Không phải đợi đến năm 2006, sau khi Bộ Chính trị ban hành Chỉ thị số 06-CT/TW về tổ chức cuộc vận động học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh, cán bộ đảng viên mới có trách nhiệm học tập và làm theo gương sáng Bác Hồ.
Ngay từ khoảnh khắc tuyên thệ dưới lá cờ búa liềm để đứng vào đội tiên phong của giai cấp công nhân, đội tiên phong của nhân dân lao động và của dân tộc Việt Nam, đại biểu trung thành lợi ích của giai cấp công nhân, của nhân dân lao động và của dân tộc, trở thành đảng viên của chính đảng do Bác Hồ sáng lập và rèn luyện - thậm chí ngay khi đang phấn đấu vào Đảng, mọi đảng viên đã phải có trách nhiệm học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức và phong cách Hồ Chí Minh.
 |
| Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc (thứ ba, từ trái sang) cùng các đại biểu tham dự Hội nghị trực tuyến toàn quốc sơ kết 2 năm thực hiện Chỉ thị 05-CT/TW của Bộ Chính trị về “Đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh” diễn ra ngày16-5-2018. Ảnh: V.G.P |
Cũng vậy, ngay từ thời điểm được giao trọng trách lãnh đạo, quản lý - thậm chí ngay khi đang phấn đấu để được thăng tiến trong công vụ, mọi cán bộ đã phải có trách nhiệm học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức và phong cách Hồ Chí Minh.
Và nhờ đông đảo cán bộ đảng viên thường xuyên tự giác học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức và phong cách Hồ Chí Minh mà Đảng ta đã đạt được nhiều thành tựu trong công cuộc Đổi mới đất nước do Đảng khởi xướng và lãnh đạo cũng như trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc suốt mấy chục năm qua.
Nhưng cũng không phải ngẫu nhiên mà ba năm sau ngày Ban Bí thư khóa IX ban hành Chỉ thị số 23-CT/TW về đẩy mạnh nghiên cứu, tuyên truyền, giáo dục tư tưởng Hồ Chí Minh trong giai đoạn mới, Bộ Chính trị các khóa X, XI, XII lại liên tục ban hành Chỉ thị số 06-CT/TW về tổ chức cuộc vận động học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh năm 2006, Chỉ thị số 03-CT/TW về tiếp tục đẩy mạnh việc vận động học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh năm 2011, Chỉ thị số 05-CT/TW về đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh năm 2016.
Ở đây có nguyên nhân mỗi chỉ thị đều có yêu cầu riêng phù hợp với từng nhiệm kỳ đại hội, có nguyên nhân cần bổ sung mở rộng nội dung học tập và làm theo, từ chỗ chỉ học tập và làm theo tấm gương đạo đức đến chỗ học tập và làm theo cả tư tưởng, đạo đức và phong cách của Bác; nhưng cũng có nguyên nhân liên quan đến kết quả học tập và làm theo vẫn chưa như mong đợi, thể hiện qua nhận định của Bộ Chính trị khóa XII nêu trong Chỉ thị số 05-CT/TW:
“Việc học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh còn có những hạn chế, chưa trở thành việc làm thường xuyên, chưa thành ý thức tự giác của không ít tổ chức đảng, cơ quan, địa phương, đơn vị và một bộ phận cán bộ, đảng viên”.
Có nhiều nguyên nhân dẫn đến những hạn chế đáng buồn như việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh chưa trở thành việc làm thường xuyên, chưa thành ý thức tự giác của không ít tổ chức đảng, cơ quan, địa phương, đơn vị và một bộ phận cán bộ, đảng viên, nhưng đáng chú ý là nguyên nhân liên quan đến tính tiên phong gương mẫu của người đứng đầu các tổ chức đảng, cơ quan, địa phương, đơn vị ấy.
Thực ra việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức và phong cách của một vĩ nhân như Bác Hồ cũng không phải là những gì quá lớn lao đòi hỏi nhiều nỗ lực vượt bậc, mà có khi chỉ cần làm tròn những công việc bình thường, chẳng hạn như tham gia sinh hoạt chi bộ định kỳ nghiêm túc và đều đặn.
Trong quá trình học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh, chúng ta đều thấy Bác Hồ là tấm gương ngời sáng về tham gia sinh hoạt chi bộ. Các đồng chí từng sinh hoạt cùng chi bộ với Bác nhớ lại:
“Bác làm việc nhiều lắm. Ban ngày đã vậy, ban đêm cũng thế, tối nào Bác cũng làm việc đến tận khuya, nhưng Bác vẫn gương mẫu sinh hoạt chi bộ rất đều đặn (…) Dù bận nhiều việc, Bác họp rất đúng giờ. Đến họp bao giờ Bác cũng đem theo cuốn sổ tay có ghi những ý kiến sẽ phát biểu về nghị quyết của chi bộ”(*).
Bác không những đi họp đều đặn mà còn đi họp đúng giờ và chuẩn bị sẵn ý kiến để đóng góp vào nghị quyết cuộc họp. Chi tiết khiến chúng ta xúc động và ngưỡng mộ nhất là bao giờ Bác cũng đem theo cuốn sổ tay có ghi những ý kiến sẽ phát biểu, trong khi Bác bận trăm công nghìn việc và hoàn toàn có khả năng nói mà không cần bất kỳ sự chuẩn bị nào. Điều này cho thấy Bác Hồ rất coi trọng chi bộ, coi trọng sinh hoạt chi bộ và coi trọng các đồng chí cùng chi bộ với Bác.
