Sau cuộc điện đàm ngày 18-3, Tổng thống Mỹ Donald Trump và Tổng thống Nga Vladimir Putin đã đạt thỏa thuận lịch sử về việc ngừng tấn công cơ sở hạ tầng năng lượng tại Ukraine, mở ra cánh cửa đầu tiên cho tiến trình hòa bình sau 3 năm xung đột.
 |
| Tổng thống Nga Vladimir Putin (bên phải) và Tổng thống Mỹ Donald Trump Ảnh: AFP |
Cuộc điện đàm này kéo dài hơn hai tiếng đồng hồ, một thời lượng kỷ lục. Ngay sau khi điện đàm kết thúc, Điện Kremlin ra thông cáo về kết quả điện đàm, theo đó có rất nhiều thỏa thuận tích cực.
Từ đối thoại đến hành động cụ thể
Cuộc điện đàm giữa hai nhà lãnh đạo Mỹ-Nga đạt kết quả cụ thể khi Tổng thống Putin đồng ý tạm dừng các cuộc tấn công vào cơ sở hạ tầng năng lượng của Ukraine trong 30 ngày, miễn là Ukraine cũng thực hiện tương tự. Kyodo News dẫn thông báo từ Điện Kremlin cho biết Tổng thống Nga đã ngay lập tức ra lệnh cho quân đội nước này tuân thủ thỏa thuận.
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky cũng đã phản ứng tích cực với kết quả điện đàm: “Nga và Ukraine, thông qua sự trung gian của Mỹ, có thể đồng ý không tấn công cơ sở hạ tầng năng lượng. Phía chúng tôi sẽ ủng hộ điều này”, cũng theo Kyodo News.
Trong động thái thiện chí, ông Putin cũng đồng ý thả 23 binh sĩ Ukraine bị thương nặng và thực hiện cuộc trao đổi tù nhân vào cuối tháng này với 175 tù nhân từ mỗi bên, The New York Times dẫn nguồn tin từ Điện Kremlin.
Trên mạng xã hội Truth Social, ông Trump đánh giá cao kết quả cuộc gọi, mô tả cuộc điện đàm “rất tốt và hiệu quả”. Theo TASS, ông Trump cũng nhấn mạnh tiến trình hòa bình hiện đang được triển khai đầy đủ và có hiệu lực sau khi hai bên thảo luận về nhiều yếu tố của kế hoạch hòa bình rộng lớn hơn. Đáng chú ý, đây là lần đầu tiên sau 3 năm xung đột mà hai bên đồng ý một hình thức ngừng bắn một phần. Nhà Trắng mô tả đây là bước đầu tiên hướng tới hòa bình rộng lớn hơn. Mặc dù vậy, thỏa thuận này vẫn chưa phải là lệnh ngừng bắn toàn diện 30 ngày mà Mỹ và Ukraine đã đề xuất trước đó.
Một sự đồng thuận cao nữa đạt được trong điện đàm là tầm quan trọng của việc bình thường hóa quan hệ Nga - Mỹ. Cả ông Trump và ông Putin đều nhấn mạnh rằng mối quan hệ cải thiện giữa Mỹ và Nga sẽ mang lại lợi ích to lớn, bao gồm các thỏa thuận kinh tế khổng lồ và ổn định địa chính trị khi hòa bình đạt được, theo Kyodo News. Theo tuyên bố của Điện Kremlin, hai bên nhắc đến trách nhiệm đặc biệt của Nga và Mỹ trong việc bảo đảm an ninh và ổn định trên thế giới. Hai bên nhất trí nỗ lực chung nhằm ổn định tình hình ở các khu vực khủng hoảng và thiết lập hợp tác về các vấn đề không phổ biến vũ khí hạt nhân và an ninh toàn cầu. Kinh tế và năng lượng được nhắc đến như hai trong số nhiều lĩnh vực rộng mà hai nước có thể hợp tác.
Hướng tới hòa bình toàn diện
Theo website của Đại sứ quán Mỹ tại Nga, Nhà Trắng cho biết quá trình hướng tới hòa bình sẽ bắt đầu với thỏa thuận ngừng tấn công cơ sở hạ tầng năng lượng, cũng như các đàm phán kỹ thuật về an ninh hàng hải ở Biển Đen, lệnh ngừng bắn toàn diện và hòa bình lâu dài. Ngoài vấn đề Ukraine, hai nhà lãnh đạo cũng thảo luận về các chủ đề khác, bao gồm nhu cầu hợp tác chặt chẽ ở Trung Đông và ngăn chặn sự phổ biến vũ khí hạt nhân.
Mặc dù đạt tiến bộ, vẫn còn thách thức đáng kể trong việc hướng tới thỏa thuận hòa bình toàn diện. Theo CBS, tại điện đàm, Tổng thống Putin một lần nữa nêu rõ và khẳng định điều kiện chủ chốt để ngăn chặn sự leo thang và hướng tới giải quyết xung đột thông qua các biện pháp chính trị và ngoại giao là phải chấm dứt hoàn toàn viện trợ quân sự nước ngoài và cung cấp thông tin tình báo cho Kiev.
Theo AP, các nhà lãnh đạo châu Âu đã bày tỏ hoan nghênh kết quả điện đàm, đánh giá tích cực tiến triển đã đạt được. Trong khi đó, giới chuyên gia quốc tế tỏ ra khá thận trọng với một số câu hỏi còn bỏ ngỏ. Thứ nhất, lãnh đạo Nga và Mỹ đàm phán về cuộc xung đột Ukraine mà vẫn không có đại diện của Kiev. Thứ hai, cuộc đàm phán kéo dài 148 phút này không hề nhắc đến vấn đề mà cả Nga và Ukraine đều tuyên bố là “lằn ranh đỏ”. Tuy nhiên, Nga và Mỹ đang cho thấy họ nhắm đến đối thoại thực chất, cụ thể và chi tiết.
|
Ấn định thời điểm tiếp tục đàm phán Mỹ và Nga sẽ tiếp tục có cuộc đàm phán quan trọng vào ngày 23-3 tới về tình hình xung đột tại Ukraine ở thành phố Jeddah của Saudi Arabia. Thông tin này được đặc phái viên Mỹ Steve Witkoff xác nhận trên kênh truyền hình Fox News ngày 18-3. Phái đoàn Mỹ sẽ do Cố vấn An ninh quốc gia Mike Waltz và Ngoại trưởng Marco Rubio dẫn đầu. Cuộc đàm phán sắp tới tại Jeddah là bước đi mới trong nỗ lực chấm dứt xung đột kéo dài tại Ukraine. |
TRẦN ĐẮC LUÂN
