Philippines tìm kiếm "những liên minh mạnh mẽ"

Tuần qua, Tổng thống Philippines Ferdinand Marcos Jr. có chuyến công du 4 ngày tới Nhật Bản nhân dịp hai nước kỷ niệm 50 năm thiết lập quan hệ ngoại giao. Đây cũng là chuyến thăm Nhật Bản lần thứ hai trong năm nay của ông Marcos.

Thủ tướng Nhật Bản Kishida Fumio (bên phải) đón chào Tổng thống Philippines Ferdinand Marcos Jr. tại Tokyo vào ngày 17-12. Ảnh: Reuters

Tại Tokyo (Nhật Bản), Tổng thống Marcos tái khẳng định cam kết của ông trong việc thúc đẩy hiệp ước quốc phòng giữa hai nước. Nhà lãnh đạo Philippines đã trở về nhà sau chuyến “Đông du” vào ngày 18-12 với các cam kết đầu tư trị giá khoảng 14,5 tỷ peso (260 triệu USD) từ nước Đông Bắc Á này.

Tăng cường hợp tác quốc phòng

Trong lịch trình dày đặc các hoạt động của ông Marcos và phái đoàn công tác của Philippines tại Nhật Bản từ ngày 15 đến 18-12, ngoài những đàm phán về hợp tác đầu tư kinh tế giữa hai nước, giới quan sát đặc biệt quan tâm tới tiến trình đàm phán về Thỏa thuận Tiếp cận Tương hỗ (Reciprocal Access Agreement - RAA) giữa hai bên.

Trong bối cảnh những căng thẳng giữa Philippines và Trung Quốc gia tăng về tần suất thời gian qua, có những chỉ dấu cho thấy chính quyền của Tổng thống Ferdinand Marcos Jr. đang muốn thúc đẩy nhanh hơn việc ký kết RAA với Nhật Bản, sớm nhất là trong năm tới.

Thực tế, những đàm phán giữa Nhật Bản và Philippines về RAA, thỏa thuận cho phép điều động lực lượng quân đội của hai bên trên lãnh thổ của nhau để tham gia các đợt huấn luyện hoặc tập trận chung, đã được khởi động từ tháng 11-2023 tại Tokyo. Khi đó, tham gia đàm phán ở phía Philippines có đại diện từ Bộ Quốc phòng, Bộ Ngoại giao và Bộ Tư pháp.

Theo báo Rappler (Philippines), ông Marcos cho rằng, mặc dù các đàm phán về RAA của Philippines với Nhật Bản đã được khởi động một thời gian nhưng trong bối cảnh căng thẳng khu vực gia tăng, cả hai nước đều muốn tăng cường tập trung cho vấn đề này.

Vào đầu năm nay, khi Nhật Bản công bố kế hoạch chưa từng có với mục tiêu tăng cường quốc phòng và an ninh ở các quốc gia có cùng chí hướng với họ, Philippines là một trong những nước Đông Nam Á nằm ở vị trí cao trong danh sách sẽ mở rộng các hợp tác của Nhật Bản.

Tìm kiếm sức mạnh hiệp đồng

Ngày 18-12, nhiều cơ quan thông tấn báo chí lớn của Philippines, trong đó có đài ABS-CBN News, dẫn các nguồn tin chính phủ Philippines cho biết, Manila mong muốn sớm ký kết RAA với Tokyo ít nhất là trong năm tới hoặc thậm chí sớm hơn. ABS-CBN dẫn lời Trợ lý Tổng giám đốc Hội đồng An ninh quốc gia (NSC) Philippines, ông Jonathan Malaya, cho biết, cả hai nước đều muốn đẩy nhanh tiến độ ký kết thỏa thuận này.

Về phần mình, Tổng thống Ferdinand Marcos Jr. cho biết, Thủ tướng Kishida Fumio cũng nhất trí với ông về việc RAA cần phải được hoàn tất sớm nhất có thể. “Tôi nghĩ cả Thủ tướng  Kishida Fumio và tôi đều đồng ý nên thực hiện điều đó càng sớm càng tốt”, đài ABS-CBN dẫn phát biểu của ông Marcos trước báo giới ngày 18-12.

Cũng theo nhà lãnh đạo Philippines, nếu được phê chuẩn, RAA mà Philippines ký kết với Nhật Bản cũng sẽ tương tự với Thỏa thuận về lực lượng viếng thăm (Visiting Forces Agreement - VFA) mà nước này đã ký với Mỹ. Theo đó, có thể thấy rõ, RAA sẽ có những tác động lớn với năng lực của Philippines về phương diện quốc phòng, an ninh và mức độ sẵn sàng ứng phó trước thảm họa. Còn đối với Nhật Bản, đây sẽ là RAA đầu tiên của nước này với một thành viên của Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) và là hiệp ước thứ ba sau các hiệp ước với Úc và Anh có hiệu lực trước đó trong năm nay.

Ở diễn biến khác có liên quan, theo hãng thông tấn Philippines (PNA), trong cuộc trả lời phỏng vấn ngày 17-12 với truyền thông Nhật Bản, ông Marcos Jr. cũng bày tỏ quan điểm của ông về việc Philippines sẽ chủ trương thúc đẩy “các liên minh mạnh mẽ” vì sự ổn định, hòa bình trong khu vực. “Vẫn là chưa đủ nếu chỉ có Nhật Bản và Philippines tham gia thỏa thuận. Chúng tôi thực sự cần có thêm nhiều những thỏa thuận thế này nữa”, báo Rappler dẫn lời ông Marcos. Ông cũng cho rằng, RAA với Nhật Bản sẽ giúp duy trì hòa bình và ổn định ở khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương; đồng thời khẳng định, nước ông sẽ tiếp tục duy trì những cam kết vì hòa bình và trật tự dựa trên luật pháp.

TRẦN ĐẮC LUÂN