"Trái ngọt" của bình đẳng giới

2024 là năm “siêu bầu cử” khi có tới hơn 50 quốc gia và vùng lãnh thổ tổ chức bầu cử. Đáng chú ý, cuộc đời và hành trình đến thành công của những nữ tổng thống mới được nhìn nhận như “trái ngọt” của nỗ lực bình đẳng giới và trao quyền cho phụ nữ hơn.

Theo Reuters, ngày 2-6, Viện Bầu cử Quốc gia Mexico (INE) công bố kết quả kiểm phiếu sơ bộ cho thấy, cựu Thị trưởng Mexico City Claudia Sheinbaum (61 tuổi) giành chiến thắng vang dội trong cuộc tổng tuyển cử diễn ra cùng ngày, qua đó trở thành nữ tổng thống đầu tiên trong lịch sử không chỉ ở Mexico mà còn ở khu vực Bắc Mỹ. Chiến thắng của bà Claudia Sheinbaum không nằm ngoài dự đoán của giới quan sát chính trị Mexico cũng như quốc tế khi chính trị gia của đảng Phong trào tái thiết Quốc gia (Morena) này liên tục nhận được sự ủng hộ với tỷ lệ áp đảo trong tất cả thăm dò dư luận trước đó. Bà Sheinbaum xuất thân là một nhà khoa học môi trường và là Thị trưởng Mexico City từ năm 2018-2023.

Chuyển biến trên chính trường Mexico được truyền thông quốc tế dõi theo và đưa tin đậm nét bởi đây là sự kiện bầu cử có quy mô lớn nhất trong lịch sử nước này và cũng là cuộc tổng tuyển thu hút số lượng quan sát viên quốc tế kỷ lục. Theo BBC, việc một số quốc gia có nhà lãnh đạo nữ không phải là điều bất ngờ, song chiến thắng của bà Sheinbaum là thành tựu đáng chú ý ở một quốc gia có tỷ lệ độ bạo lực trên cơ sở giới tính cao và sự chênh lệch giới tính sâu sắc. Đây cũng là sự kiện lịch sử chứng tỏ hiệu quả của những nỗ lực đột phá của Mexico trong cuộc chiến thúc đẩy bình đẳng giới. Thậm chí, những người ủng hộ gọi sự kiện này là “Sự chuyển đổi thứ tư của Mexico” khi so sánh với những thời điểm quan trọng khác trong lịch sử đất nước. BBC dẫn lời bà Sheinbaum nói rằng: “Việc cả hai ứng cử viên hàng đầu đều là phụ nữ là dấu hiệu cho thấy xã hội Mexico cuối cùng cũng đang phát triển. Đó là biểu tượng của Mexico và cũng là biểu tượng của toàn thế giới”. Mexico đang chứng kiến con số phụ nữ đảm nhận các vai trò lãnh đạo và chính trị cao kỷ lục trên thế giới khi hiện tại một nửa số ghế Quốc hội và một nửa số ghế trong Chính phủ do phụ nữ nắm giữ.

Dư luận đang dõi theo cách bà Sheinbaum sẽ phải vượt qua cái bóng của người tiền nhiệm và bồi đắp di sản của riêng mình. Theo AP, trước mắt bà sẽ phải giải quyết những vấn đề “thâm căn cố đế”, đặc biệt chế ngự nhóm tội phạm có tổ chức và giảm bạo lực đối với phụ nữ. Một thách thức lớn khác cần hóa giải là mối quan hệ phức tạp với Mỹ, đặc biệt nếu cựu Tổng thống Donald Trump trở lại Nhà Trắng vào tháng 11-2024, ông sẽ gia tăng lập trường cứng rắn về nhập cư, thương mại và ma túy, vốn là những vấn đề rất nhạy cảm và quan trọng đối với mối quan hệ song phương.

Cũng trong ngày 2-6, đài phát thanh và truyền hình quốc gia Iceland RUV đưa tin, nữ doanh nhân Halla Tomasdottir giành chiến thắng trong cuộc bầu cử tổng thống của quốc đảo ở châu Âu. Tại Iceland, chức vụ tổng thống chủ yếu mang tính nghi lễ và có quyền lực chính trị hạn chế, nhưng có quyền phủ quyết dự luật hoặc kêu gọi tổ chức trưng cầu ý dân. Chiến thắng của bà Tomasdottir tiếp tục chứng minh Iceland là quốc gia có truyền thống bầu chọn phụ nữ nắm giữ vị trí lãnh đạo cấp cao.

Năm 1980, quốc gia Bắc Âu này có nữ tổng thống đầu tiên được bầu là bà Vigdis Finbogadottir. Trong những năm gần đây, quốc đảo này có 2 phụ nữ nắm giữ vị trí thủ tướng, đem lại sự ổn định cho đất nước. Trước đó, tháng 3-2024, Quốc hội Malta thông qua việc bổ nhiệm bà Myriam Spiteri Debono làm tổng thống mới của nước này với sự đồng thuận của tất cả các nghị sĩ. Nữ chính khách này trở thành tổng thống thứ 11 và cũng là nữ tổng thống thứ 3 của đảo quốc Nam Âu này. Đáng chú ý, đây là lần đầu tiên trong lịch sử Malta, một tổng thống mới được lựa chọn thông qua kiến nghị của Quốc hội, vốn đòi hỏi phải có 2/3 số nghị sĩ nhất trí.

THƯ LÊ