Xã hội hóa phát triển cây xanh đô thị

Những năm qua, mật độ cây xanh đô thị của Đà Nẵng ngày một tăng với sự đa dạng và phong phú các chủng loại cây, góp phần tạo nên một “Thành phố xanh” bên màu xanh của biển, của rừng. Có được thành công này là nhờ chủ trương đúng đắn của chính quyền và sự vào cuộc tích cực của cộng đồng, doanh nghiệp.

Nhiều mô hình phát triển cây xanh được hình thành, một số loài cây xanh có giá trị, thích hợp thổ nhưỡng được người dân ưa chuộng như lộc vừng, bằng lăng… trồng làm cây bóng mát trên vỉa hè.

Không gian cây xanh được thực hiện xã hội hóa ở phường Mỹ An, quận Ngũ Hành Sơn.

Bài 1: Cú hích từ “2 trong 1”

5 năm qua, Đà Nẵng triển khai 2 đề án với mục tiêu đầu tư phát triển cây xanh, gồm: Đề án “Phát triển cây xanh đô thị 2011-2015” và Đề án “Xã hội hóa phát triển cây xanh đô thị 2013-2015”. Việc thực hiện 2 đề án đến nay được đánh giá là thành công với việc đóng góp tích cực cho chủ trương xây dựng “Thành phố môi trường”, tạo kiến trúc cảnh quan và không gian sống.

Theo Sở Xây dựng, hệ thống cây xanh đô thị đã được quy hoạch đầu tư phát triển làm cơ sở khuyến cáo cụ thể về sự phù hợp của từng chủng loài với điều kiện khí hậu, thổ nhưỡng, cảnh quan và hiện trạng hạ tầng kỹ thuật đô thị. Đến nay, hệ thống công viên, vườn hoa, vườn dạo, thiết chế văn hóa trong khu dân cư tại các quận, huyện theo quy hoạch được đầu tư, hình thành các mảng xanh lớn, thực hiện tốt chức năng cải thiện môi trường và bộ mặt đô thị.

Đầu tư phát triển cây xanh đô thị vừa hình thành nên các tuyến đường cảnh quan ven sông, ven biển, thực hiện tốt chức năng phòng hộ, vừa tạo thành các tuyến xanh cho đô thị. Các vệt kẹp, khu đất hai đầu của các cầu qua sông Hàn đã được quy hoạch và đầu tư xây dựng mảng xanh lớn, đóng vai trò quan trọng trong việc tạo nên những điểm nhấn cảnh quan xanh ấn tượng trong bộ mặt đô thị như nút phía Tây cầu Thuận Phước, hai đầu cầu Rồng, cầu Trần Thị Lý…

Với sự đầu tư phát triển cây xanh tại các dự án khu dân cư mới đã bổ sung cho hệ thống cây xanh đô thị lên 50.933 cây xanh (tăng thêm 80,2%) và 207.174m2 thảm cỏ, hoa, tăng thêm 36,9% so với cuối năm 2011. Công tác cải tạo chỉnh trang cây xanh các đường phố cũ, việc trồng thay thế cây xanh thuộc nhóm cây tạp, cây cấm trồng trên các tuyến đường nội thị đã được thay thế bằng chủng loài phù hợp tạo nên sự đồng bộ về cây xanh đường phố, tăng mỹ quan đô thị.

Cây bụi có hoa trên dải phân cách, đảo giao thông các tuyến đường được thiết kế trồng và duy trì thường xuyên theo hướng đơn giản, gọn gàng, đảm bảo an toàn giao thông và mỹ quan đô thị. Nhiều vườn dạo, khu vui chơi giải trí, thiết chế văn hóa đã đầu tư xây dựng với thiết kế theo hướng tạo ra những không gian xanh công cộng gồm cây xanh bóng mát, thảm cỏ, dụng cụ tập thể dục thể thao, ghế đá, lối đi dạo… dễ tiếp cận góp phần tạo nên những mảng xanh trong lành làm nơi nghỉ ngơi, thư giãn cho người dân trong các khu dân cư.

Nhiều cơ quan, đơn vị, hộ dân đã tận dụng những khoảng không gian trong sân nhà, phần đất sát tường rào trên vỉa hè trước nhà… để trồng thêm cây xanh bóng mát, cây bụi, bồn hoa, cây leo hàng rào, bám tường… góp phần tăng thêm mảng xanh và vẻ đẹp của công trình công sở, nhà ở.

