Hành trình của sự tri ân

Những con đường quanh co, khúc khuỷu, ẩn hiện giữa cây rừng, đá núi dẫn đoàn xe chúng tôi vào khu di tích cách mạng. Hai bên đường, cây xanh rợp bóng, phủ một màu xanh thẳm lên từng ô cửa kính.
Trong hành trình về nguồn Tháng 7 lần này, đoàn chúng tôi đến dâng hương tại núi Hòn Tàu với Khu di tích Căn cứ Đặc Khu ủy Quảng Đà.

Căn cứ Hòn Tàu là căn cứ địa cách mạng của tỉnh Quảng Nam và Đặc Khu ủy Quảng Đà trong suốt cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước. Đến nay, hơn 45 năm sau ngày đất nước thống nhất, căn cứ Đặc khu ủy Quảng Đà đã hoàn thành xuất sắc sứ mệnh lịch sử của mình và trở thành biểu trưng cho truyền thống cách mạng vẻ vang, hào hùng của lịch sử đấu tranh chống giặc ngoại xâm của quân và dân Quảng Nam, Đà Nẵng.

Minh họa: HOÀNG ĐẶNG

Giọng nói truyền cảm của chị hướng dẫn viên như đưa chúng tôi ngược dòng thời gian về với chiến khu ngày ấy. Dưới làn mưa bom lửa đạn của quân địch, nhiều đồng chí lãnh đạo của Đặc khu ủy và hàng trăm cán bộ các cơ quan, ban, ngành đã anh dũng hy sinh. Dừng chân ở Đồi Lon - điểm đóng cơ quan cuối cùng của Đặc khu ủy, chúng tôi không khỏi bồi hồi, xúc động. Dấu tích bờ đá, nền nhà vẫn còn đó, cây rừng vẫn xào xạc, chim muông vẫn líu lo, vậy mà đã vắng bóng những người lính cụ Hồ năm nào. Nhìn những phòng làm việc, nhà đồng chí Bí thư, Phó Bí thư, nhà hội trường, nhà ăn… đã được phục dựng sau này, chúng tôi như hình dung ra hình ảnh những đồng chí Thường vụ Đặc khu đang ngày đêm họp bàn, trăn trở vì sự bình yên của Tổ quốc, của nhân dân.

Để đến được Khu di tích và nhất là nơi làm việc của Đặc khu ủy, chúng tôi phải sử dụng xe trung chuyển nhỏ bởi địa hình nơi đây ngoằn nghoèo, đồi núi nhấp nhô, từng con đường dốc cao len lỏi giữa những cánh rừng. Chừng đó thôi cũng đủ cảm nhận được phần nào những vất vả, hy sinh của thế hệ cha anh trong cuộc kháng chiến giành tự do cho dân tộc.

Gian khổ, hiểm nguy là thế, nhưng sau biết bao lần rải truyền đơn, kêu gọi chiêu hồi, ném bom đánh phá của địch, các cán bộ, lực lượng vũ trang của ta vẫn không hề nao núng tinh thần, vẫn một lòng son sắc chiến đấu cho sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc. Cho đến bây giờ, nhiều đồng chí vẫn còn nằm lại mãi mãi cùng núi rừng. Nơi đây, từng nhánh cây, ngọn cỏ, mỗi hiện vật đều như đang kể cho mọi người nghe câu chuyện về một ngày tháng 5 năm ấy - năm 1972 - khi bom B52 của Mỹ đã đánh sập nơi ở và làm việc, khiến 10 cán bộ chiến sĩ Đặc Khu ủy Quảng Đà hy sinh. Đó là những mất mát đau thương không gì bù đắp được, nhắc nhớ các thế hệ mai sau luôn phải biết trân trọng và ghi nhớ công lao của những thế hệ đi trước.

Đến Hòn Tàu, ngắm nhìn địa thế núi non hiểm trở với vô vàn hang đá kiên cố mới thấy cảm phục nghệ thuật quân sự tài tình của Đảng ta trong chỉ đạo chiến tranh cách mạng. Theo sử sách để lại, dù bốn bề là giặc, dù phải chịu đựng nhiều đợt ném bom rải thảm của địch, nhưng căn cứ Đặc khu ủy Quảng Đà ở Hòn Tàu với lợi thế tổng hòa về “thiên thời, địa lợi, nhân hòa” vẫn vững lực lượng, vững bí mật và vững niềm tin.

Hòn Tàu đã trở thành lựa chọn mang tính lịch sử, thể hiện bản lĩnh, sự sáng tạo và khoa học quân sự của Khu ủy Khu V và Đặc khu ủy Quảng Đà trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước. Được xếp hạng cấp quốc gia, căn cứ Hòn Tàu là di tích lịch sử cách mạng, địa chỉ đỏ giáo dục lòng yêu nước và chủ nghĩa anh hùng cách mạng cho các tầng lớp nhân dân, đặc biệt là đối với thế hệ trẻ.

Trong phút mặc niệm và kính cẩn nghiêng mình, dâng hương trước anh linh của các anh hùng liệt sĩ, tôi vẫn còn nhớ như in hình ảnh được trưng bày tại khu tưởng niệm về một nữ chiến sĩ cầm súng với ánh mắt kiên trung, can trường. Họ đã hy sinh tuổi trẻ, thanh xuân và cả tính mạng để quyết tử cho Tổ quốc quyết sinh.

Không gian thoáng đãng, an bình với núi non đại ngàn, xanh mát hôm nay đã được đánh đổi bằng biết bao máu xương của quân và dân ta ngày trước. Mỗi lối mòn, hang đá, dòng suối… đều thấm đượm kỷ niệm về tình đồng đội, tình quân dân và cả những ký ức bi hùng không thể nào quên.

Có lẽ, trở về từ hành trình tri ân, chúng tôi mang theo bên mình lời thì thầm từ ngọn núi thiêng Hòn Tàu - để biết rằng, cần phải nỗ lực và trách nhiệm hơn trong lý tưởng và trong cuộc sống…

ĐỖ LAN HƯƠNG