Đau thương và phẫn nộ ở Gaza

Dư luận cảm thương và sự phẫn nộ lan ra toàn thế giới sau thông tin bệnh viện Al Ahili Arab ở phía bắc Dải Gaza bị đánh bom khiến số người thiệt mạng có thể lên tới hàng trăm. Israel và Hamas đổ lỗi cho nhau về thảm kịch nhân đạo lớn nhất kể từ khi xung đột nổ ra ngày 7-10.

Ngày 17-10 (giờ địa phương), vụ nổ chưa rõ bên gây ra và nguyên nhân, xảy ra tại bệnh viện Al Ahili Arab khiến ít nhất 200 người thiệt mạng, theo thông tin từ giới chức y tế ở Gaza. Hamas cáo buộc Israel thực hiện vụ tấn công này trong khi quân đội Israel lại cho rằng bệnh viện đã bị rocket của các chiến binh thuộc nhóm thánh chiến Hồi giáo Palestine (PIJ) bắn nhầm. Nhiều cuộc biểu tình phản đối vụ tấn công bệnh viện đã nổ ra tại Lebanon, Iraq, Thổ Nhĩ Kỳ, Iran và Jordan.

Đổ lỗi cho nhau

Theo giới chức y tế Philippines tại Gaza, hầu hết nạn nhân trong vụ tấn công là phụ nữ và trẻ em. Tổng Giám đốc Tổ chức Y tế thế giới Tedros Adhanom Ghebreyesus lên án mạnh mẽ vụ tấn công. “Chúng tôi kêu gọi sự bảo vệ ngay lập tức với dân thường, chăm sóc y tế, và dỡ bỏ lệnh sơ tán (của Israel)”, ông Tedros nói. Sự việc xảy ra trong bối cảnh Israel và Hamas tiếp tục đối đầu bằng rocket và những đợt không kích qua lại. Cùng với đó, các bên đàm phán trung gian vẫn nỗ lực tìm kiếm thỏa thuận cho phép hàng cứu trợ vào Gaza và giúp người tị nạn có hộ chiếu nước ngoài rời khu vực đang bị Israel phong tỏa.
Ngay sau vụ tấn công xảy ra, người phát ngôn lực lượng quân đội Israel Daniel Hagari cho biết, vào thời điểm xảy ra thảm kịch, quân đội Israel không tổ chức bất kỳ đợt tấn công nào gần bệnh viện, và những quả rocket tấn công tòa nhà cũng không phải là loại mà họ vẫn dùng. Quân đội Israel sẽ cung cấp chứng cứ gồm cuộc trao đổi bằng tiếng Arab cho thấy vụ việc do các thành viên của PIJ gây ra. Tuy nhiên, ngày 18-10, nhóm PIJ bác bỏ cáo buộc này  của Tel Aviv.

Chính quyền Palestine và chính phủ một số nước Arab như Ai Cập, Saudi Arabia và Các tiểu vương quốc Ả rập thống nhất (UAE) cũng cáo buộc Israel đánh bom bệnh viện. Theo phái đoàn đại diện Nga tại Liên Hợp Quốc (LHQ), UAE đã đề nghị Hội đồng Bảo an LHQ họp bất thường để thảo luận vụ việc. Ngày 19-10, Tổng Thư ký LHQ Antonio Guterres sẽ đến Ai Cập để thảo luận với lãnh đạo nước này về biện pháp đưa viện trợ nhân đạo vào Gaza.

Ông Biden đến Israel

Ngày 18-10, Tổng thống Mỹ Joe Biden đến Israel trong bối cảnh Washington nỗ lực ngăn chặn cuộc xung đột giữa Israel và Hamas lan rộng ra khu vực Trung Đông. Người phát ngôn của quân đội Israel (IDF) Daniel Hagari tuyên bố, chuyến thăm của ông Biden mang tầm quan trọng chiến lược đối với toàn bộ Trung Đông và tác động từ quan chức cao cấp nhất của Mỹ với Israel trong thời chiến. Trong khi đó, truyền thông quốc tế nhận định, nỗ lực ngoại giao lần này của ông Biden là một trong những “canh bạc lớn nhất” trong sự nghiệp lâu dài của ông về mặt chính trị và an ninh, đồng thời là phép thử về ảnh hưởng của Washington trong khu vực đang “nóng “ vì giao tranh.

Financial Times nhận định, thảm kịch tại bệnh viện nói trên phủ đám mây đen lên chuyến công du của ông Biden tới Israel trong bối cảnh Washington muốn bày tỏ tinh thần đoàn kết với nhà nước Do Thái, đồng minh thân thiết tại Trung Đông, đặc biệt trong bối cảnh Mỹ lo ngại Iran hoặc lực lượng Hezbollah ở Lebanon có thể can thiệp. Ông Biden đã chỉ thị cho nhóm công tác an ninh quốc gia “tiếp tục thu thập thông tin về chính xác những gì đã xảy ra tại bệnh viện”.

Vụ tấn công cũng đã là nguyên nhân dẫn tới các xung đột giữa người Palestine và lực lượng cảnh sát ở khu vực Bờ Tây, một diễn biến khiến dư luận lo ngại xung đột Israel-Hamas có thể bị lan rộng sang cả khu Bờ Tây.

Trong lúc đó, việc gia tăng sự hiện diện của quân đội Mỹ tại Trung Đông cũng được giới quan sát đặc biệt quan tâm. Theo ABC, ngoài tàu sân bay của hải quân Mỹ đã ở Địa Trung Hải, một tàu nữa cũng đang trên đường tới. Theo đó, nhiều tàu chiến, ít nhất 125 máy bay chiến đấu và vài chục trực thăng, cùng khoảng 10.000 thủy thủ và lính thủy đánh bộ của Mỹ sẵn sàng được điều động ở Israel và Lebanon. Theo ông Javed Ali, cựu quan chức cao cấp chống khủng bố của Mỹ và hiện là giáo sư Đại học Michigan, đó là sự biểu dương lực lượng đáng kể. Dù vậy, đến nay, phía Mỹ vẫn chưa phát bất cứ lệnh điều động khí tài cũng như lực lượng tham gia ủng hộ Israel.

Tính đến tối 18-10, hơn 3.000 người chết và hơn 12.500 người bị thương trong xung đột ở Gaza.

TRẦN ĐẮC LUÂN