Xứ biển có mấy con sông cùng hội tụ tạo nên bến cảng nước sâu, tôm cá đầy thuyền. Hơn ba chục năm nay có một doanh nghiệp tư nhân gọi là Tứ Hải. Chủ tịch, Tổng Giám đốc Đào Phan có khát vọng vượt trội, nghĩ lớn, làm lớn, thị trường càng rộng lớn càng tốt. Tiền thân của công ty Tứ Hải là công ty Hải Đăng. Chủ nhân của nó khi đặt tên rất có chủ ý, ngọn đèn biển luôn tỏa sáng, soi đường cho những đoàn tàu ra khơi biết bến bờ để trở về. Tứ Hải là tầm nhìn xa rộng “bốn biển, năm châu!”
 |
| Minh họa: HOÀNG ĐẶNG |
Công ty Tứ Hải và ông chủ Đào Phan tần tảo sớm hôm, một nắng hai sương y chang phong cách chịu thương chịu khó của người nông dân vùng đồng quê chiêm trũng. Lao động cần cù, khôn ngoan, có tầm nhìn xa rộng là một Tứ Hải chuyên kinh doanh hải sản thượng hạng xuất khẩu phục vụ các khách hàng khó tính.
Với Tứ Hải, người con của vùng “chiêm khê mùa thối” rất mê biển. Ông chủ Đào Phan bỏ tiền, bỏ sức, bỏ công kết bạn với mấy ông bà ngoại quốc, không quản sớm khuya đến tận nhà riêng của họ để học hỏi kinh nghiệm làm hải sản, về làng chài của họ mà nghiên cứu thị hiếu, tìm hiểu nghệ thuật ẩm thực, những món ăn khoái khẩu trước khi vào cuộc kinh doanh. Xuất khẩu hải sản ra nước ngoài không phải chuyện đùa bỡn mà là câu chuyện nghiêm túc, dài hơi, liên tục. Hàng chuyển tới họ bảo đảm tiêu chí chất lượng, hợp tính, hợp nết khách hàng, không bị đứt gánh giữa đường. Việc thu gom hải sản trải rộng khắp bốn biển - bốn đại dương xa và gần, phục vụ người tiêu dùng năm châu, khát vọng vươn xa bay cao của Đào Phan là vậy.
Có chí làm giàu, ắt sẽ giàu - cái giàu chính đáng tự sức mình làm nên. Một nhà hiền triết đã tổng kết - bài học rút ra từ chính cuộc đời và sự nghiệp của mình, trên đời này không gì là không thể, miễn là có hoài bão, ước mơ và khát vọng vươn tới. Ông Vũ Năm phơi phới tuổi xuân rời quê lúa bên con sông Đào vùng đồng bằng Bắc Bộ cùng vạn vạn chàng trai cô gái khoác ba lô ra trận, hành quân vượt Trường Sơn vào Nam chiến đấu đánh giặc cứu nước. Sau ngày toàn thắng, Vũ Năm quyết chí ở lại nơi chiến trường xưa lập nghiệp. Ông kết thân với Đào Phan, dõi theo từng bước đi của Tứ Hải. Hai ông bạn Đào Phan và Tứ Hải tính tình thẳng băng, nóng như Trương Phi, nhưng tốt bụng, dám nghĩ, dám làm và dám chịu trách nhiệm. Sai thì nhận, nhận hết lỗi về mình để khắc phục, không đổ vấy cho ai. Một nhóm đồng đội khiếu nại ông sau một sự kiện, Đào Phan buồn lắm nhưng thẳng băng tranh luận, mong đi đến tận cùng chân lý, phải trái rạch ròi, phân minh.
Vũ Năm nói về người bạn, đồng đội chuyên kinh doanh hải sản Đào Phan: - "Chủ nhân của Tứ Hải có tầm nhìn xa. Thế mạnh của vùng đất mà chú ấy chọn lập nghiệp giàu tiềm năng con mực, con cá, con tôm. Chú ấy lóe sáng khi nghĩ đến hai từ Tứ Hải, gắn cuộc đời và sự nghiệp của mình, sống chết với nó. Ý chí ấy, nghị lực và quyết tâm đã là bàn đạp để tăng tốc và chiến thắng gắn, với song gió đại dương, biển cả".
