Việc dùng sữa nào là tốt nhất cho trẻ luôn là điều băn khoăn, thắc mắc của hầu hết cha mẹ. Song, trước hàng loạt sản phẩm sữa trên các quầy kệ, không phải người tiêu dùng nào cũng đủ thông thái để lựa chọn cho con mình sản phẩm hợp lý.
 |
| Sữa tốt là sữa phù hợp với nhu cầu của trẻ. (Ảnh mang tính minh họa) |
Trước thông tin quảng cáo rầm rộ về giá trị, thành phần dinh dưỡng giúp bé “cao lớn, thông minh vượt trội”, rất khó xác định loại sữa nào tốt nhất. Có nhiều hãng sữa đã đổi tên gọi sữa bột thành sản phẩm dinh dưỡng, thực phẩm bổ sung hoặc thức ăn công thức, thậm chí còn được hiểu là thực phẩm chức năng…
Tuy vậy, theo thói quen, người dân vẫn gọi đó là sữa. Trong khi đó, trên thị trường có hàng chục nhãn hàng trong và ngoài nước dành cho các cấp độ tuổi khác nhau, có thể tạm chia thành 2 loại gồm: sữa bột và sữa nước (sữa tươi thanh trùng).
Theo khảo sát của chúng tôi, xu hướng tiêu dùng sữa cho trẻ em ở Việt Nam chủ yếu là sữa bột cho trẻ nhỏ và sữa nước cho trẻ lớn hơn. Sữa bột trong nước có nhãn hiệu Dielac của Công ty CP Sữa Việt Nam (Vinamilk).
Đây là hãng sữa nội khá phổ biến đối với người dân trong nước cho bé từ 0-6 tuổi, dòng cho trẻ biếng ăn, dòng tiếp thêm chiều cao... Xếp sau đó là Cô gái Hà Lan của Công ty Liên doanh Việt Nam - Hà Lan FrieslandCampina Việt Nam. Nutifood là hãng sữa đứng thứ 3 ở thị trường Việt Nam cũng có các sản phẩm ở độ tuổi tương tự 2 loại sữa trên. Tham gia thị trường sữa những năm gần đây còn có thương hiệu sữa TH ở Nghệ An cạnh tranh với dòng sữa nước.
Qua tìm hiểu của chúng tôi, dòng sữa ngoại nhập (sữa bột) chiếm lĩnh thị trường có nhãn hiệu Abbott; sau đó là Dumex, Enfa của Mỹ. Đây là những loại sữa có doanh số bán hàng khá mạnh tại Việt Nam. Ngoài ra, một số nhãn hàng sữa các bậc cha mẹ quan tâm còn có: XO (Hàn Quốc), Milex (Đan Mạch), Nan (Nga), Aptamil (Anh), Physiolac (Pháp), Meiji (Nhật Bản)… Đây là những loại được bày bán khá nhiều trên thị trường với giá từ vài trăm ngàn đồng đến vài triệu đồng/lon (theo trọng lượng).
Trước thông tin “loạn” chất lượng sữa, đa số các bà mẹ khi được hỏi đều nhận định: Thị trường sữa trong nước bây giờ rất đa dạng, nếu không có kinh nghiệm nuôi con sẽ lúng túng khi chọn mua sữa, có khi gặp sai lầm nếu nghe theo lời quảng cáo mà thay đổi các loại sữa liên tục.
Với hơn 10 năm chuyên buôn bán sản phẩm sữa, chị Nguyễn Thị Ngọc (chủ cửa hàng sữa trên đường Trần Cao Vân, quận Thanh Khê) bày tỏ: “Mặc dù các hãng có chiết khấu cao cho người bán, nhưng không vì thế mà tôi tư vấn khách mua những loại đắt tiền. Tôi luôn khuyên mọi người mua sữa theo nhu cầu của trẻ, hoặc phải phù hợp với điều kiện kinh tế. Không nhất thiết sữa đắt tiền là tốt bởi có nhiều dòng cao cấp cho trẻ biếng ăn từ 1-10 tuổi được quảng cáo là dòng sữa tốt nhưng theo kinh nghiệm của tôi, các bậc cha mẹ không nên quá tin vì không phải đứa trẻ nào cũng mập lên sau khi uống loại sữa này. Bên cạnh đó, nhiều gia đình lựa chọn sữa ngoại chứ ít khi chọn hàng Việt, nhưng dòng sữa nội của Dielac xuất khẩu ra nước ngoài có rất nhiều ưu điểm phù hợp cho trẻ Việt Nam”.
