Đặt tên cho con

Trong tác phẩm “Tôi là Bêtô”, nhà văn Nguyễn Nhật Ánh bày tỏ: “Mỗi người sinh ra đều có một cái tên. Cái tên là dấu hiệu để phân biệt người này với người khác. Không có tên, người ta gọi là vô danh. Vô danh thì không đọng lại được trong tâm trí bất kỳ ai, không phân biệt được với ai (…) Bạn cũng biết rồi đó, cái tên khi được cha mẹ đặt cho một cách ngẫu nhiên, nhưng chính cách sống của bạn đã không ngừng chưng cất cái tên của mình qua năm tháng, giúp cho nó tỏa hương”.

Anh Nguyễn Việt Nam tự hào giới thiệu tên mình với bạn bè quốc tế trong những chuyến đi trên xứ người. Ảnh: NVCC

Cái tên của sự tự hào “Tên của anh thật sự là Việt Nam à?”

Đó là câu hỏi mà anh Nguyễn Việt Nam (SN 1993, phường Thọ Quang, quận Sơn Trà) thường xuyên nhận được khi làm thủ tục xuất cảnh ở các sân bay quốc tế. Trước Tết Nguyên đán, Nam có chuyến du lịch trải nghiệm 14 ngày vòng quanh Iran. Tại đây, tấm hộ chiếu in cái tên đặc biệt của anh gây sự chú ý từ lực lượng hải quan nơi sân bay quốc tế Shiraz.

Trong những tình huống đó, tôi luôn chuẩn bị sẵn câu cửa miệng đầy tự hào: “My name is Việt Nam, I am from Vietnam” (Tôi tên là Việt Nam và tôi đến từ Việt Nam). Tên của mình cũng là một cách để giới thiệu đất nước đúng không?”, anh chia sẻ.

Lúc đặt tên khai sinh cho con, ba mẹ anh Nam dự định một cái tên khác, nhưng rồi cái tên này giống với tên người trong họ hàng. Suy đi tính lại, tên cuối cùng được ba mẹ anh quyết định là “Nguyễn Việt Nam”.

Theo ba anh, đây là cái tên khó trùng với một ai. Hồi còn đi học, mỗi lần thầy cô mở danh sách điểm danh, tìm người phát biểu hay kiểm tra bài, Nam luôn được "gọi tên". Khi đi phỏng vấn xin việc, nhà tuyển dụng cũng nhìn sang hồ sơ của anh như một sự ưu tiên tình cờ.

Trong câu chuyện lưu lại ở sân bay sân bay quốc tế Shiraz hôm đó, Nam nhận được những tràng vỗ tay và nụ cười thân thiện từ lực lượng hải quan nước bạn. Nam kể, có người thích thú và vỗ tay khi nghe hai chữ “Việt Nam” cất lên, họ - bằng cách này hay cách khác đã luôn tìm hiểu và biết đến một Việt Nam có lịch sử hào hùng và đang nỗ lực phát triển. Với Nam, đó là sự tự hào, không chỉ với tên mình mà còn là niềm tự hào chung của những người mang dòng máu Việt, cũng là cách anh gắn bó với Tổ quốc dù đi bất cứ nơi đâu.

“Ba tôi bảo, tên con không chỉ là một cái tên, mà còn là niềm tự hào, là sự nhắc nhở về cội nguồn. Dù con của ba đi đâu, làm gì, con vẫn luôn mang trong mình cái tên của đất nước”, Nam nói.

Cái tên gửi gắm yêu thương

Mỗi cái tên được ba mẹ, ông bà đặt cho con trẻ đều mang những ý nghĩa riêng. Đó có thể là sự tự hào, yêu thương, cũng có thể là lời nhắn nhủ với những mong ước đời thường.

Một người bạn của tôi mới sinh con trai đầu lòng. Trước ngày chuyển dạ, hai vợ chồng nghĩ đi nghĩ lại những cái tên đẹp, phù hợp cho con. Nhiều cái tên được đưa ra, nào là Minh Long, Mạnh Dũng, Mạnh Hải rồi Đức Dũng… Cẩn thận hơn, bạn còn hỏi ý kiến của ông bà, cô bác trong gia đình. Kết quả cuối cùng, bé trai mang tên Mạnh Trường. Bạn giải thích: “Mạnh là mạnh mẽ, kiên cường, còn Trường là sự bền vững”.

Với ý nghĩa đó, vợ chồng bạn không mong đợi hay áp đặt kỳ vọng vào con, chỉ mong với sự yêu thương của ông bà và ba mẹ mà em bé lớn lên khỏe mạnh, cứng cỏi và kiên định khi bước vào đời.

Em gái tôi tên Xuân Mai. Đó là cái tên mẹ tôi ấp ủ trong một thời gian dài cho đến ngày hạ sinh ở một bệnh viện gần nhà vào 21 năm trước. Từ ngày em tôi bắt đầu đạp trong bụng, mẹ đã nghĩ đến nhiều cái tên nữ tính. Để rồi khi con gái cất tiếng khóc chào đời vào dịp gần Tết, mẹ quyết định đặt tên Xuân Mai với nhiều lý do, nhưng duy nhất vẫn là  mong cuộc sống của em sau này sẽ là mùa xuân rực rỡ như sắc mai vàng.

Cũng với ý nghĩa gửi gắm yêu thương cho con, có những cái tên được kết hợp tên ba, tên mẹ mà thành hình. Chị Phạm Lê Phương Thảo (SN 2002, quận Sơn Trà) nói, Phạm là họ ba, Lê là họ mẹ, mang ý nghĩa dù con có đi đâu thì luôn có ba mẹ phía sau đồng hành và bảo vệ. Phương là tên của mẹ, dùng làm tên đệm cho con như một sự gắn kết, còn Thảo là tên gọi ba mẹ dành cho cô con gái đầu lòng với mong muốn con luôn hiếu thảo, ngoan ngoãn. “Tên của mình đơn giản, không có ý nghĩa nào khác nhưng luôn chứa đựng nhiều yêu thương của ba mẹ, là sợi dây kết nối bền chặt giữa gia đình”, chị Thảo chia sẻ.

Với chị Lê Vũ Kim Tuyền (SN 2000, phường Thạch Thang, quận Hải Châu), Lê là họ của ba, Vũ là họ của mẹ - thể hiện con cái là kết tinh tình yêu chân thành của ba mẹ. Kim vừa là tên lót của mẹ, cũng là mệnh của mình, đồng thời ông cố của chị đặt chữ Kim vào tên cháu với ý nghĩa tiền tài - tượng trưng cho phú quý và may mắn, còn Tuyền là dòng nước trong lành và đầy sức sống. Chị nói: “Ghép lại tất cả thì tên mình có thể hiểu đơn giản là… suối tiền, là đủ đầy sung túc. Còn hiểu xa hơn, nó là hy vọng của ông bà, ba mẹ, mong mình luôn may mắn, mọi chuyện suôn sẻ như dòng nước mát lành”. 

LÂM VIÊN