Dư luận thế giới rất bất ngờ và hết sức lo ngại trước những hành động quân sự cứng rắn của quân đội Mỹ nhằm vào lực lượng Houthi ở Yemen những ngày gần đây.
Theo AFP, ngày 15-3, Tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố quân đội nước này đã không kích vào các mục tiêu của lực lượng Houthi ở thủ đô Sanaa (Yemen) và nhấn mạnh “sẽ triển khai lực lượng tấn công áp đảo chống lại Houthi đến khi đạt được mục tiêu”. Quân đội Mỹ đang thực hiện các cuộc không kích nhằm vào căn cứ, thủ lĩnh và hệ thống phòng thủ tên lửa của Houthi nhằm bảo vệ tàu thuyền, tài sản trên không, trên biển của Mỹ và khôi phục tự do hàng hải. Ngoại trưởng Marco Rubio cũng tuyên bố các cuộc không kích của Mỹ vào Yemen sẽ tiếp tục cho đến khi Houthi không còn khả năng tấn công tàu thuyền toàn cầu và hải quân Mỹ. Đây là đợt tấn công đầu tiên của lực lượng Mỹ nhằm vào Houthi kể từ khi ông Trump nhậm chức nhiệm kỳ thứ hai.
Trong động thái đáp trả ngày 16-3, lực lượng Houthi tuyên bố dùng tên lửa đạn đạo và thiết bị bay không người lái (UAV) tấn công tàu USS Harry S. Truman và các tàu chiến khác trong nhóm tàu sân bay của Hải quân Mỹ trên Biển Đỏ nhằm đáp trả hàng chục đợt không kích khốc liệt của quân đội Mỹ vào lãnh thổ Yemen.
Ngay sau khi ông Trump ra lệnh tiến hành đợt không kích nhằm vào lực lượng Houthi ở Yemen cũng như khuyến cáo Tehran không ủng hộ lực lượng này, trong một phát biểu được phát trên Đài phát thanh và truyền hình quốc gia Iran (NIRT) ngày 16-3, Tư lệnh Lực lượng Vệ binh cách mạng Hồi giáo Iran (IRGC) Hossein Salami nêu rõ Iran không mong muốn xung đột, nhưng sẽ đáp trả phù hợp, quyết liệt khi bị đe dọa. Ông cũng khẳng định lực lượng Houthi hoàn toàn độc lập trong việc ra các quyết định hoạt động mang tính chiến lược.
Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Iran Esmaeil Baqaei kịch liệt lên án các vụ không kích của Mỹ, khẳng định đây là hành vi vi phạm các nguyên tắc của Hiến chương Liên Hợp Quốc. Trong khi đó, Ngoại trưởng Abbas Araghchi nhấn mạnh Washington không có thẩm quyền ra lệnh cho Iran về chính sách đối ngoại như phương Tây đã từng làm đối với Tehran trước Cách mạng Hồi giáo năm 1979.
Đầu tháng 3-2025, chính quyền Mỹ đưa Houthi vào danh sách các “tổ chức khủng bố nước ngoài” cấm mọi hoạt động tương tác của các thực thể và cá nhân ở Mỹ với lực lượng kiểm soát nhiều khu vực ở Yemen.
Trong cuộc điện đàm với Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Pete Hegseth ngày 16-3 được AFP trích dẫn, Thủ tướng Iraq Mohammed Shia’ Al-Sudani nhấn mạnh các bên liên quan cần nhanh chóng hạ nhiệt căng thẳng và tiến hành đối thoại là con đường hiệu quả nhất để giải quyết các cuộc khủng hoảng ở một khu vực vốn nhạy cảm và quan trọng như Trung Đông. Cũng liên quan đến phản ứng quốc tế về vụ tấn công của Mỹ, Ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov có cuộc điện đàm với người đồng cấp Mỹ Macro Rubio, trong đó nhấn mạnh sự cần thiết phải ngay lập tức dừng việc sử dụng vũ lực và tất cả các bên cùng tham gia tiến trình đối thoại chính trị để tìm ra giải pháp ngăn chặn xung đột leo thang.
Trong khi đó, theo AFP ngày 16-3, Liên Hợp Quốc ra tuyên bố kêu gọi quân đội Mỹ và lực lượng Houthi ở Yemen kiềm chế tối đa và chấm dứt mọi hành động quân sự sau những đợt tấn công đẫm máu và lời đe dọa trả đũa lẫn nhau. Tuyên bố có đoạn: “Mọi hành động tiếp tục leo thang đều có nguy cơ làm trầm trọng hơn căng thẳng khu vực, châm ngòi cho vòng xoáy trả đũa vốn có thể dẫn đến bất ổn hơn nữa đối với Yemen và khu vực, cũng như gây ra những rủi ro nghiêm trọng đối với tình hình nhân đạo đang hết sức tồi tệ ở đất nước này”.
Có thể nói sự bùng phát bất ngờ cuộc xung đột giữa Mỹ và lực lượng Houthi ở Yemen càng làm cho Biển Đỏ nói riêng, toàn bộ khu vực Trung Đông vốn có nhiều bất ổn chưa được giải quyết càng trở nên phức tạp hơn bao giờ hết.
LÊ MINH HÙNG
