Sáng tác thơ lục bát về "Tinh hoa mì Quảng - Phú Chiêm"

Tại Ngày hội mì Quảng lần thứ nhất năm 2022 với chủ đề “Tinh hoa mì Quảng - Phú Chiêm” do Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Quảng Nam tổ chức ở làng Thanh Chiêm (thôn Thanh Chiêm 2, xã Điện Phương, thị xã Điện Bàn, tỉnh Quảng Nam) từ ngày 5 đến 7-8, bài thơ Gánh hồn làng đi của tác giả Vạn Lộc đã giành giải Nhất cuộc thi thơ lục bát sáng tác tại chỗ.

Mì Quảng Phú Chiêm quen thuộc với nhiều thế hệ người dân xứ Quảng. Ảnh: THANH NGA

Nhà thơ Lê Anh Dũng, Trưởng Ban tổ chức cuộc thi thơ “Tinh hoa mì Quảng - Phú Chiêm” cho biết, tiêu chí đưa ra là các bài thơ lục bát phản ánh về lịch sử vùng đất, lịch sử con người, các nghệ nhân làng Phú Chiêm trong quá trình hình thành mì Quảng Phú Chiêm cũng như nét đặc sắc của văn hóa ẩm thực mì Quảng xứ Quảng Nam.

Các bài thơ phải mang hình ảnh nghệ thuật, cảm xúc, thẩm mỹ và nội dung sâu sắc về văn hóa ẩm thực mì Quảng cũng như việc gìn giữ, bảo tồn, phát huy nét đặc sắc về ẩm thực mì Quảng Phú Chiêm, mảnh đất và con người Phú Chiêm. Nhà thơ Lê Minh Quốc làm Trưởng ban Giám khảo. Kết quả, 8 tác giả được trao giải gồm: 1 giải nhất, 2 giải nhì, 3 giải ba và 5 giải khuyến khích. Giải nhất thuộc về cây bút nữ quen thuộc xứ Quảng: nhà thơ Vạn Lộc.

Gánh hồn làng đi chưa đầy 20 câu, ngôn từ hồn hậu, gần gũi, không cầu kỳ, hoa mỹ, chuyển tải tình cảm thiết tha của người con xa xứ về tô mì, con người và thiên nhiên xứ Quảng: “Tôi về xứ Quảng quê tôi/ Cánh đồng chiêm trũng, bãi bồi, cồn dâu/ Phù sa sông Thu mỡ màu/ Thơm hạt gạo xiệc, ruộng sâu ơn người”.

Chỉ với 4 câu thơ đầu tiên, người đọc có thể nhận ra ngay kẻ xa xứ lâu năm đang hối hả đặt chân trở lại con đường làng quê hương. Dọc hai bên là cánh đồng, bãi cát, cồn dâu… Và điều mong đợi nhất là tô mì Quảng, bởi món ăn này không những là hồn cốt của “đất trời Phú Chiêm”, mà còn chứa đựng hình ảnh dòng sông, bến nước...

Mì Quảng đã được Tổ chức Kỷ lục châu Á chính thức xếp vào 12 món ăn Việt Nam có giá trị ẩm thực cao, trở thành món ăn đặc sản của châu Á. Mì Quảng mang hương vị đặc trưng của xứ Quảng, gắn liền trong ca dao, tục ngữ, được nhiều nhà nghiên cứu văn hóa nổi tiếng ngợi ca: “Đường về phố Hội còn xa/ Trên trăng dưới nước, còn ta… với mì” (ca dao). GS. Trần Văn Khê lúc sinh thời từng khẳng định: “Về khẩu vị và nghệ thuật, mì Quảng thuộc loại xuất sắc”.

Vì vậy, cuộc thi thơ với đề tài như vậy tưởng dễ, nhưng thực ra không dễ chút nào, bởi ý tưởng dễ bị trùng lặp, nhất là thể loại lục bát. Để có bài thơ hay, đúng nghĩa về món mì Quảng (cụ thể hơn là mì Quảng Phú Chiêm) là sự nỗ lực sáng tạo.

“Bài thơ này rất xứng đáng giành giải quán quân, bởi tác giả gửi được hồn của quê hương xứ Quảng “sợi nhớ, sợi thương” một cách cô đọng, chỉn chu, súc tích. Người đọc cảm nhận mì Quảng gánh theo cả linh hồn xứ sở trên mọi miền đất nước, những nơi có người Việt sinh sống khắp nơi trên thế giới”, một bạn đọc yêu thơ tham dự Ngày hội mì Quảng tại làng Phú Chiêm chia sẻ.

Chị Trần Thu Giang đến từ huyện Nông Sơn (tỉnh Quảng Nam) nhận định: Nữ sĩ đã rất tinh tế khi dùng nghệ thuật nhân cách hóa mà viết rằng “Từng ngọn rau sống cũng thầm thì hương”. Câu chữ của bài thơ như len vào từng tế bào cảm xúc: “Chỉ là tô mì bình thường/ Mà chan cả những yêu thương một đời”.

Hai câu cuối khép, nữ sĩ cho mọi người biết rằng món mì Quảng Phú Chiêm có từ mảnh đất Điện Phương (thị xã Điện Bàn) - nơi những người con xa xứ nhớ quay quắt, khi sống gần thì lại thương vô cùng: “Điện Phương, Điện Bàn quê tôi/ Xa xôi thì nhớ, gụi gần lại thương”.

Được biết, sau khi công bố kết quả cuộc thi thơ lục bát “Tinh hoa mì Quảng - Phú Chiêm”, Ban tổ chức sẽ tiếp tục đưa các tác phẩm được chọn vào chung khảo để in thành sách, viết thư pháp trưng bày ở các Không gian văn hóa nghệ thuật, Bảo tàng Đồng Đình… để góp phần quảng bá hơn nữa ẩm thực mì Quảng nói chung và mì Quảng Phú Chiêm.

TRẦN TRUNG SÁNG