Mất bao lâu để đọc hết các sách kinh điển?

Vào thế kỷ XIX, nhà triết học nổi tiếng người Đức Arthur Schopenhauer đã từng nói: “Điều kiện tiên quyết để đọc sách hay là không đọc những sách dở, vì cuộc đời quá ngắn ngủi”.

Nếu không thể đọc hết tất cả các cuốn sách vĩ đại, việc chọn lọc và đọc những tác phẩm phù hợp với sở thích và khả năng của mình vẫn mang lại rất nhiều giá trị. Ảnh: The Economist

Ngày nay, dù con người sống thọ hơn, nhưng số lượng sách cũng đã gia tăng không tưởng. Điều này khiến câu nói của Schopenhauer càng trở nên đúng đắn và thiết thực hơn bao giờ hết.

Chọn sách trong thời đại quá tải

Tuy nhiên Schopenhauer có một niềm tin lạc quan mà không phải ai cũng đồng ý: Ông tin rằng độc giả có thể dễ dàng phân biệt được sách nào xứng đáng để dành thời gian và sách nào thì không. Niềm tin này dần bị mai một theo thời gian, khi khái niệm về "tuyển tập sách văn học kinh điển" (literary canon) ngày càng bị chỉ trích. Có người cho rằng cần mở rộng tuyển tập này để bao gồm nhiều tác giả nữ hoặc tác giả không phải là người da trắng, trong khi có người lại muốn xóa bỏ hoàn toàn khái niệm này.

Bên cạnh đó, sự ảnh hưởng của các nhà phê bình sách ngày càng suy yếu. Nhiều tờ báo đã bỏ phần đánh giá sách, và việc ai cũng có thể tự lập ra “tuyển tập sách kinh điển” của riêng mình khiến việc chọn sách trở nên khó khăn hơn bao giờ hết.

Tuy nhiên, nhu cầu chọn lọc sách vẫn còn đó, thậm chí còn trở nên quan trọng hơn khi mà các đề xuất, gợi ý sách dường như nổi tiếng chẳng kém gì chính những cuốn sách. Ngày nay, thay vì chờ đợi quan điểm từ các nhà phê bình có uy tín, nhiều người trẻ tìm đến những người có tầm ảnh hưởng (influencer) trên BookTok - cộng đồng TikToker yêu sách kết nối với nhau trên nền tảng TikTok. Những người này đã thay thế các nhà phê bình chuyên nghiệp bằng những nhận xét cá nhân và sự tương tác dễ gần.

Ngoài ra, các trang web cũng trở thành nơi người đọc có thể đánh giá và bình luận về các cuốn sách.
Tạp chí The Economist cũng không nằm ngoài xu hướng này khi thường xuyên đăng tải các danh sách sách hay và những bài đánh giá, đề xuất về nhiều chủ đề khác nhau. Nhưng với hàng trăm ngàn cuốn sách được giới thiệu, làm sao chúng ta có thể chọn ra những cuốn sách thực sự đáng đọc?

Những cuốn sách vĩ đại nhất

Một cách để giải quyết vấn đề này là tìm những cuốn sách xuất hiện nhiều nhất trong các danh sách “sách hay” - dựa trên lý thuyết rằng những cuốn sách thường xuyên được nhắc tới chắc chắn sẽ rất đáng để đọc. Đây chính là công việc mà trang web thegreatestbooks.org đang thực hiện.

Người sáng lập trang web, ông Shane Sherman, là một lập trình viên tại Texas. Ông đã tổng hợp hơn 300 danh sách sách hay từ khắp nơi trên thế giới để tạo nên một danh sách mà ông gọi vui là "Những cuốn sách vĩ đại nhất mọi thời đại" (Greatest Books of All Time - GBOATs).

Danh sách này chứa hơn 10.000 cuốn sách, được xếp hạng theo tần suất xuất hiện trong các danh sách khác nhau. Người dùng có thể tìm kiếm trong 500 cuốn sách hàng đầu và sắp xếp chúng theo thập kỷ, thế kỷ, năm xuất bản, ngôn ngữ hoặc độ dài của sách.

Một điểm thú vị của danh sách này là nó giúp người đọc tiếp cận được với nhiều tác phẩm từ các giai đoạn lịch sử và khu vực khác nhau. Việc sắp xếp các tác phẩm theo độ dài cũng giúp những ai muốn tiết kiệm thời gian có thể chọn ra những cuốn ngắn hơn mà vẫn mang giá trị lớn. Ngoài ra, trang web này còn gợi ý cho người đọc về ngôn ngữ gốc của sách - một yếu tố mà nhiều người đọc yêu thích bản dịch có thể muốn cân nhắc.

Dẫu vậy, ngay cả với danh sách đã được lọc kỹ lưỡng này, việc đọc hết toàn bộ những cuốn sách vĩ đại cũng là một thử thách lớn đối với bất kỳ ai. Một số tác phẩm có thể dễ đọc hơn, nhưng nhiều tác phẩm đòi hỏi thời gian và sự kiên nhẫn, đặc biệt là những cuốn sách cổ điển từ nhiều thế kỷ trước với ngôn ngữ phức tạp.

Vậy rốt cuộc, nếu chúng ta muốn đọc hết những cuốn sách kinh điển, chúng ta sẽ mất bao lâu? Tính toán này phụ thuộc rất nhiều vào tốc độ đọc của mỗi người. Trung bình, một người đọc khoảng 200-300 từ mỗi phút. Nếu ta lấy một cuốn sách trung bình có 100.000 từ, một người đọc nhanh có thể hoàn thành cuốn đó trong khoảng 5-6 giờ.

Tuy nhiên, nhiều tác phẩm kinh điển nổi tiếng có độ dài “khổng lồ”. Chẳng hạn, "Chiến tranh và Hòa bình" của Lev Tolstoy có hơn 560.000 từ, tức là sẽ mất khoảng 30 giờ để đọc hết. Tương tự, "Don Quixote" của Cervantes và "Anh em nhà Karamazov" của Fyodor Dostoevsky cũng thuộc vào danh sách những cuốn sách dài mà người đọc phải dành hàng tuần, thậm chí hàng tháng mới có thể đọc hết.

Nhưng đừng để điều này làm nản lòng. Đọc sách không phải chỉ là để hoàn thành một nhiệm vụ, mà còn là quá trình khám phá và hiểu biết. Nếu không thể đọc hết tất cả các cuốn sách vĩ đại, việc chọn lọc và đọc những tác phẩm phù hợp với sở thích và khả năng của mình vẫn mang lại rất nhiều giá trị.

TRẦN ĐẮC LUÂN