Đôi điều về đèn giao thông đếm giây

Nhắc đến đèn tín hiệu giao thông, nhiều năm trở lại đây, người tham gia giao thông ở Đà Nẵng và cả nước quen với bộ đếm giây trên đèn tín hiệu. Bộ đếm này hỗ trợ, giúp người điều khiển phương tiện chủ động được tốc độ, nên đi tiếp hay dừng lại tùy thuộc vào số giây còn lại của đèn xanh, tạo cảm giác an tâm.

Hệ thống đèn tín hiệu giao thông được vận hành tại nhiều giao lộ ở thành phố. Ảnh: Tư liệu

Hiện nay, lưu thông trên đường phần lớn vẫn là xe máy và thường xuyên lưu thông trong điều kiện thời tiết nắng, mưa thất thường. Trong điều kiện như vậy, nếu dừng đèn đỏ quá lâu dưới thời tiết nắng nóng gay gắt mà không có bộ bấm giờ, người tham gia giao thông sẽ không biết bao giờ được di chuyển, từ đó sẽ rất sốt ruột. Về góc độ môi trường, nếu người điều khiển xe máy thấy thời gian chờ lâu, tạm tắt máy thì sẽ góp phần giảm ô nhiễm môi trường, giảm tiếng ồn.

Bộ đếm giờ đèn giao thông được thiết kế, tính toán và lắp đặt là để hỗ trợ bảo đảm an toàn giao thông, không phải là yếu tố quan trọng nhất, có tính quyết định an toàn giao thông, vì trên hết vẫn là ý thức chấp hành, hành vi tham gia giao thông của người điều khiển phương tiện. Khi ý thức tham gia giao thông kém thì việc lắp đặt bộ đếm giây đôi khi lại vô tình bị lợi dụng, gây nguy hiểm cho những người đi đúng luật.

Thực tế có một số xe máy lưu thông trên đường thường hay có tâm lý cố “ăn gian” vài giây đèn tín hiệu để chạy cho nhanh. Chẳng hạn còn vài giây đèn xanh thì cố chạy thật nhanh, thậm chí lạng lách đánh võng để thoát dừng đèn đỏ. Trong khi dừng đèn đỏ thì chỉ chực chờ còn vài giây cuối trước khi chuyển sang đèn xanh để nhấn ga ngay, điều này rất dễ xung đột với phương tiện từ hướng khác.

Thời gian qua, một số địa phương đã áp dụng thí điểm bỏ bộ đếm giây đèn tín hiệu. Việc này cũng đang tạo nên những luồng ý kiến trái chiều. Qua phân tích ở trên thấy rằng, những tiện ích của bộ bấm giờ đèn tín hiệu là nhiều hơn những bất cập. Và những bất cập của bộ bấm giờ đèn tín hiệu, như trường hợp nêu ở trên là do ý thức giao thông kém của một bộ phận người điều khiển phương tiện tham gia giao thông. Những người lợi dụng bộ đếm giây để biết được thời gian còn lại là bao nhiêu, đáng ra là để mà chấp hành theo thói quen giao thông có văn hóa thì họ làm điều ngược lại.

Về cơ bản, những tiện ích của bộ đếm giây đèn xanh, đèn đỏ là khá nhiều, nên nếu nói đến việc bỏ đèn giao thông đếm giây để cải thiện tình hình giao thông thì có vẻ như đây là một “sự cải thiện ngược”. Vì nếu như vậy, người lái xe từ chỗ chủ động nắm bắt thời gian để giảm tốc độ, dừng xe, tắt máy tiết kiệm xăng, bảo vệ môi trường hay khởi động xe từ từ thì nay bị đẩy vào trạng thái bị động “chờ đợi trong tù mù, hoang mang”.

Mắt phải chăm chăm nhìn cột đèn xem bao giờ chuyển màu. Rồi đến lúc xanh thì tất cả vội vàng nhấn ga, lao lên trước. Còn khi đèn xanh mà chuyển qua đỏ (không báo giây) thì càng nguy hiểm, khiến phương tiện đang đi dừng đột ngột, phanh đột ngột, cũng rất dễ xảy ra tai nạn, va chạm, nhất là ở các tuyến đường trung tâm vào tầm giờ cao điểm, giao thông luôn đông đúc, các phương tiện khó mà giữ được khoảng cách an toàn với nhau. Đó là bất cập rất thường thấy ở những trụ đèn không có bộ đếm giây.

Trong điều kiện và bối cảnh siết chặt, tăng mức phạt với lỗi vượt đèn đỏ, tăng phạt nguội đối với ô-tô và cả xe máy, khiến người điều khiển phương tiện rất quan tâm đến chất lượng, hiệu quả hoạt động của các trụ đèn tín hiệu.

Trên một số diễn đàn, người dân cũng thường xuyên phản ánh đèn vàng mất tín hiệu và không có đồng hồ đếm ngược khiến nhiều người tham gia giao thông bối rối mỗi khi chuyển đèn và bị phạt nguội vì đôi khi chưa kịp vượt qua đường thì đèn đã chuyển tín hiệu. Thậm chí người dân còn cho rằng điều này chẳng khác gì “cái bẫy”.  Thực tế trên thấy rằng, việc tiếp tục duy trì bộ đếm giây trên đèn tín hiệu giao thông sẽ có những tác động tích cực, hiệu quả hơn đối với công tác đảm bảo trật tự an toàn giao thông.

Cũng có ý kiến cho rằng, nhiều nước trên thế giới đã bỏ, không còn áp dụng hệ thống đếm giây cho đèn xanh, đèn đỏ nữa, Việt Nam cũng cần học hỏi để áp dụng. Nhưng chúng ta cũng cần hiểu là điều kiện giao thông của họ khác. Sẽ là thiếu chính xác và thiếu cơ sở khi nói rằng các nước tiên tiến đều không áp dụng đồng hồ đếm ngược vì không hiệu quả, để rồi áp dụng ngay cho nước mình, địa phương mình.

Xin nêu ý kiến của một chuyên gia về quy hoạch đô thị: “Việc lắp hệ thống đèn đếm ngược tốn rất nhiều tiền từ ngân sách, không thể dựa theo cảm tính để thích lắp thì lắp, thích bỏ thì bỏ, rồi sau thấy không ổn lại lắp lại. Đây là những quyết định ảnh hưởng lớn tới quản lý đô thị nên phải nhìn từ góc độ khoa học”.

DÂN HÙNG