Vũ Năm nói tiếp: - "Nhiều năm trước, Đào Phan đã có tầm nhìn, khi đất đai chủ yếu là đất khai hoang phục vụ chăn nuôi, trồng màu. Tứ Hải mua từng miếng liền kề làm thủ tục sở hữu đầy đủ, để ngày nay có cả chục ha làm mặt bằng, nhà xưởng, kho bãi phục vụ chế biến - xuất khẩu hải sản. Nếu không bằng cách ấy thì lúc này dù có muốn cũng chào thua!".
Một lần, cơn bão lớn cuối thế kỷ trước tàn phá nhiều làng chài ven biển Trung Bộ, Nam Bộ. Bão dữ hiếm có gây thiệt hại lớn cho ngành đánh bắt và chế biến hải sản. Tứ Hải thiệt đơn, thiệt kép, có lúc nản chí Đào Phan định bỏ cuộc, tâm sự với các cộng sự: - Gác kiếm thôi, làm nghề biển rủi ro khôn lường. Không cẩn thận, của cải, vốn đầu tư trong chốc lát là đổ sông đổ biển.
Nghĩ đi thì vậy, nghĩ lại Đào Phan thấy không đành, bỏ cuộc tức là bỏ nghề ra khơi vào lộng, là thiếu vắng người cộng sự với các bạn nghề, với vạn chài. Nghề đánh bắt hải sản trên biển không chỉ tạo việc làm và thu nhập cho ngư dân mà còn góp phần bảo vệ chủ quyền biển đảo. Mỗi ngư dân ra khơi là một người lính canh giữ biển trời lộng gió.
Ý chí và quyết tâm, Đào Phan đầu tư chuyên sâu vào lĩnh vực thu mua và chế biến cá đù, chế biến xương cá đục xuất khẩu. Thu mua sản lượng lớn, được giá thì ngư dân càng được khích lệ ra khơi đánh bắt hải sản. Có đầu ra, có người thu gom tiêu thụ các loài cá thì ngư dân càng phấn khởi đánh bắt.
***
Khán phòng Nhà hát Lớn Hà Nội chật kín khách mời dự sự kiện tặng giải thưởng Hội thi Doanh nhân - Đổi mới sáng tạo. Đến lượt MC Thu Thảo của VTV xướng tên cựu chiến binh Đào Phan lên nhận giải thưởng “Biến cái không thể thành cái có thể”. Vừa nghe tên giải thưởng ai cũng ngờ ngợ, giải thưởng hội thi tầm quốc gia sao nghe là lạ thế nào ấy? Chỉ đến khi clip do ban tổ chức chuẩn bị chiếu lên màn hình lớn, khán phòng mới thêm hiểu doanh nhân cựu chiến binh họ Đào. Người lính về giữa đời thường đã chế biến hàng trăm tấn xương cá đục, thứ mà trước đây chỉ là đồ thải loại vứt bỏ nay xuất khẩu qua thị trường các quốc gia Bắc Á, thu về nguồn lợi lớn.
Người xứ biển gọi Đào Phan là ông vua cá đục. Doanh nhân họ Đào lớn lên từ vùng chiêm trũng nhưng lại rất thông thạo thị trường hải sản, các chủng loại tôm cá ông đều thấu hiểu. Lại nữa, người Nhật hay người Hàn, người Đài Loan, người châu Âu thích ăn món hải sản nào, gu ẩm thực của họ ra sao, Đào Phan đều tỏ tường. Thời còn trong quân ngũ các chỉ huy đơn vị chỉ bảo: Muốn đánh thắng trận, cần có trinh sát giỏi để biết đối phương, hiểu đối phương thì đánh mới chắc thắng. Thương trường là chiến trường, kinh doanh khác gì ra trận diệt thù. Không ngại đầu tư chi phí… cho việc trinh sát trận đánh lớn, ông đến các gia đình của thực khách, khảo sát các siêu thị, dự yến tiệc các doanh nhân chỉ với mục đích lắng nghe, thấu hiểu về khách hàng của mình, học cách thủy chung với khoái khẩu ẩm thực của họ.