Thế nhưng trong thực tế học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh mười lăm năm qua nếu tính từ Chỉ thị số 23-CT/TW, vẫn còn một số người đứng đầu tổ chức đảng, cơ quan, đơn vị, địa phương lấy cớ đang bận tập trung chủ trì sinh hoạt cấp ủy hoặc thường vụ cấp ủy cấp trên thảo luận và thông qua những nghị quyết có tầm vĩ mô hơn so với nghị quyết của một chi bộ, để cho phép mình có quyền sao nhãng sinh hoạt chi bộ.
Thực ra một khi người đứng đầu tổ chức đảng, cơ quan, đơn vị, địa phương đã không coi trọng sinh hoạt chi bộ và nghị quyết chi bộ thì không lấy gì làm chắc để đảm bảo người ấy có thể coi trọng sinh hoạt cấp ủy và nghị quyết của cấp ủy cấp trên.
Điều quan trọng hơn là nếu người đứng đầu tổ chức đảng, cơ quan, đơn vị, địa phương trở thành những người nghiêm túc nhất trong học tập và làm theo gương Bác, trước hết là học tập và làm theo phong cách coi trọng chi bộ, coi trọng sinh hoạt chi bộ và coi trọng các đồng chí cùng chi bộ với mình, sẽ tạo nên tác động tích cực cho cả cuộc vận động, bởi các đảng viên khác trong chi bộ và cả trong đảng bộ sẽ khó sao nhãng sinh hoạt chi bộ khi thấy thủ trưởng nghiêm túc mẫu mực tham gia họp chi bộ.
Trong toàn bộ di sản đạo đức Hồ Chí Minh mà cán bộ đảng viên chúng ta cần học tập và làm theo, phẩm chất chí công vô tư được xem là cốt lõi nhất khi thực thi công vụ. Giải thích cho các cán bộ làm sách “Người tốt việc tốt” về tầm quan trọng của phẩm chất này, Bác Hồ nhấn mạnh:
“Các chú có biết rằng dân tộc ta vĩ đại, Đảng ta vĩ đại, ta được anh em bầu bạn khắp năm châu yêu mến và ca ngợi là vì cái gì không? Vì cuộc chiến đấu chống Mỹ, cứu nước của nhân dân ta do Đảng ta lãnh đạo là chí công vô tư, mình vì mọi người. Từ nay về sau, nhân dân ta và Đảng ta phải giữ gìn và phát huy mãi mãi đạo đức trong sáng ấy”.
Theo hình dung của Bác, chí công vô tư là “khi làm bất cứ việc gì cũng đừng nghĩ đến mình trước, khi hưởng thụ thì mình nên đi sau”.
Thường xuyên tự giác học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức và phong cách Hồ Chí Minh - một người suốt đời chỉ biết quên mình cho hết thảy/ như dòng sông chảy nặng phù sa (Theo chân Bác - thơ Tố Hữu), nhiều cán bộ đảng viên đã thực sự là những người tiên thiên hạ chi ưu nhi ưu, hậu thiên hạ chi lạc nhi lạc/ lo trước cái lo của thiên hạ, vui sau cái vui của thiên hạ; là những người luôn đặt lợi ích của đất nước, của cộng đồng, của tập thể lên trên lợi ích của cá nhân mình, của gia đình mình…
Thế nhưng điều đáng buồn là đã có “một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên, trong đó có những đảng viên giữ vị trí lãnh đạo, quản lý, kể cả một số cán bộ cao cấp, suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống với những biểu hiện khác nhau về sự phai nhạt lý tưởng, sa vào chủ nghĩa cá nhân ích kỷ, cơ hội, thực dụng, chạy theo danh lợi, tiền tài, kèn cựa địa vị, cục bộ, tham nhũng, lãng phí, tùy tiện, vô nguyên tắc...” (Nghị quyết Hội nghị lần thứ 4 Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XI - Một số vấn đề cấp bách về xây dựng Đảng hiện nay).
Nhận định này là vào đầu năm 2011, sau 5 năm thực hiện Chỉ thị số 06-CT/TW về tổ chức cuộc vận động học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh, và cho đến nay vẫn còn nóng bỏng tính thời sự.
Rõ ràng những cán bộ đảng viên ấy đã không học tập và làm theo, thậm chí còn làm ngược lại tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh về chí công vô tư, mình vì mọi người. Với những nỗ lực của Đảng ta trong việc thảo luận và thông qua nghị quyết về tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng; ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ, về tập trung xây dựng đội ngũ cán bộ các cấp, nhất là cán bộ cấp chiến lược đủ năng lực, phẩm chất và uy tín, ngang tầm nhiệm vụ tại các hội nghị Trung ương gần đây, chúng ta có quyền tin tưởng những cán bộ bị quyền lực làm suy thoái và thiếu gương mẫu trong việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh sẽ được xử lý đúng mức theo nguyên tắc không có vùng cấm; và qua đó việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh thời gian tới sẽ ngày càng trở nên thực chất và hiệu quả hơn.
BÙI VĂN TIẾNG
(*) Những buổi họp chi bộ không thể nào quên, Trang tin điện tử Ban Quản lý Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh ngày 4-12-2015.
