Những ngày đầu năm 2025, cộng đồng mạng lan truyền hình ảnh một bác sĩ cấp cứu bệnh nhân người nước ngoài bị hạ đường huyết bất tỉnh ngay trên chuyến bay từ Hà Nội vào Thành phố Hồ Chí Minh. Trong hai giờ bay, có một bác sĩ luôn túc trực bên ghế của bệnh nhân để bảo đảm sức khỏe cho hành khách người nước ngoài này.
Khi tỉnh lại, hành khách 62 tuổi, mang quốc tịch Mỹ xúc động cảm ơn sự tận tình cứu chữa của bác sĩ Huỳnh Minh Chín, Phó Giám đốc Sở Y tế, Chủ tịch Hội Thầy thuốc trẻ tỉnh Bình Dương. Hành động kịp thời và trách nhiệm của vị bác sĩ trẻ trên chuyến bay nhận được nhiều lời khen cũng như nhanh chóng lan tỏa thông điệp về y đức của người khoác áo blouse. Mạng xã hội trong thời đại số chính là một kênh truyền thông lan tỏa y đức của bác sĩ hữu hiệu nhất.
Năm 2025 này, chúng ta kỷ niệm 70 năm ngày Thầy thuốc Việt Nam. Từ bức thư của Chủ tịch Hồ Chí Minh viết gửi hội nghị cán bộ ngành y tế vào ngày 27-2-1955 mà ngày 6-2-1985, Hội đồng Bộ trưởng quyết định lấy ngày 27-2 hằng năm làm ngày Thầy thuốc Việt Nam để tiếp tục làm theo lời dạy của Bác, nâng cao trách nhiệm, tài đức của người cán bộ y tế trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Do đó, ngày 27-2 là ngày tôn vinh các y, bác sĩ đã hết mình nỗ lực cống hiến cho nước nhà. Và cũng là ngày để các y, bác sĩ cùng những người làm trong ngành y tế nhắc nhở bản thân nâng cao tinh thần trách nhiệm, tận tụy phục vụ, hết lòng thương yêu chăm sóc người bệnh, xem nỗi đau của bệnh nhân như của chính mình như lời Chủ tịch Hồ Chí Minh dạy "Lương y như từ mẫu".
Trong định hướng phát triển năm 2025, Bộ Y tế đặt ra những mục tiêu quan trọng như: tỷ lệ dân số tham gia bảo hiểm y tế đạt 95%; có 15 bác sĩ trên 10.000 dân và 34,5 giường bệnh trên 10.000 dân. Các chỉ tiêu cụ thể khác được Chính phủ giao bao gồm: tuổi thọ trung bình đạt 74,6 tuổi; tỷ số giới tính khi sinh là 111 bé trai/100 bé gái; tỷ lệ tử vong trẻ em dưới 1 tuổi giảm xuống dưới 11,3 ca/1.000 trẻ sinh sống; tỷ lệ tử vong trẻ em dưới 5 tuổi giảm xuống dưới 18 ca/1.000 trẻ sinh sống; tỷ lệ suy dinh dưỡng thể thấp còi ở trẻ em dưới 5 tuổi giảm xuống dưới 17%; tỷ lệ hài lòng của người dân với dịch vụ y tế đạt trên 80%.
Những con số này đòi hỏi sự nỗ lực rất lớn trong bối cảnh kinh tế phục hồi sau đại dịch và biến động suy thoái toàn thế giới năm vừa qua. Tuy vậy, cũng có khả thi thực hiện, khi đất nước đang tiến vào kỷ nguyên số. Công nghệ cũng đã góp một tay, giúp ngành y có những phát triển vượt bậc.
Trên thế giới và tại Việt Nam, sự phát triển của khoa học công nghệ đã tạo ra những thành tựu trong y học nổi bật như: Thành tựu y sinh học với việc phát hiện 6 bộ phận với chức năng mới trong cơ thể; điều trị ung thư bằng liệu pháp bắt giữ nơtron Bo; công nghệ in 3D; công nghệ Nano và y học; phẫu thuật bằng robot…
Có thể thấy, chuyển đổi số là xu hướng tất yếu của thời đại 4.0, trong đó có lĩnh vực y tế. Tuy vậy, sự phát triển của công nghệ cũng đặt ra thách thức không nhỏ đối với ngành y mà đặc biệt là trong thời đại AI đang lên ngôi, tác động hầu hết đến các ngành nghề.
Tại hội nghị khoa học cập nhật chuyển đổi số và công nghệ trong chẩn đoán hình ảnh 2024, PGS.TS Nguyễn Viết Nhung, Phó Chủ tịch Tổng hội Y học Việt Nam nhận định: AI không thể thay thế thầy thuốc, nhưng thầy thuốc sử dụng AI sẽ thay thế thầy thuốc không sử dụng AI. Điều này đòi hỏi các thầy thuốc Việt Nam luôn tiếp nhận, học hỏi và nâng cao mình để đáp ứng sự phát triển vũ bão của công nghệ, nhưng không lệ thuộc vào công nghệ. Công nghệ nào cũng được nghĩ ra bằng khối óc của con người. Chúng ta sống bằng trái tim. Và chỉ có trái tim khắc ghi lời thề Hippocrates mới đập được những nhịp đập phụng sự trong tâm thế tận hiến.
Sự tác động mạnh mẽ của cuộc cách mạng công nghệ này giúp nâng cao hiệu quả quản lý, điều hành, cũng như giúp người dân dễ dàng tiếp cận dịch vụ y tế nhanh chóng, kịp thời, mọi lúc, mọi nơi để nâng cao hiệu quả khám chữa bệnh. Nhưng trên hết, như một niềm tin bất biến của người bệnh, y đức của bác sĩ luôn nằm ở trái tim, không bị chi phối, không bị lệ thuộc bất cứ điều gì. Như câu chuyện của bác sĩ Huỳnh Minh Chín cứu hành khách trên chuyến bay bằng một trái tim của “từ mẫu”. Chính trái tim ấy luôn thắp lên niềm tin yêu của bệnh nhân và làm sáng ngời thêm chiếc áo blouse.
TỐNG PHƯỚC BẢO
