Kết quả Chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh (PCI) năm 2022 do Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) công bố cho thấy, Đà Nẵng nằm trong top 10 địa phương dẫn đầu nhưng điểm số và thứ hạng đã có sự tụt giảm đáng kể so với năm 2021. Sau khi phân tích nguyên nhân, thành phố xác định giải pháp trọng tâm là minh bạch hơn môi trường đầu tư để cải thiện chỉ số PCI.
 |
| Giao dịch tại bộ phận “Một cửa” Trung tâm Hành chính thành phố. Ảnh: TRỌNG HUY |
Phân tích nguyên nhân
Năm 2022, chỉ số PCI của Đà Nẵng đạt 68,52 điểm, xếp thứ 9 cả nước, giảm 1,9 điểm và giảm 5 bậc so với kết quả năm 2021. Đây cũng là vị trí xếp hạng thấp nhất của Đà Nẵng trong 10 năm trở lại đây. Kết quả cụ thể PCI năm 2022 cho thấy, Đà Nẵng có 6 chỉ số thành phần giảm điểm và 4 chỉ số thành phần tăng điểm.
Báo cáo tại phiên họp thường kỳ tháng 5 của Thường trực HĐND thành phố, Chánh Văn phòng UBND thành phố Nguyễn Hà Nam cho biết, trong bối cảnh tình hình sản xuất kinh doanh vẫn còn gặp nhiều khó khăn, thị trường chưa hồi phục hoàn toàn ảnh hưởng đáng kể đến tâm lý và cảm nhận chung của doanh nghiệp trên địa bàn thành phố.
Việc triển khai hóa đơn điện tử bắt buộc trong năm 2022 gây ra những khó khăn nhất định cho các doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp quy mô siêu nhỏ và nhỏ. Các quy định về việc kinh doanh có điều kiện đặc biệt trong lĩnh vực phòng cháy, chữa cháy gây nhiều khó khăn, vướng mắc cho doanh nghiệp. Cùng với đó, có khó khăn trong thủ tục đất đai ngoài các nguyên nhân chủ quan thì bản chất liên ngành và liên cấp của lĩnh vực quản lý đất đai khiến đây là một trong những lĩnh vực phức tạp và khó cải thiện nhất.
Về nguyên nhân chủ quan, chất lượng giải quyết thủ tục hành chính (TTHC) vẫn còn tình trạng người dân hoặc doanh nghiệp “vẫn phải đến trực tiếp bộ phận “Một cửa” để công chức hướng dẫn, yêu cầu quét hồ sơ, tài liệu tại chỗ” dù thủ tục được tiến hành trực tuyến. Việc thực hiện các TTHC vẫn làm mất nhiều thời gian của doanh nghiệp.
Kết quả PCI 2022 cho thấy, có 27,7% doanh nghiệp phải dành hơn 10% quỹ thời gian để tìm hiểu và thực hiện quy định pháp luật, xếp hạng 48/63 địa phương. Các chỉ tiêu về “Thời gian đăng ký doanh nghiệp - số ngày” mặc dù vẫn duy trì ở mức 10,5 ngày như năm 2021, còn khá cao so với mốc 6 ngày năm 2020. Trong số các TTHC thuế, nhóm doanh nghiệp trên địa bàn thành phố báo cáo gặp vướng mắc lớn nhất đối với khâu chế độ hóa đơn, chứng từ thuế, tiếp sau là khâu quyết toán thuế.
Kết quả PCI 2022 cho thấy, chi phí không chính thức duy trì xu hướng giảm, tuy nhiên các hành vi nhũng nhiễu trong thực thi công vụ ở một vài lĩnh vực còn khá phổ biến, như: cấp phép kinh doanh có điều kiện; thanh, kiểm tra phòng cháy, chữa cháy; thanh, kiểm tra môi trường; quản lý thị trường...
