1. Nhà văn nói về nghề (NXB Văn học, 2022) giới thiệu 35 bài viết của những nhà văn, nhà thơ nói về cơ duyên họ đến với nghề viết. Đa phần tác giả cho rằng chuyện viết lách không dừng lại ở những trải nghiệm hay chia sẻ cảm xúc, mà là sự thôi thúc từ bên trong, trải qua bao vui, buồn, hạnh phúc và đau khổ để cho ra đời tác phẩm ưng ý.
Mỗi người, khi đối diện với trang viết, sẽ có cách ứng xử riêng. Đơn cử, nhà văn Lưu Vĩ Lân, tác giả những tiểu thuyết Ngẫu tượng, Mật đạo, Nghiệp chướng… nói rằng viết đối với ông là công việc khoa học, nghiêm túc, có đầu tư.
Để ra đời tiểu thuyết Mật đạo, ông sưu tập những cuốn sách lịch sử nói về vĩ tuyến 17 hay về tận Khe Sanh (Quảng Trị) để nghiên cứu địa hình và tính cách con người, vùng đất.
Nhà văn nói về nghề tập hợp nhiều bài viết của các thế hệ nhà văn nổi tiếng Việt Nam như Tô Hoài, Nam Cao, Lan Khai, Nguyễn Quang Sáng, Nguyễn Nhật Ánh, Nguyễn Ngọc Tư…, được xem là tư liệu quý cho những ai yêu văn học hoặc muốn dấn thân vào nghề viết.
2. Câu hỏi tưởng chừng như rất đơn giản như “Bạn đến từ đâu?” lại khiến Ngọc Nguyễn, tác giả cuốn sách Đám trẻ nhiễu văn hóa (NXB Hội nhà văn, 2022) cảm thấy khó khăn khi trả lời. Sinh ra ở Moscow (Nga) trong gia đình bố mẹ đều là người Việt Nam, nhưng từ nhỏ Ngọc Nguyễn luôn nghĩ rằng mình có phần nào đó là người Nga hoặc người Pháp. Năm lên 3 tuổi, Ngọc Nguyễn chuyển về Hà Nội sinh sống cùng người thân và 15 tuổi rời Việt Nam sang Mỹ học tập đến khi trưởng thành.
Đám trẻ nhiễu văn hóa ghi lại những suy nghĩ giằng xé của tác giả mỗi khi nghĩ mình là ai, mình đến từ đâu, bản sắc văn hóa của mình là gì. Để giải tỏa tâm trạng đau đớn, tuyệt vọng của bản thân, Ngọc Nguyễn làm bạn với những người có hoàn cảnh giống mình và đi tìm câu trả lời thông qua những câu hỏi: Bạn có thể đến từ một nơi nào đó không? Điều gì sẽ xảy ra khi một phần thuộc về danh tính của bạn biến mất? Ngôn ngữ và danh tính liên quan như thế nào với nhau? Câu hỏi “Bạn đến từ đâu” thực sự có nghĩa là gì?...
Trong quá trình tìm kiếm câu trả lời cho bản thân, tác giả Ngọc Nguyễn nhận ra mình không cần phải thuộc về một vùng đất hay một quốc gia nhất định, điều quan trọng là bản thân cảm thấy vui và hạnh phúc tại nơi mình lựa chọn gắn bó. Đây cũng là thông điệp mà Đám trẻ nhiễu văn hóa muốn gửi gắm đến những người có lối sống xê dịch hoặc vì hoàn cảnh nào đó phải theo gia đình di chuyển qua nhiều vùng đất trong suốt hành trình thơ ấu và trưởng thành.
HUỲNH LÊ