Bước đi mới của Trung Quốc giúp trẻ 'cai nghiện' internet

Trong bối cảnh chứng “nghiện” internet tăng ở trẻ em trở thành mối lo ngại hàng đầu của các bậc phụ huynh và xã hội, Chính phủ Trung Quốc gần đây có bước đi quyết liệt hơn khi sẽ quy định trẻ em và thanh, thiếu niên tại nước này không được truy cập internet vào ban đêm, cũng như bị giới hạn chung về thời gian sử dụng điện thoại thông minh từ ngày 2-9.

Trung Quốc siết thời gian dùng điện thoại của trẻ em để hạn chế chứng “nghiện” internet của các em. Ảnh: AP

Đây là một trong những quy định nghiêm ngặt nhất thế giới trong nỗ lực giảm tác động tiêu cực của thế giới mạng đối với thể chất và tinh thần của thế hệ tương lai và cũng như hướng dẫn cộng đồng hình thành thói quen sử dụng internet lành mạnh.

“Quây rào” thời gian truy cập

Reuters dẫn quy định mới do Cơ quan Quản lý không gian mạng Trung Quốc (CAC) đề xuất ngày 2-8 cho biết, các nhà sản xuất thiết bị thông minh phải triển khai chương trình hạn chế quyền truy cập internet trên thiết bị di động đối với người dùng dưới 18 tuổi ở nước này từ 22 giờ tới 6 giờ hôm sau. Ngoài ra, các nhà cung cấp dịch vụ phải đặt giới hạn thời gian sử dụng điện thoại thông minh cho các nhóm tuổi khác nhau; trong đó, tối đa 8 phút/ngày cho trẻ dưới 8 tuổi; tối đa 1 giờ/ngày đối với người dùng 8-16 tuổi; tối đa 2 giờ /ngày đối với thiếu niên 16-18 tuổi. Bên cạnh đó, nội dung dành cho trẻ vị thành niên phải “thúc đẩy các giá trị cốt lõi của chủ nghĩa xã hội và văn hóa truyền thống của Trung Quốc để tu dưỡng tình cảm của trẻ vị thành niên đối với đất nước và tư cách đạo đức tốt”.

Quy tắc mới giúp cải thiện vai trò tích cực của internet, tạo môi trường mạng lành mạnh và giảm chứng “nghiện” internet ở trẻ em nhưng có thể khiến các các công ty internet Trung Quốc lo ngại sụt giảm doanh thu sắp tới. Tuy nhiên, giới chức không khó để bắt buộc các nhà mạng, doanh nghiệp cung cấp dịch vụ điều chỉnh và tạo nền tảng quản lý kỹ thuật hiệu quả hơn để bắt buộc trẻ vị thành niên tuân thủ bởi gần như tất cả là nhà cung cấp nội địa. Ngoài ra, người dùng dưới 18 tuổi chỉ đóng góp phần rất nhỏ vào tổng doanh thu của các công ty internet. Nhiều công ty có thể xem xét trực tiếp cấm trẻ vị thành niên sử dụng dịch vụ của họ.

Theo quy định, các điện thoại thông minh phải cài đặt “chế độ sử dụng dành cho trẻ em” được thiết kế để phát thông báo nhắc trẻ nghỉ ngơi sau 30 phút sử dụng. Sau khi các thiết bị đầu cuối thông minh khởi động chế độ vị thành niên trên điện thoại, các nền tảng phân phối ứng dụng sẽ chuyển sang chế độ trẻ vị thành niên. Sau khi dùng hết sẽ chuyển sang chế độ thông thường. Chế độ trẻ vị thành niên sẽ được cài đặt theo sự thống nhất của cha mẹ hay là tài khoản của trẻ đăng ký với nhà mạng. Tuy nhiên, suy cho cùng, để quy định mới có thể phát huy tác dụng và tạo sức lan tỏa rộng hơn, cần có sự đồng thuận, hợp tác của gia đình trong quản lý con cái bởi họ có quyền lựa chọn không áp dụng quy tắc trên.

Bước tiếp nối đáng kể

Đây không phải là lần đầu tiên chính quyền Trung Quốc siết thời gian truy cập internet đối với thanh, thiếu niên. Mối lo ngại ngày càng tăng về tỷ lệ cận thị và “nghiện” internet gia tăng trong giới trẻ đã dẫn đến những cải cách đáng kể trong ngành công nghệ ở nước này những năm gần đây với loạt quy định khắt khe hơn. Năm 2021, Chính phủ Trung Quốc áp đặt lệnh giới nghiêm đối với người chơi trò chơi điện tử dưới 18 tuổi và giáng đòn mạnh vào những “gã khổng lồ” trong ngành này khi tạm dừng phê duyệt phát hành trò chơi điện tử mới trong 9 tháng.

Bước đi của chính quyền Trung Quốc dường như được cộng hưởng bởi làn sóng chỉ trích mạnh mẽ ngành công nghiệp game trên phương tiện truyền thông bởi họ cho rằng một số game chẳng khác nào “thuốc phiện tinh thần”. Các nền tảng chia sẻ video như Bilibili, Kuaishou và ByteDance cung cấp “chế độ dành cho thanh, thiếu niên” nhằm hạn chế quyền truy cập của người dùng vào nội dung và thời lượng sử dụng từ năm 2019. Tương tự, ứng dụng Douyin giống TikTok của ByteDance cũng cấm thanh, thiếu niên sử dụng ứng dụng này trong hơn 40 phút.

Cũng không khó để nhận thấy quy định mới của CAC tiếp tục tạo mảnh ghép ý nghĩa góp phần làm hoàn chỉnh bức tranh an ninh mạng ổn định ở Trung Quốc theo chỉ thị của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tập Cận Bình gần đây về xây dựng biện pháp kiểm soát và rào chắn vững chắc cho internet Trung Quốc nhằm bảo đảm an ninh dữ liệu và thông tin. “Chúng ta phải tuân thủ sự quản lý của Đảng Cộng sản Trung Quốc đối với internet và tuân thủ nguyên tắc khiến internet phải hoạt động vì người dân”, Tân Hoa xã dẫn lời ông Tập Cận Bình cho biết ngày 15-7. Theo The Verge, các quy tắc do Trung Quốc đề xuất có những điểm tương đồng với các dự luật được đưa ra ở các bang của Mỹ như Louisiana, Utah và Arkansas nhằm hạn chế trẻ em truy cập internet và mạng xã hội.

THƯ LÊ