Chế độ ăn cho người suy thận nặng

Nước

		Sinh tố - thức ăn tốt cho người suy thận. (ảnh tư liệu)

Theo nguyên tắc, bệnh nhân lọc thận có thể dùng tổng cộng khoảng 500ml nước/ngày (nước, cà-phê, cháo, súp, canh...) và có thể gia tăng thêm một lượng bằng với lượng nước tiểu còn lại. Ví dụ, nếu người bệnh đi tiểu 200ml/ngày thì có thể dùng tổng cộng 700ml nước/ngày. Cần giới hạn nước uống vì trong tất cả các loại thức ăn cũng đều có nước, nhất là trái cây và rau.

Muối

Khi cả hai thận đều bị suy, muối sẽ không được loại bỏ mà ứ lại trong cơ thể, lúc đó phù, cao huyết áp sẽ xuất hiện, gây suy tim, ứ nước trong phổi và tổn thương các mạch máu. Vì vậy, phải giới hạn muối tối đa. Thận nhân tạo có thể loại bỏ bớt muối với điều kiện lượng muối ăn vào không quá nhiều. Khi huyết áp trở lại bình thường, bệnh nhân có thể dùng thêm một ít muối nhưng phải rất cẩn thận.

Bệnh nhân không được tăng cân quá 0,5kg/ngày và huyết áp trước khi chạy thận nhân tạo không được quá 160/90mmHg, nếu tăng cân quá nhiều hoặc huyết áp trước khi chạy thận quá cao, cần kiểm tra xem có phải đã dùng quá nhiều muối hay không. Khi tăng cân nhiều, cần phải rút nhiều nước trong lúc chạy thận, điều này không dễ dàng và thường gây nhiều tai biến, biến chứng. Chế độ kiêng muối không những bắt buộc không được cho thêm muối vào thức ăn mà còn phải kiêng cả các loại thức ăn có chứa nhiều muối như: mắm, tương, chao...

Chất kali

Chất kali bị ứ đọng lại trong cơ thể khi bị suy thận, kali trong máu trên 6,5mmol/l sẽ cực kỳ nguy hiểm vì có thể làm tim loạn nhịp và đưa tới ngừng tim đột ngột, gây tử vong bất cứ lúc nào mà không có triệu chứng báo trước. Vì vậy, bệnh nhân suy thận cần tránh ăn các loại trái cây chứa nhiều kali như: cam, chuối, nho, đào, chanh, bưởi, dâu...

Một số loại trái cây chứa ít kali hơn như: táo, lê, dưa hấu... Các loại trái, hạt khô như: đậu phụng, hạt điều, hạt dẻ, sô-cô-la, cà-phê chứa kali nhiều hơn chuối đến 10 lần. Các loại rau tươi cũng có nhiều kali nhưng có thể dùng được sau khi đun nấu 2-3 lần và bỏ nước luộc rau. Gạo, nui, mì... chứa ít kali. Để làm giảm kali trong máu, có thể dùng thêm Keyexalate từ 5-15g/ngày.

Chất đạm

Đạm là chất không thể thiếu cho đời sống của các tế bào trong cơ thể, nhưng sử dụng sẽ sinh ra urê và urê bị tích tụ lại trong cơ thể khi bị suy thận. Vì vậy, trước khi lọc thận, người bệnh phải theo chế độ ăn giảm đạm. Nhưng khi đã được chạy thận thì thận nhân tạo thải được urê khỏi cơ thể, nên người bệnh phải ăn vào một lượng đạm như người bình thường.

Trong khẩu phần ăn cần phải có thịt gà, cá, trứng (lòng trắng) vì các loại này chứa đạm có chất lượng cao, giúp bù đắp cho hoạt động thường ngày của hệ cơ. Ngoài đạm động vật, cũng có thể dùng đạm có nguồn gốc thực vật như đậu nành, đậu xanh... nhưng cần cẩn thận vì các loại đậu chứa khá nhiều kali.

Phốt-pho

Phốt-pho ít được lọc qua thận nhân tạo, phốt-pho có trong hầu hết các loại thức ăn, nhất là các loại có chứa nhiều chất đạm, đặc biệt là sữa. Các thuốc ngăn cản sự hấp thu phốt-pho ở máu không đủ để kiểm soát tình trạng tăng phốt-pho máu, vì vậy cần giảm các loại thức ăn có chứa nhiều phốt-pho như: sữa, pho-mát, cua, lòng đỏ trứng, thịt thú rừng, các loại rau quả khô.

Năng lượng

Cần phải được cung cấp đầy đủ để sử dụng chất đạm. Bình thường cơ thể cần 35-40calo/kg/ngày, có thể được cung cấp dưới dạng đường hay dầu mỡ; đường có nhiều trong các loại thức ăn chế biến từ lúa và lúa mì như bánh mì, gạo, nui.

Sinh tố

Người chạy thận sẽ bị mất đi một số sinh tố, nhất là các loại sinh tố tan trong nước như nhóm sinh tố B, C. Vì vậy có thể phải cung cấp thêm các sinh tố này.

Tóm lại, với bệnh nhân suy thận, không bắt buộc phải cấm tuyệt đối bất kỳ loại thức ăn nào, nhưng chỉ nên dùng với số lượng vừa phải và khẩu phần ăn hằng ngày phải quân bình đầy đủ đạm, năng lượng, sinh tố. Cần chú ý hạn chế các thức ăn chứa nhiều kali và phốt-pho.

H.H (Sưu tầm)