Sữa cho trẻ em, đặc biệt trẻ dưới 6 tuổi, là mặt hàng thiết yếu nên được quan tâm về chất lượng cũng như giá cả. Có nhiều dòng, từ phổ thông đến cao cấp, khiến khách hàng luôn so sánh và đa phần có tâm lý sữa ngoại tốt hơn sữa nội, sữa đắt tiền giúp trẻ cao lớn, thông minh hơn… Thực tế không hẳn như vậy.
Về vấn đề này, bác sĩ Nguyễn Lê Hồng Vân, Trưởng khoa Dinh dưỡng, Bệnh viện Hoàn Mỹ Đà Nẵng cho biết: Những tháng đầu đời của trẻ, bú sữa mẹ là tốt nhất không có gì thay thế. Song, vì lý do nào đó về bệnh lý, người mẹ không thể tiếp tục cho con bú thì mới dùng đến sữa công thức. Sữa cung cấp lượng canxi tốt cho sức khỏe nhưng cần lưu ý cách dùng.
Sữa tốt là sữa cung cấp đủ nhu cầu theo mỗi giai đoạn khác nhau của trẻ, chứ không thể áp dụng chung cho một lứa tuổi. Có nhiều trường hợp trẻ được uống nhiều sữa nhưng không phát triển như mong muốn do sự hấp thu của bé chưa tốt.
Nếu uống ít quá thì không bổ sung được canxi cho xương chắc khỏe, tăng chiều cao; ngược lại, uống nhiều quá sẽ bị thừa chất và có thể gây sỏi thận. “Nhiều năm tư vấn dinh dưỡng cho trẻ nhỏ, tôi luôn nhận được những thắc mắc của bậc cha mẹ vì sao con uống sữa bị dị ứng, tiêu chảy, không lên cân, nguyên nhân trong đó có việc thay đổi sữa liên tục khi trẻ không thích ứng.
Nói chung, không nhất thiết dùng sữa thì trẻ mới thông minh. Sự phát triển của trẻ về trí não, chiều cao, cân nặng còn phụ thuộc nhiều yếu tố như chế độ ăn uống đầy đủ hằng ngày, luyện tập thể thao, môi trường sống, gene di truyền…”, bác sĩ Hồng Vân nhấn mạnh.
Thực tế, cơ quan chức năng đã chỉ ra, không phải sữa này tốt hơn sữa kia, hay sữa ngoại, sữa đắt tiền tốt hơn nữa nội vì tất cả các loại sữa được các tổ chức, cơ quan y tế chứng nhận về chất lượng dựa trên những thành phần quy định. Quan trọng là các thành phần mà nhà sản xuất đưa vào đều gần giống thành phần trong sữa mẹ.
Ngoài ra, tình trạng sữa giả, sữa kém chất lượng, không rõ nguồn gốc bị phát hiện trong thời gian qua cũng khẳng định các loại sữa ngoại được giới thiệu là hàng xách tay từ nước ngoài cũng không đáng tin cậy. Do đó, chỉ nên mua những loại có thương hiệu, uy tín nhiều năm, được cơ quan y tế chứng nhận chất lượng. Dù các sản phẩm nhập khẩu chính thống được quảng bá có nhiều dưỡng chất “đột phá” và giá cả cao ngất, nhưng người tiêu dùng cũng cần tỉnh táo để phân tích vì sao chúng đắt như vậy bởi nhiều chi phí trung gian như phí, thuế, tiếp thị, quảng cáo…
Bài và ảnh: DUYÊN ANH
