Với việc bị tuyên phạm tất cả 34 tội danh trong vụ việc bị cáo buộc dùng tiền “bịt miệng” và làm giả hồ sơ chứng từ doanh nghiệp để che giấu khoản tiền chi cho một nữ diễn viên, ông Donald Trump trở thành cựu Tổng thống Mỹ đầu tiên trong lịch sử bị kết tội hình sự.
 |
| Cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump vào thời điểm sau khi bị tuyên phạm tội hình sự. Ảnh: Reuters |
Ngày 30-5, bồi thẩm đoàn (gồm 12 cư dân ở Manhattan) kết luận ông Trump làm giả chứng từ kinh doanh để che giấu khoản tiền 130.000 USD chi cho diễn viên Stormy Daniels nhằm “bịt miệng” bà trước cuộc bầu cử tổng thống năm 2016. Trong ngày thảo luận thứ hai của phiên xét xử, bồi thẩm đoàn đi đến quyết định cho rằng, ông Trump phạm tất cả 34 tội danh bị cáo buộc. Các tội làm giả chứng từ kinh doanh là trọng tội mức độ 1 theo luật pháp bang New York, theo CBS.
Tuyên án trước thềm đại hội đảng Cộng hòa
Với việc một người nắm chắc vị trí ứng viên đại diện đảng Cộng hòa ra tranh cử tổng thống Mỹ nhiệm kỳ mới giờ trở thành người bị tuyên phạm tội hình sự, hành trình vào Nhà Trắng từ nay cho tới ngày bầu cử của ông Trump ắt sẽ trải qua nhiều thách thức lớn. Phán quyết được đưa ra ngay tại phòng xử án ở Manhattan, nơi ông Trump bị xét xử trong suốt 6 tuần qua. Ông Trump bày tỏ giận dữ với phán quyết của tòa ở sảnh bên ngoài phòng xử án và tuyên bố sẽ kháng cáo.
Bồi thẩm đoàn đồng thuận với các công tố viên cho rằng, ông Trump đã cho phép triển khai kế hoạch làm giả các tờ séc và chứng từ liên quan nhằm che giấu cử tri mối quan hệ không đúng mực với bà Daniels. Các công tố viên cho biết, âm mưu che giấu này kéo dài từ chiến dịch tranh cử tổng thống năm 2016 cho tới năm đầu tiên cầm quyền của ông Trump. Tuy nhiên, chính trị gia này liên tục bác bỏ mọi cáo buộc và khẳng định ông không phạm tội.
Thẩm phán Juan Merchan nêu thời hạn tuyên án chính thức với ông Trump là ngày 11-7, tức chỉ 4 ngày trước khi đại hội quốc gia đảng Cộng hòa khai mạc tại thành phố Milwaukee (bang Wisconsin). Đây cũng là thời điểm ông Trump sẽ được chính thức xác nhận là đại diện tranh cử tổng thống của đảng Cộng hòa. Theo CBS, nếu bị tuyên án, ông Trump có thể đối mặt với án tù 4 năm cộng thêm khoản tiền phạt 5.000 USD cho mỗi tội danh. Tuy nhiên thẩm phán Merchant có thể có nhiều lựa chọn khi đưa ra án phạt, chẳng hạn có thể tuyên phạt tiền, cải tạo không giam giữ, quản thúc tại nhà hay những hình phạt khác.
Lộ trình tranh cử
Các bê bối liên tục vây quanh ông Trump kể từ chiến dịch tranh cử đầu tiên của ông vào năm 2016. Tuy nhiên, cho tới ngày 30-5, ông bị kết tội hình sự. Liệu diễn biến này có thể trở thành yếu tố thay đổi cuộc chơi với cuộc đua vào Nhà Trắng vào tháng 11-2024 hay không?
Xét về khía cạnh pháp lý, The Guardian cho rằng, ông Trump không những có thể tiếp tục tranh cử mà còn có thể tái đắc cử sau diễn biến bất lợi mang tính lịch sử vì có thể ông sẽ được tòa đưa vào diện cải tạo không giam giữ. Việc kết án không ngăn cản ông trở thành ứng viên tổng thống cũng như trở lại Nhà Trắng một lần nữa. Hiến pháp Mỹ đặt ra 3 yêu cầu với các ứng cử viên tổng thống Mỹ. Đó là họ phải là công dân sinh ra tại Mỹ, tối thiểu 35 tuổi và đã sống tại Mỹ ít nhất 14 năm. Ông Trump đáp ứng đủ cả 3 yêu cầu này.
Hạn chót cho những động thái kháng cáo tiếp theo là ngày 27-6, đó cũng là ngày diễn ra cuộc tranh luận tổng thống đầu tiên giữa ông Trump và đương kim Tổng thống Joe Biden. CNN cho rằng, trong tình huống cụ thể của ông Trump, khó có khả năng một người phạm tội lần đầu sẽ bị phạt tù. Đài này dẫn ý kiến của chuyên gia pháp lý cao cấp Elie Honig cho biết, hầu hết những người bị tuyên án phạm trọng tội loại E (loại ít nghiêm trọng nhất trong các loại trọng tội) tại New York, đều dẫn đến các bản án không phải tù giam - thường là sự kết hợp giữa quản chế, phạt tiền và lao động công ích. Còn theo ông Anthony Guglielmi, Giám đốc truyền thông của Sở Mật vụ Mỹ, là một cựu tổng thống, ông Trump còn được hưởng đặc quyền được mật vụ bảo vệ suốt đời và cho dù ở bất cứ đâu.
| Kết quả khảo sát từ CNN/SSRS gần đây cho biết, 76% những người ủng hộ ông Trump nói họ sẽ vẫn bỏ phiếu cho ông bất kể chuyện gì, trong khi 24% nói họ có thể cân nhắc lại việc ủng hộ đó nếu ông bị kết án. Một thăm dò khác trong tháng 5-2024 của Trường Emerson College (Mỹ) cũng nhận thấy, 25% cử tri nói việc kết án sẽ khiến họ không muốn bỏ phiếu cho ông Trump nữa. Dù vậy, các tỷ lệ này vẫn chưa thể nói lên điều gì bởi việc “sẽ cân nhắc lại” không giống với việc “sẽ dứt khoát thay đổi”. Theo ABC, tính trung bình, ông Trump mất khoảng 6 điểm % ủng hộ sau khi đã tính tới chuyện bị kết án, trong khi ông Biden chỉ tăng thêm 1 điểm % ủng hộ. |
TRẦN ĐẮC LUÂN
