Đà Nẵng cuối tuần
Thi ảnh gió qua thơ Đinh Thị Như Thúy
Rong ruổi cùng Đinh Thị Như Thủy qua 21 phân khúc của bản trường ca về gió trong Nơi ngày đông gió thổi (NXB Hội Nhà văn 2022) để cảm nhận những câu thơ chị viết như những giọt thanh âm trong trẻo, gõ vào lòng người những ngân khúc trầm êm, sâu lắng.
“Thơ đó là những mảnh hồn đang sống trong ngôn ngữ” (Hoài Thanh). Điều đó hoàn toàn trùng hợp khi tôi mê đắm bước vào vườn thơ của Đinh Thị Như Thúy qua Nơi ngày đông gió thổi; lắng nghe chị kể chuyện về những ngọn gió đang rượt đuổi nhau. Mê mải. Không khởi đầu. Không kết thúc… nơi mảnh đất Tây Nguyên trời xanh cao và gió ngùn ngụt đuổi ngày đông nắng lạnh. Rong ruổi cùng Đinh Thị Như Thủy qua 21 phân khúc của bản trường ca về gió, tôi nhận ra những câu thơ chị viết như những giọt thanh âm trong trẻo, gõ vào lòng người những ngân khúc trầm êm, sâu lắng.
Sức lay động của Nơi ngày đông gió thổi không chỉ ở lối kể giản dị như tâm sự của một người đàn bà về những câu chuyện xung quanh mình với giọng thơ đằm thắm, dịu dàng, mà còn ở những con chữ mang bề sâu tâm trạng. Để dẫn dụ người đọc phiêu diêu theo bước chân của gió, Đinh Thị Như Thúy mở căng đôi mắt, đôi tai và cả trái tim để lắng nghe, cảm nhận những biến động của cuộc sống. Người đàn bà ấy có đôi lúc mộng mị nhưng những điều chị cảm thức không hề mơ hồ, ảo ảnh.
Mỗi ngọn gió trong thơ chị kể là một câu chuyện không đâu xa, mà rất thực, bình dị và thân thương đến lạ lùng. Nơi ấy, thời gian được tính bằng mùa dã quỳ đồng loạt nở, mùa hoa cà phê nở trắng đồi, mùa hái trái chín đỏ…
Không gian của rẫy nương, suối sông cùng những đường mòn đầy bụi, những sân phơi chong đèn rực sáng, những vòm cây cạnh ngôi nhà nhỏ xíu dúm dó, trống hoác…
Gió trong trường ca của Đinh Thị Như Thúy vừa được nhân cách hóa, mang tâm trạng, xúc cảm của con người, vừa là đối tượng để nhà thơ gửi những suy ngẫm, triết luận. Thi ảnh gió xuất hiện dày đặc với nhiều dạng vẻ, nhiều hành động phong phú bất tận; lộ diện với nhiều cung độ và trường độ khác nhau, khi u u, lúc ngùn ngụt, lúc gầm gào, bất ổn…, qua số lượng từ láy tượng thanh, các động từ mạnh được cài cắm khá dày trong từng phân khúc cho thấy những biến thiên của gió như tâm trạng phức tạp đan xen của con người: hạnh phúc, lo lắng, buồn đau, giận dữ…
Du miên theo từng phiên khúc trong bài ca về gió , ta nhận ra những lấp lánh đằng sau con chữ. Đó là những ngẫm suy về sự phù phiếm của cõi đời: Bướm hoang ong rừng rồi hết/ Nhưng những lẩn khuất đơn côi đau đớn mãi còn. Ảo vọng rồi sẽ tan biến, chỉ còn nỗi đau, niềm lo, nỗi cô đơn của đời thực; nên chăng mỗi người cần trân quý những niềm vui bình dị hằng ngày.
Bằng những dòng thơ đậm đặc thi ảnh gió, Đinh Thị Như Thúy gửi vào đây những suy tư về quy luật đuổi bắt của tình yêu và khát vọng: Có những con người như ngọn gió mong mỏi được buông bỏ, được phiêu lưu/ Có những con người như ngọn gió muốn ra đi để đuổi theo một ngọn gió khác/ Có con người này là ngọn gió của con người kia/ Con người kia là ngọn gió của một con người khác nữa (Khúc mười một). Trò chuyện cùng gió, người đàn bà trong khu vườn thơ nhận ra biết bao điều về nghề viết: Nàng chờ nghe tiếng thở trầm nặng/ Lần theo từng chuyển động của con chữ/ Trải nghiệm sự xáo động/ Như lần đầu tiên biết quyền lực của làn da. Và đêm tối cho chị nhận ra: Bóng tối là chiếc chăn/ Che giấu những dịch chuyển lặng thầm của cảm xúc…
Thơ Đinh Thị Như Thúy hấp dụ người đọc không chỉ ở thi ảnh gió rung ngân, xuyên suốt và đậm dày trong từng chương, đoạn, mà còn ở những câu thơ dài nhưng giàu nhạc tính, chất chứa tần số điệp, các so sánh ẩn dụ tu từ gợi cảm, đầy ám ảnh. Đến với thơ Đinh Thị Như Thúy, ta gặp một người viết tràn đầy năng lượng sống và năng lượng chữ. Thơ chị mới lạ không đơn thuần ở việc vận dụng nhiều thủ pháp nghệ thuật để tạo sinh nghĩa cho chữ mà chinh phục độc giả bằng cái thật, cái đẹp. Và chỉ có cái đẹp mới mang đến sức quyến rũ, sự đắm say làm phục sinh tâm hồn.
NGUYỄN THỊ THU THỦY