Ấn Độ muốn sản xuất và mua nhiều dầu khí hơn, trong khi đầu tư mạnh mẽ vào năng lượng tái tạo, như năng lượng mặt trời, năng lượng gió. Điều này đẩy quốc gia đông dân nhất thế giới “bị kẹt” giữa năng lượng tái tạo và nhiêu liệu hóa thạch.
Trong nhiệm kỳ thứ ba, Thủ tướng Narendra Modi đặt mục tiêu đạt công suất năng lượng tái tạo lên đến 500 gigawatt (GW) vào năm 2030. Tháng 5-2024, Viện Kinh tế năng lượng và phân tích tài chính (IEEFA) gửi báo cáo đến chính phủ, trong đó nhấn mạnh Ấn Độ phải đạt được tốc độ sản xuất năng lượng tái tạo hằng năm khoảng 50GW để hoàn thành mục tiêu đề ra vào năm 2030.
Nhằm đạt mục tiêu năng lượng sạch vào năm 2030, Chính phủ Ấn Độ công bố một số dự án thúc đẩy mở rộng năng lượng tái tạo và khả năng phục hồi trong bối cảnh biến đổi khí hậu. Theo kế hoạch hành động Gurya Ghar Muft Bijli Yojana trị giá 62 tỷ Rupee (740 triệu USD), sẽ lắp đặt các tấm pin mặt trời cho 10 triệu hộ gia đình trên khắp đất nước nhằm giảm sự phụ thuộc nhiên liệu hóa thạch.
Để hỗ trợ cho quá trình chuyển đổi năng lượng, chính phủ tiếp tục miễn thuế đối với nhiên liệu được sử dụng trong sản xuất pin và tấm pin mặt trời. Bên cạnh đó, New Delhi công bố kế hoạch thúc đẩy sản xuất các loại khoáng sản cần thiết cho quá trình chuyển đổi năng lượng sạch. 25 loại khoáng sản được sử dụng trong sản xuất pin xe điện như lithium, đồng, coban và các nguyên tố đất hiếm sẽ được miễn hoàn toàn thuế hải quan.
Tuy nhiên, theo CNA, ngành năng lượng tái tạo của Ấn Độ đang bị ảnh hưởng nghiêm trọng do nhu cầu yếu, nhiều dự án bị hủy. Báo cáo của IEEFA cho biết, trong năm 2024, Ấn Độ ban hành kỷ lục 73GW đấu thầu năng lượng tái tạo quy mô tiện ích, nhưng khoảng 8,5GW đã không được đăng ký, cao gấp 5 lần so với năm 2023, trong bối cảnh nhu cầu thấp hơn do cấu trúc đấu thầu phức tạp và chậm trễ trong việc chuẩn bị truyền tải liên bang. Theo Ashita Srivastava, chuyên gia của IEEFA nhận định, sự chậm trễ trong việc triển khai dự án đặt ra thách thức đáng kể đối với mục tiêu năng lượng tái tạo của Ấn Độ vào năm 2030.
Rõ ràng, với những khó khăn như hiện nay, Ấn Độ rất khó có thể đạt mục tiêu năng lượng xanh đến năm 2030 khi cần phải tăng gấp đôi công suất bổ sung hằng năm từ năng lượng mặt trời và gió trong vòng 5 năm tới. Theo Bộ Năng lượng tái tạo Ấn Độ, năm 2024, nước này bổ sung gần 28GW công suất từ năng lượng mặt trời và gió, đạt 165GW hiện tại. Tuy nhiên, con số này rõ ràng là còn quá hạn chế so với mục tiêu đạt ít nhất 500GW công suất điện không sử dụng nhiên liệu hóa thạch vào năm 2030.
Theo GEM, tổ chức nghiên cứu có trụ sở tại Mỹ, chuyên theo dõi các dự án năng lượng toàn cầu, nhận định trong bối cảnh việc phát triển năng lượng tái tạo còn nhiều khó khăn, Ấn Độ vẫn phải sản xuất và nhập khẩu nhiều nhiên liệu hóa thạch để đáp ứng nhu cầu trong nước, khiến nước này bị “kẹt” giữa năng lượng tái tạo và nhiên liệu hóa thạch. GEM cho rằng, tốc độ triển khai năng lượng tái tạo cần phải tăng mạnh hơn nữa để đảo ngược sự gia tăng sản lượng điện tử nhiên liệu hóa thạch và đạt được các mục tiêu đầy tham vọng của Ấn Độ.
Nhiên liệu hóa thạch vẫn chiếm hơn 2/3 tổng mức tăng sản lượng điện của Ấn Độ năm 2024. Đầu tháng này, Quốc hội Ấn Độ thông qua dự luật thúc đẩy lĩnh vực thăm dò và sản xuất dầu khí. Thủ tướng Modi cũng nỗ lực kêu gọi các công ty năng lượng lớn đầu tư vào lĩnh vực này. Ấn Độ nhập khẩu nhiều dầu và khí đốt hơn từ Mỹ. Tháng 2-2025, nước này cam kết mua nhiều hơn để cân bằng thặng dư thương mại trong quan hệ hợp tác Ấn-Mỹ, nhằm tránh chính sách thuế quan khắc nghiệt của Tổng thống Mỹ Donald Trump. Nhập khẩu năng lượng từ Mỹ có thể tăng lên 25 tỷ USD trong tương lai gần, từ mức khoảng 15 tỷ USD vào năm 2024.
HÙNG LÂM
