Nghệ thuật và thủ công giúp chữa lành tâm hồn

Một nghiên cứu công bố gần đây cho thấy nghệ thuật và thủ công là những hoạt động mang lại cho chúng ta sự hài lòng trong cuộc sống thậm chí còn lớn hơn cả công việc. Các nhà nghiên cứu cho rằng những hoạt động này có thể được sử dụng như những giải pháp quan trọng trong việc cải thiện sức khỏe tâm thần cho con người.

Vận động viên Tom Daley đang đan chiếc áo len cho mình khi đang theo dõi môn lặn nam tại Thế vận hội Tokyo 2020. Ảnh: Marko Durica/Reuters

Hạnh phúc và hài lòng hơn

Trong nghiên cứu có tên “Sáng tạo nghệ thuật và thủ công dự đoán tích cực về cảm nhận hạnh phúc” đăng ngày 16-8 trên tạp chí uy tín trong lĩnh vực sức khỏe cộng đồng Frontiers in Public Health, các nhà nghiên cứu đã chứng minh rằng, tất cả chúng ta đều có thể hưởng lợi từ những nỗ lực sáng tạo, và những hoạt động như nghệ thuật hay thủ công có thể mang lại cho chúng ta sự hài lòng trong cuộc sống còn lớn hơn cả so với việc có một công việc.

Trên thực tế, nghệ thuật và thủ công từ lâu đã được sử dụng để hỗ trợ sức khỏe tâm thần. Tuy nhiên các chuyên gia cho biết phần lớn các nghiên cứu về vấn đề này cho đến nay mới chỉ tập trung vào tác động của chúng đối với bệnh nhân, thay vì với cộng đồng nói chung, và cũng thường chỉ xem xét các hoạt động cụ thể. Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu thuộc Đại học Anglia Ruskin, một đại học công lập ở Anh cho rằng, những sở thích này có thể là một công cụ quan trọng để cải thiện sức khỏe cộng đồng nói chung.

Trong báo cáo đăng trên tạp chí Frontiers in Public Health, bà Keyes và nhóm cộng sự cho biết họ đã phân tích dữ liệu từ hơn 7.000 người từ 16 tuổi trở lên tham gia cuộc khảo sát trực tiếp có tên “Taking Part” do Bộ Văn hóa, Truyền thông và Thể thao Vương quốc Anh thực hiện từ tháng 4-2019 đến 3-2020. Trong khảo sát này, người tham gia được yêu cầu đánh giá các khía cạnh khác nhau của sức khỏe tâm thần trên thang điểm 10, nêu rõ việc họ có tham gia vào các hoạt động nghệ thuật hoặc thủ công không, và cung cấp các thông tin nhân khẩu học cụ thể.

Theo đó nhóm nghiên cứu nhận thấy hơn 37% những người tham gia khảo sát cho biết họ đã có ít nhất một hoạt động nghệ thuật hoặc thủ công trong 12 tháng qua, từ vẽ tranh đến làm gốm và nhiếp ảnh. Các nhà nghiên cứu sau đó xem xét những đánh giá về sức khỏe tâm thần của họ.

Kết quả cho thấy những người tham gia hoạt động nghệ thuật và thủ công có điểm số cao hơn về hạnh phúc, sự hài lòng trong cuộc sống và cảm giác cuộc sống có giá trị hơn so với những người không tham gia, ngay cả khi đã tính đến các yếu tố khác có ảnh hưởng, bao gồm tuổi tác, giới tính, tình trạng kinh tế, sức khỏe kém và tình trạng việc làm. Bà Keyes cho biết: “Vậy nên bản thân công việc thủ công có liên quan đến mức tăng nhiều hơn về hạnh phúc”.

Hơn cả niềm vui từ công việc

Nhóm nghiên cứu cũng nhận thấy việc tham gia các hoạt động nghệ thuật và thủ công có liên quan đến mức tăng cảm giác hạnh phúc tương đương ở độ tuổi già đi hơn 20 năm (như TS. Keyes lưu ý, mức độ hạnh phúc tăng nhẹ dần theo tuổi tác). Cũng như thế, cảm giác về giá trị của cuộc sống cũng có sự gắn kết chặt với các việc thủ công nhiều hơn là công việc.

Bà Keyes nói: “Đó có lẽ là phát hiện thú vị nhất của chúng tôi, vì hẳn là bạn sẽ nghĩ rằng bạn có được nhiều cảm giác giá trị từ chuyện có một công việc”. Theo bà, kết quả có thể phản ánh rằng trong khi không phải ai cũng có được một công việc mà họ cảm thấy thỏa mãn, mọi người thường dễ có được cảm giác thành công hoặc “dòng chảy” khi tham gia vào nghệ thuật và thủ công, họ được trải nghiệm trạng thái kiểm soát, thành tựu và tự thể hiện.

Mặc dù nghiên cứu mới không so sánh các hoạt động sáng tạo cụ thể, không thể bao quát tất cả các hoạt động mà những người tham gia khảo sát đã thực hiện, và cũng không thể chứng minh mối quan hệ nguyên nhân và kết quả, song bà Keyes cho biết các thử nghiệm lâm sàng nhỏ hơn đã cho thấy việc tham gia vào hoạt động nghệ thuật và thủ công có thể giúp tăng cường sức khỏe tâm thần.

Mặc dù bà Keyes thừa nhận mức tăng sức khỏe tâm thần liên quan đến việc sáng tạo nghệ thuật và thủ công là rất nhỏ, trung bình chỉ liên quan đến mức tăng 2% về cảm giác cuộc sống có giá trị, tuy nhiên bà khẳng định tỉ lệ này vẫn rất ý nghĩa khi nhìn nó ở cấp độ quy mô dân số nói chung.

Bà nói: “Nếu quý vị đứng ở vị trí là một dịch vụ y tế quốc gia, hay một chính phủ, việc chứng kiến mức tăng 2% về sức khỏe tâm thần tổng thể của dân số sẽ là điều thực sự quan trọng ở cấp độ quốc gia”. Do đó bà Keyes cho rằng việc hỗ trợ các hoạt động này sẽ cung cấp một lộ trình đơn giản hơn cho các chính phủ trong việc cải thiện sức khỏe tâm thần của cộng đồng so với các yếu tố khác vốn đã biết là có ảnh hưởng lớn. “Đây là điều mà chúng tôi đang chứng mình là có thể tạo được ảnh hưởng lớn so với các nhân tố khác,” bà nói. “Nhưng nó lại là một điều rất rẻ, dễ dàng và dễ tiếp cận để chúng ta có thể thu hút mọi người tham gia”.

TRẦN ĐẮC LUÂN