Tại một gia đình người bạn Nhật, khách hàng tiềm năng, ông lắng nghe và thấu hiểu tình cảm, nguyện vọng của từng vị khách, yêu cầu cốt lõi các chủng loại hải sản mà bạn cần; yêu cầu về độ đông lạnh, bao bì, cung cách đóng gói, kiểm chứng chất lượng của cơ quan quản lý. Với riêng công nghệ đông lạnh, nếu là loại cá A đông lạnh âm 30 độ là phù hợp, nhưng loại cá B độ đông lạnh phải là âm 50 độ, chi ly về yêu cầu kỹ thuật của bạn hàng khó tính là vậy. Chưa dừng lại ở thị hiếu ẩm thực, Đào Phan còn tìm hiểu công nghệ chế biến, mạnh dạn đầu tư cho công nghệ đông lạnh hải sản...
Cuộc đời và sự nghiệp của ông chủ công ty Tứ Hải không ít lần phải vượt bão cả chính mình. Ít ai ngờ, nghị lực của Đào Phan thật phi thường. Ông mắc bệnh trọng, người đời vẫn nói là chứng bệnh nan y. Đào Phan thấm nhuần sâu sắc câu nói cũng là lời khuyên của người bạn, vị lương y cùng quê tên Sông Thành: “Hãy đừng bao giờ tâm bệnh”. Lạc quan, yêu đời, vượt qua mọi chướng ngại. Và thế là xuất hiện một Đào Phan bản lĩnh, mạnh mẽ, tự tin, lạc quan và kiên cường chống chọi với con bệnh, vượt lên chính mình.
Lúc bệnh trọng cũng là lúc sóng gió trong gia đình bùng phát. Người bạn đời của ông buông bỏ gần như mọi thứ... Đào Phan buồn và hụt hẫng nhưng tất cả chỉ còn công việc và càng phải chăm lo cho sức khỏe của chính mình. Một Đào Phan giàu nghị lực, không dễ gì gục ngã.
Bệ đỡ để Đào Phan đứng vững chính là ý chí, nghị lực của anh bộ đội Cụ Hồ về giữa đời thường. Bệ đỡ của Đào Phan còn là Cha và Mẹ; là quê hương vô cùng yêu dấu, nơi mình sinh thành và lớn khôn. Nơi Đào Phan cất tiếng khóc chào đời là vùng đất giao văn hóa, trung lộ dòng di cư của người Việt, sự dịch chuyển kinh đô. Đó là vùng đất sản sinh những danh nhân văn hóa kiệt xuất và các nhà chính trị, quân sự, ngoại giao, nhiều giáo sư, tiến sĩ, văn nghệ sĩ tên tuổi trong nhiều thế kỷ. Nơi đây được coi là sự nổi trội với các di tích quốc gia đặc biệt; nhiều di sản văn hóa phi vật thể, di tích Phật giáo; nhiều lễ hội truyền thống. Đây cũng là vùng quê có các làn điệu dân ca độc đáo, nhiều làng nghề thủ công nổi tiếng; vùng quê có nhiều người đỗ Đại khoa, sản sinh nhiều nhân tài của đất Việt.
Họ Đào trong đó có Đào Phan góp phần lan tỏa văn hóa vạn vùng quê mới, luôn phát huy mạnh mẽ nét đẹp văn hóa dòng tộc và cội nguồn quê hương. Thân phụ của Đào Phan lúc lâm chung căn dặn con trai điều duy nhất: “Sống có tâm phúc, để là ngọn đèn soi”. Thân mẫu của Đào Phan nay thượng thượng thọ, gần tuổi bách niên giai lão, minh mẫn, trí nhớ rất bền.
Tứ Hải coi trọng công tác xã hội, thiện nguyện. Covid-19 bùng phát là thử thách nghiệt ngã của cộng đồng, xã hội. Doanh nghiệp Tứ Hải lan tỏa tinh thần xã hội mạnh mẽ, trách nhiệm hết mình. Một phần nguồn lực của Tứ Hải được huy động phục vụ cộng đồng hiệu quả, kịp thời. Mọi người đều cảm nhận ở Đào Phan một nhân cách, làm doanh nhân không quên trách nhiệm xã hội, cánh chim văn hóa tỏa rộng, vút cao, coi trọng truyền thống cội nguồn. Đó là niềm tin, sức mạnh tiềm tàng của một Tứ Hải dám nghĩ, dám làm, bản lĩnh và trách nhiệm.
Tháng 8-2024
PHẠM QUỐC TOÀN
