Ukraine lần đầu để ngỏ khả năng ngừng bắn với Nga

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky lần đầu tiên bày tỏ sẵn sàng chấm dứt “giai đoạn nóng” của cuộc xung đột với Nga hiện nay để đổi lấy việc Ukraine trở thành thành viên của Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO).

Theo Pravda, trong cuộc phỏng vấn với Sky News ngày 29-11, Tổng thống Zelensky được đề nghị bình luận về tin tức truyền thông gần đây rằng một trong những kế hoạch của Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump nhằm chấm dứt xung đột có thể là việc Kiev từ bỏ các vùng lãnh thổ do Nga kiểm soát để đổi lấy việc Ukraine gia nhập NATO. Ông Zelensky nhận định, Ukraine sẽ chấm dứt “giai đoạn nóng” của cuộc xung đột nếu Kiev được mời gia nhập NATO. “Nếu chúng tôi muốn chấm dứt giai đoạn nóng của cuộc chiến, chúng tôi cần đưa lãnh thổ Ukraine đang nằm dưới sự kiểm soát của chúng tôi vào “chiếc ô NATO”.

Chúng tôi cần phải làm điều đó nhanh chóng”, ông Zelensky cho biết. Tổng thống Ukraine cho biết thêm, sau khi lệnh ngừng bắn được nhất trí, Kiev có thể đàm phán “ngoại giao” để nhận lại phần lãnh thổ ở phía đông hiện đang nằm dưới sự kiểm soát của Nga. Ông lưu ý rằng điều này xảy ra với điều kiện NATO phải công nhận các biên giới của Ukraine theo chuẩn quốc tế. Trong tuyên bố của mình, ông Zelensky ám chỉ “chiếc ô NATO” sẽ không phải là tư cách thành viên đầy đủ của NATO, điều mà Nga vẫn kiên quyết phản đối như một phần của bất kỳ thỏa thuận hòa bình nào. Thay vào đó, các quốc gia thành viên NATO, bao gồm Anh, Mỹ, Pháp và Đức, có thể cung cấp các bảo đảm an ninh riêng lẻ cho Ukraine.

Tuyên bố của Tổng thống Ukraine đánh dấu sự thay đổi lớn trong lập trường của nước này,  bởi trước đó, Kiev kiên định mục tiêu tiếp tục chiến đấu với Nga cho đến khi được trả lại phần lãnh thổ được quốc tế công nhận, bao gồm bán đảo Crimea và các vùng lãnh thổ phía đông của nước này.

Theo Pravda, sự thay đổi này diễn ra khi ông Trump chuẩn bị nhậm chức với lời hứa sẽ chấm dứt xung đột ngay trong “ngày đầu tiên”. Theo các nguồn thạo tin, ứng viên Cố vấn An ninh Quốc gia Mỹ Mike Waltz được ông Trump đề cử đang cân nhắc một số đề xuất nhằm chấm dứt xung đột ở Ukraine. Đầu tuần này, ông Trump cũng đề cử tướng Keith Kellogg làm đặc phái viên về vấn đề Nga - Ukraine. Ông là đồng tác giả của ý tưởng đóng băng xung đột ở Ukraine. Đề xuất của ông Kellogg bao gồm việc đóng băng các chiến tuyến quân sự bằng một lệnh ngừng bắn, thiết lập vùng phi quân sự và hai bên sẽ cùng ngồi vào bàn đàm phán. Đáng chú ý, kế hoạch của ông Kellogg cũng đề xuất hoãn vấn đề Ukraine trở thành thành viên NATO “để đổi lấy một thỏa thuận hòa bình toàn diện”.

Theo kế hoạch này, viện trợ của Mỹ dành cho Ukraine trong tương lai có thể được cung cấp dưới dạng các khoản vay và sẽ có điều kiện là Ukraine bắt buộc phải tham gia đàm phán với Nga. Nếu Ukraine đồng ý, Mỹ sẽ cung cấp vũ khí cho Kiev trong phạm vi có thể để nước này tự vệ và đối phó với những mối đe dọa từ Nga trong tương lai.

Theo CNN, kế hoạch này mang đến cho Ukraine cơ hội chấm dứt xung đột trong bối cảnh quân đội Kiev đang đối mặt với tình trạng thiếu hụt nhân lực, tuy nhiên cũng sẽ buộc nước này phải gác lại tham vọng gia nhập NATO. Ukraine từ lâu theo đuổi tham vọng gia nhập NATO. Đề xuất lời mời Ukraine gia nhập liên minh quân sự do Mỹ dẫn dắt là điểm đầu tiên trong kế hoạch mà ông Zelensky đưa ra hồi tháng 10-2024. Kiev coi đây là bảo đảm an ninh quan trọng cho bất cứ thỏa thuận ngừng bắn nào với Nga.

Các chuyên gia cho rằng, nếu NATO đồng ý đưa Ukraine đặt dưới sự bảo vệ an ninh của liên minh, điều này có thể tạo ra một vùng an toàn và củng cố vị thế của Kiev trong các cuộc đàm phán hòa bình sau này. Tuy nhiên, Nga chắc chắn sẽ phản đối mạnh mẽ động thái này.

NGHI VĂN