Cùng với việc cải tạo, ngầm hóa các công trình hạ tầng kỹ thuật khác, cây xanh trên vỉa hè đường Lê Duẩn được chỉnh trang bước đầu cho thấy tác dụng tạo cảnh quan ấn tượng, thông thoáng cho tuyến phố chuyên doanh.

Về xã hội hóa phát triển cây xanh đô thị của các ngành, địa phương và các tổ chức đã triển khai thực hiện với nhiều nội dung cụ thể, thiết thực như tự giác trồng nhiều cây xanh bóng mát có giá trị như lộc vừng, giáng hương, muồng hoàng yến, bằng lăng, hoàng hậu, osaka… trên vỉa hè trước nhà tại nhiều tuyến đường trong khu dân cư.

Qua vận động của chính quyền các địa phương, nhiều tổ chức, cá nhân đã thực hiện có hiệu quả các hoạt động xã hội hóa phát triển cây xanh như xây dựng và trồng cây bụi trong bồn hoa; lắp đặt bo rào và trồng cây bụi có hoa trong các hố trồng cây xanh bóng mát, góp phần tăng thêm mảng hoa và mỹ quan đô thị trên nhiều tuyến đường thành phố…

Người dân tự đóng góp kinh phí trồng và thực hiện chăm sóc cây xanh tại các khu đất công cộng chưa đầu tư trồng cây xanh. Phong trào “Tết trồng cây” là điểm nhấn của chương trình xã hội hóa phát triển cây xanh khi các doanh nghiệp và cộng đồng dân cư trên địa bàn các quận, huyện tổ chức trồng cây xanh, hình thành các khu đất vườn dạo, cây xanh tập trung tại các khu dân cư.

Thành phố cũng huy động nguồn tài trợ và xây dựng các mô hình xã hội hóa phát triển cây xanh như Công ty CP Dinco tài trợ kinh phí và tham gia tổ chức thành công Hội thảo “Ý tưởng phát triển cây xanh thành phố Đà Nẵng”, tài trợ kinh phí và phối hợp với Công ty Công viên cây xanh triển khai mô hình đặt chậu cây hồng lộc trên vỉa hè đường Hoàng Hoa Thám; tài trợ kinh phí cho cuộc thi “Mô hình tiêu biểu phát triển cây xanh thành phố Đà Nẵng” và hoạt động của Đội tuyên truyền công tác xã hội hóa phát triển cây xanh đô thị trong năm 2014; tài trợ và triển khai lắp đặt cọc chống tăng cường để phòng chống bão đối với cây xanh bóng mát trên vỉa hè đường Nguyễn Văn Linh.

Công ty CP Tập đoàn Mặt Trời đầu tư trồng cây xanh với khối lượng lớn tại các dự án, các khu đất công cộng góp phần làm tăng mỹ quan đô thị như khu công viên phía Nam khách sạn Novotel, vỉa hè đường Trần Hưng Đạo (đoạn từ đường Vũ Văn Dũng đến cầu Nguyễn Văn Trỗi). Công ty cũng tài trợ kinh phí và tham gia tổ chức thành công Hội thảo “Ý tưởng phát triển cây xanh thành phố Đà Nẵng”, tài trợ kinh phí lắp đặt các mô hình trang trí hoa nhân dịp Tết Nguyên đán.

Công ty CP Trung Nam xây dựng vườn hoa, trồng cây xanh trong khu đất công cộng tại khu vực nút giao thông đường Nguyễn Lương Bằng - Nguyễn Tất Thành. Công ty TNHH Nước giải khát Suntory Pepsico tài trợ kinh phí và phối hợp với UBND quận Cẩm Lệ tổ chức trồng cây xanh các loại xung quanh hồ điều tiết tại khu dân cư Hòa Thọ.

Công ty CP Dệt may Hòa Thọ tài trợ kinh phí xây dựng cải tạo mảng trên vỉa hè đường Ông Ích Đường, tại Đài Tưởng niệm Hòa Vang. Các chủ dự án khu nghỉ mát ven biển triển khai trồng cây xanh bóng mát trên vỉa hè dọc tuyến đường Hoàng Sa, Võ Nguyên Giáp, Trường Sa. Công ty Công viên cây xanh hỗ trợ hom giống cho các địa phương ra quân trồng cây xanh nhân dịp “Tết trồng cây”…

Bài và ảnh: Triệu Tùng