Chúng ta khép lại năm Quý Mão 2023 với những chuyến xe đoàn viên bắt đầu dọc ngang khắp muôn nẻo đường đất nước để đưa những con người bôn ba xa xứ về với gia đình đón một năm Giáp Thìn 2024 sắp đến. Có khác chăng, năm nay những chuyến về diễn ra sớm hơn. Hàng loạt công ty trên khắp các tỉnh, thành đều đồng loạt nghỉ Tết sớm, hoặc xin ngưng hoạt động. Lượng người lao động với số tiền ít ỏi còn lại chọn phương án về quê sớm để tiết kiệm chi phí đi lại, như một giải pháp cho mùa đoàn viên này.
Tính đến quý 4 năm 2023, Dữ liệu từ Tổng cục Thống kê cho thấy, số doanh nghiệp tạm ngừng kinh doanh có thời hạn là hơn 89.000 doanh nghiệp, tăng gần 21% so với năm 2022; hơn 65.000 doanh nghiệp ngừng hoạt động chờ làm thủ tục giải thể, tăng gần 29%; 18.000 doanh nghiệp hoàn tất thủ tục giải thể, giảm 3%. Bình quân một tháng có 14.000 doanh nghiệp rút khỏi thị trường. Con số biết nói này đã phản ánh một năm 2023 đầy khó khăn và thách thức. Nhìn vào thực tế, năm 2023 khó khăn chung đối với toàn thế giới, không chỉ riêng Việt Nam. Năm 2023 được nhiều tổ chức đánh giá là năm đặc biệt khó khăn so với các năm trước. Hiệu ứng từ sự ngưng trệ suốt thời gian Covid-19 bắt đầu ngấm dần vào nền kinh tế toàn cầu.
PGS.TS. Đinh Trọng Thịnh, chuyên gia kinh tế nhận xét, lượng doanh nghiệp giải thể năm nay tăng cao hơn năm trước và rõ ràng số liệu đang phản ánh năm 2023 là năm cực kỳ khó khăn. Số doanh nghiệp giải thể tăng lên, trong khi đơn hàng xuất khẩu không có. Xuất khẩu vẫn giảm hơn 5% so với cùng kỳ năm ngoái. Việt Nam lại lấy xuất khẩu làm động lực tăng trưởng kinh tế. Thế nên khi xuất khẩu không được, không có đơn hàng thì kéo theo doanh nghiệp xuất khẩu, cũng như những doanh nghiệp trong các ngành khác không có công ăn việc làm, phải giải thể và ngừng hoạt động.
Trong bối cảnh đó, người lao động bị ảnh hưởng nặng nề nhất. Khi chấp nhận xa quê đến các tỉnh, thành phố để mưu sinh dẫu nhọc nhằn nhưng người lao động luôn thắp lên trong mình những ước mơ và hoài bão. Như chính người bạn đồng nghiệp cùng công ty tôi tích cóp bao năm với dự định xây một căn nhà khang trang cho bố mẹ ở một tỉnh miền núi Quảng Nam, nhưng với một năm 2023 thu nhập bị sụt giảm, lắm lúc để gồng gánh một gia đình vợ chồng và 2 đứa con đang đi học tại thành phố này thì phải thâm vào số tiền để dành. Vậy nên, ngồi cùng nhau những ngày cuối năm này, anh bạn đồng nghiệp cứ thở dài và đành lỗi hẹn một cái Tết khang trang trong ngôi nhà mới cho bố mẹ.
Tuy vậy, trong những ngày khó khăn này, một số lao động đã chủ động kiếm thêm công việc bán thời gian để bổ sung vào nguồn thu nhập chính bị ảnh hưởng. Có thể đó chỉ là việc tay chân như phụ quán ăn, chạy xe công nghệ, hoặc nhiều bạn trẻ quay lại nghề gia sư như một số đồng nghiệp thuộc thế hệ 9X trong phòng làm việc của tôi. Điều này cho thấy, sức mạnh nội tại của chính người lao động sẽ giúp họ bám trụ, thích nghi và ứng biến trước sự khó khăn của kinh tế. Khó khăn nhưng mở ra thách thức cho chính mình một sự thay đổi, cố gắng và nỗ lực hơn. Tôi cho rằng chính những thích nghi và ứng biến này của một thế hệ 9X sẽ khiến hành trang bước vào tương lai của các bạn vững vàng hơn.
Kinh tế trên vai người trẻ, sự khó khăn của năm 2023 cũng mở ra một tư duy mới cho năm 2024 năng động trong đường lối phát triển thị trường, chia lại phân khúc khách hàng và tập trung đẩy mạnh chất lượng sản phẩm dịch vụ. Tôi học những điều này từ một bạn trưởng phòng kinh doanh trẻ mới sinh năm 1995, mới chỉ 26 tuổi khi bạn trình bày hoạch định kinh doanh của một ngành hàng mà công ty chúng tôi đang chuẩn bị đầu tư vào năm 2024. Viết ra những điều này, tôi thiết nghĩ cánh cửa hẹp nào cũng còn một lối nhỏ, dẫu phải nép mình đi qua, nhưng sự nép mình đó là cực kỳ quý giá và đáng thể nghiệm.
Năm Giáp Thìn 2024 đang đến, cá chép sẽ vượt vũ môn để hóa Rồng hay không chính là nằm ở chỗ chúng ta khởi động lại chính mình, tư duy bằng chất xám ứng biến và hoạch định cụ thể đường lối. Cũng từ khó khăn của năm 2023, tôi nghĩ đến sự tích cực nhất chính là chúng ta học được bài học quý về sự tích lũy. Tích lũy khi có, dùng nó khi khó. Dẫu tích lũy này là tài lực, hay tiềm lực, hoặc nghị lực, thì khởi nguyên của Giáp Thìn 2024 chính là một sự tích lũy đủ lực từ Quý Mão 2023.
TỐNG PHƯỚC BẢO
