốn lá nhỏ kết hợp với hạn hán xảy ra trên diện rộng, gây ra nhiều bất lợi cho sản xuất nông nghiệp.

Bà Ngô Thị Hạnh, Phó trưởng phòng NN&PTNT huyện Hòa Vang cho biết, nhờ các bản tin thời tiết nông vụ, Phòng đã chủ động lên lịch thời vụ phù hợp, triển khai những biện pháp khắc phục kịp thời, đẩy mạnh việc chuyển đổi cơ cấu cây trồng trên diện tích đất lúa không chủ động được nguồn nước, năng suất thấp sang trồng các loại cây trồng cạn như bắp, lúa, đậu xanh. Tăng cường công tác phòng chống dịch bệnh trên đàn gia súc, gia cầm, tổ chức tốt công tác tiêm phòng, triển khai thường xuyên công tác tiêu độc khử trùng nhằm ngăn ngừa không để dịch bệnh xảy ra.

Nhiều ý kiến cho rằng, độ chính xác của dự báo khí tượng nông nghiệp càng cao thì hiệu quả phục vụ sản xuất càng lớn. Tuy nhiên, để có một dự báo chính xác là điều khó đối với ngành khí tượng thủy văn. Ông Phùng Đình Bảo, Phó Giám đốc Đài Khí tượng thủy văn khu vực Trung Trung bộ - người có 25 năm trong nghề nói rằng các dự báo thời tiết ngắn hạn trong ngày, xác suất chính xác lên đến 85 – 90%, nhưng ở lĩnh vực dự báo nông nghiệp, theo vụ mùa (thời gian kéo dài) nên xác suất đạt chưa đến 70%.

Đối với cây trồng, thời gian và sự xuất hiện của các yếu tố thời tiết làm thay đổi nhịp điệu sinh trưởng, phát triển, sâu bệnh cũng như năng suất đạt được. Do đó, việc điều chỉnh lịch thời vụ, giống cây trồng thích hợp được xem là một trong những biện pháp “đối phó” tích cực, hiệu quả. Hiện nay, hơn 50% diện tích đất lúa tại Hòa Vang được bà con chuyển đổi từ giống dài ngày (120 đến 125 ngày) sang các giống lúa trung, ngắn ngày (90 đến 95 ngày) nhằm tránh mưa lụt. Bên cạnh đó, để tiết kiệm giống và phòng ngừa tình trạng giống trôi, hư hỏng đầu vụ do mưa lớn, bà con được hướng dẫn nên gieo sạ vừa phải từ 4 – 5 kg/sào, trong khoảng thời gian cuối tháng 12 hằng năm.

Nắm bắt những chuyển biến của khí tượng thủy văn, xu thế biến đổi khí hậu cũng như ứng dụng phát triển khoa học công nghệ vào công tác dự báo, đội ngũ cán bộ Đài Khí tượng thủy văn khu vực Trung Trung bộ đã đầy nỗ lực để có những bản tin thời tiết nông vụ phục vụ bà con nông dân tại khu vực 6 tỉnh Quảng Bình, Quảng Trị, Thừa Thiên – Huế, Đà Nẵng, Quảng Nam, Quảng Ngãi, Nhờ đó, những người nông dân có thêm những kiến thức vận dụng phù hợp với thực tế, mang lại hiệu quả kinh tế cao.

TIỂU YẾN