Sau khi quy định về dạy thêm, học thêm có hiệu lực, mỗi học sinh cần phát triển kỹ năng tự học, tự ôn luyện, không chỉ dựa vào kiến thức được truyền đạt từ giáo viên. Đây là kỹ năng quan trọng, phù hợp với xu hướng giáo dục hiện đại, giúp học sinh tiếp nhận kiến thức chủ động, giảm áp lực tài chính cho gia đình trong việc học thêm, luyện thi.
 |
| Cô và trò Trường THPT Sơn Trà trong một giờ học. Ảnh: KHÔI NGUYÊN |
Trong chuyến kiểm tra quy định về dạy thêm, học thêm tại tỉnh Quảng Trị mới đây, Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Phạm Ngọc Thưởng gợi ý về việc phát động phong trào “tự học, tự ôn thi tốt nghiệp” với học sinh lớp 12 và được đông đảo giáo viên, học sinh đồng tình. Mai Văn Hưng, học sinh lớp 12/5 Trường THPT Sơn Trà chia sẻ, 3 năm học THPT, em không đi học thêm, chỉ tham gia lớp bồi dưỡng học sinh giỏi do trường tổ chức, còn lại đều tự học ở nhà. Ngoài học trong sách giáo khoa, Hưng chủ động tìm thêm các tài liệu, nguồn kiến thức trên internet để phục vụ việc học của mình.
“Việc tự học giúp em rèn luyện tính tự giác, chủ động thời gian học tập. Tuy nhiên, mặt trái của tự học là đôi khi em bị vướng kiến thức khó thì lại không có người hỗ trợ giải quyết. Em rất ngưỡng mộ các anh chị tự học ở nhà và đỗ thủ khoa đại học, nhưng không phải ai cũng có khả năng như vậy. Em nghĩ rằng để tự học hiệu quả, học sinh vẫn cần có giáo viên hoặc anh chị đi trước hướng dẫn, định hướng”, Hưng bày tỏ.
Trên thực tế, không riêng học sinh lớp 12, tự học là kỹ năng cần thiết với tất cả mọi người, mọi lứa tuổi. Kỹ năng này giúp mỗi cá nhân biết cách tiếp thu kiến thức mới, phát triển bản thân và thích ứng sự thay đổi. Theo các giáo viên, quá trình tự học giúp mỗi học sinh hiểu sâu hơn về một vấn đề và nhớ lâu hơn so với việc học thụ động. Đồng thời giúp học sinh phát triển kỹ năng tự nghiên cứu, quản lý thời gian và chịu trách nhiệm việc học.
Cô Tưởng Nhật Minh, Tổ trưởng tổ Toán Tin, Trường THPT Ngô Quyền cho rằng, tự học, tự ôn thi tốt nghiệp rất thiết thực trong tình hình hiện tại, từng bước giúp học sinh hình thành kỹ năng, thái độ cho định hướng học tập lâu dài trong tương lai. Tuy nhiên, để tự học, tự ôn thi hiệu quả, vai trò của nhà trường, giáo viên là rất quan trọng. Để giúp học sinh tự học ở nhà hiệu quả, giáo viên các tổ chuyên môn của Trường THPT Ngô Quyền đã biên soạn đề cương ôn tập cho các em. Trong đó tích hợp kiến thức lý thuyết, bài tập, các dạng đề… giúp học sinh có định hướng ôn tập rõ ràng, khoa học. Đồng thời, hỗ trợ, hướng dẫn học sinh tham khảo những nguồn tài liệu chính thống, uy tín; thường xuyên trao đổi, giải đáp những thắc mắc của các em trong quá trình tự học ở nhà.
Liên quan đến vấn đề này, theo thầy Phạm Minh Vũ, Hiệu trưởng Trường THCS Nguyễn Tri Phương, nhà trường và giáo viên cần hướng dẫn học sinh cụ thể về cách tự học; lập kế hoạch học tập, phương pháp ôn thi hiệu quả, cách sử dụng tài liệu. Bên cạnh đó, khuyến khích sự tham gia của phụ huynh đồng hành cùng con em trong quá trình tự học.
Hiện nay, Trường THCS Nguyễn Tri Phương đang triển khai mô hình “Ngày cuối tuần về với gia đình học sinh”, vận động cán bộ, giáo viên cuối tuần về thăm gia đình học sinh để nắm bắt tình hình học tập, hoàn cảnh gia đình, giúp các em xây dựng thời gian biểu học tập ở nhà. Cùng với đó, trường còn vận động phụ huynh hưởng ứng mô hình “20 phút học cùng con” để đồng hành cùng con trong việc học ở nhà buổi tối.
Ngoài ra, phát động mô hình “1 giờ cùng học sinh nội trú” từ năm học 2024-2025, để kèm cặp, khích lệ tinh thần, ý thức tự học của học sinh. “Tự học, tự ôn không có nghĩa các em học, ôn một mình, mà luôn cần sự hỗ trợ, hướng dẫn cụ thể từ giáo viên, nhà trường, phụ huynh. Thông qua các nội dung, bài tập về nhà, giáo viên có thể giúp học sinh sửa lỗi sai, bổ sung kiến thức các em chưa tự giải quyết được”, thầy Vũ chia sẻ.
Để việc tự học, tự ôn thi đạt hiệu quả, phụ thuộc vào ý thức tự giác của học sinh. Song song đó, cần tuyên truyền, phát động đến từng cán bộ, giáo viên, nhân viên, học sinh và phụ huynh. Theo cô Hồ Thị Thảo Nguyên, Phó hiệu trưởng Trường THPT Trần Phú, đối với học sinh lớp 12, nhà trường đang triển khai lớp ôn tập thi tốt nghiệp miễn phí cho các em, học vào thứ Bảy hằng tuần, kéo dài đến hết 30-5.
Qua những lớp này, bên cạnh củng cố, ôn tập kiến thức cơ bản, hướng dẫn kỹ năng làm bài, giáo viên còn định hướng và giải quyết các vấn đề học sinh gặp phải trong quá trình tự học, tự ôn thi ở nhà. Trong đó, chú trọng rèn luyện cho các em phát huy tư duy, năng lực sáng tạo, liên hệ và giải quyết vấn đề trong thực tế; giúp học sinh có kế hoạch tự học, ôn thi hiệu quả, khoa học.
“Giáo viên hướng dẫn, hỗ trợ học sinh xác định điểm mạnh - yếu của bản thân, để các em đặt mục tiêu và phấn đấu đạt được mục tiêu. Đồng thời phối hợp cùng phụ huynh để đồng hành với học sinh trong quá trình tự học, theo dõi tiến độ, kết quả tự học, tự ôn thi của học sinh để có định hướng, điều chỉnh kịp thời, giúp các em cân bằng giữa học tập và nghỉ ngơi”, cô Nguyên nói.
KHÔI NGUYÊN