Ngoài ra, một số chỉ tiêu thành phần đáng quan ngại như, tỷ lệ doanh nghiệp cho rằng “Hiện tượng nhũng nhiễu khi giải quyết thủ tục cho doanh nghiệp là phổ biến” tăng từ 57,92% lên 73,03%, xếp hạng 36/63 địa phương; “Tỷ lệ doanh nghiệp chi trả chi phí không chính thức để đẩy nhanh việc thực hiện thủ tục đất đai” tăng từ 9,09% lên mức 45,16%, xếp hạng 42/63 địa phương. Bên cạnh đó, việc tiếp cận đất đai còn nhiều cản trở như thiếu thông tin, dữ liệu về đất đai; tiến độ giải phóng mặt bằng chậm, thời gian chờ đợi để được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất còn dài.
 |
| Giao dịch tại bộ phận "Một cửa" Trung tâm Hành chính thành phố. Ảnh: T.H |
Công khai, minh bạch, nâng cao đạo đức công vụ
Giải pháp trọng tâm trong thời gian đến để cải thiện chỉ số PCI là thành phố cần tiếp tục phát huy hiệu quả và tính chủ động của Trung tâm Hỗ trợ doanh nghiệp thành phố trong thực hiện chức năng hỗ trợ doanh nghiệp; nghiên cứu xây dựng, triển khai mô hình kết nối thủ tục cấp giấy phép kinh doanh có điều kiện giữa Sở Kế hoạch và Đầu tư và các đơn vị liên quan như: Sở Y tế, Sở Giáo dục và Đào tạo, Sở Tài nguyên và Môi trường, Sở Xây dựng, Sở Giao thông vận tải…
Các cơ quan, địa phương tích cực triển khai thực chất dịch vụ công trực tuyến, đẩy mạnh tăng cường giới thiệu ứng dụng Góp ý, Tổng đài 1022 , chuyên mục "Hỏi - đáp" trên trang thông tin điện tử của cơ quan, địa phương, hoàn thiện và đưa vào sử dụng chính thức Bản đồ số về các dự án kêu gọi đầu tư vào thành phố.
Các cơ quan, đơn vị thường xuyên rà soát, nghiên cứu đơn giản hóa TTHC, tập trung phối hợp với các bộ, ngành Trung ương để khẩn trương tháo gỡ các khó khăn vướng mắc liên quan đến kết luận thanh tra, vướng mắc liên quan đến quy hoạch, thủ tục đầu tư (đặc biệt vướng mắc liên quan đến đất đai, các dự án bất động sản, đô thị), hoàn thiện thủ tục đầu tư và đưa vào sử dụng hạ tầng công nghệ thông tin và công nghiệp phục vụ xúc tiến đầu tư.
Các cấp, các ngành thành phố cần đẩy mạnh việc xây dựng và vận hành chính quyền số, tăng tỷ lệ sử dụng dịch vụ công trực tuyến nhằm hạn chế các điều kiện phát sinh chi phí không chính thức; tăng cường đấu tranh, trấn áp các loại tội phạm, tệ nạn xã hội, nhất là các loại tội phạm trộm cắp trong các khu công nghiệp.
Tại phiên họp thường kỳ tháng 5 của Thường trực HĐND thành phố, Phó Chủ tịch HĐND thành phố Trần Phước Sơn cho rằng, hai chỉ số nhũng nhiễu khi giải quyết thủ tục cho doanh nghiệp và chi phí không chính thức để đẩy nhanh thủ tục đất đai ảnh hưởng rất lớn đến môi trường đầu tư thành phố. UBND thành phố cần giao cho một cơ quan chuyên môn chủ trì, đánh giá các chỉ số này để có giải pháp căn cơ cải thiện thời gian tới.
Do đó, nhiệm vụ cải cách hành chính gắn với cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh là trọng tâm, then chốt nhất. Thành phố cần triển khai hiệu quả theo chỉ đạo của Chính phủ. Trong đánh giá năng lực cạnh tranh của các sở, ngành và địa phương, cần có sự tham chiếu, thống nhất với kết quả đánh giá chỉ số PCI cấp tỉnh, tránh tình trạng “lệch pha”.
Theo Phó Bí thư Thường trực Thành ủy, Chủ tịch HĐND thành phố Lương Nguyễn Minh Triết, để cải thiện chỉ số PCI, các giải pháp phải bám vào nguyên nhân để quá trình thực hiện sát thực, hiệu quả. Thành phố cần tạo môi trường công khai, minh bạch, nâng cao đạo đức công vụ, chỉ đạo kiểm tra, xử lý triệt để các tình trạng nhũng nhiễu, gây khó dễ cho tổ chức, công dân để tự cải thiện chỉ số thành phần; tăng cường chính quyền điện tử, chính quyền số.
TRỌNG HUY
