1. "Người là một bóng chim khuê tú" là tập thơ mới xuất bản của nhà thơ Nguyễn Thiên Ngân (NXB Văn học, 2-2025). Tựa tập thơ trích từ chính tứ thơ tâm ý của tác giả: “Ta như cây bách buồn sau núi/ Một mình uống gió, một mình say/ Người là một bóng chim khuê tú/ Rũ cả miền trời sau cánh bay”. Nói về ý tưởng sử dụng hình ảnh bóng chim khuê tú, tác giả Nguyễn Thiên Ngân kể: “Có một lần xem phim tài liệu về dãy Himalayas, tôi ấn tượng sâu sắc bởi loài sếu khuê tú. Thứ nhứt là vì tên đẹp, vì tướng nó giống một quý cô thanh nhã.
 |
Thứ hai là, nhìn có vẻ “bánh bèo” vậy thôi nhưng hành trình di trú của loài này thật vĩ đại. Từ đó, mỗi lần nghĩ đến hành trình vượt những dãy núi hiểm trở, ngoài loài đại bàng vàng dũng mãnh, tôi nhớ còn những bóng chim khuê tú. Bất kể yếu ớt hay dũng mãnh, luôn sẽ có những hành trình mà ta đã chọn đi, hoặc bắt buộc phải đi. Không phải con sếu khuê tú nào cũng tới đích. Nhưng ở một chiều không gian khác, có thể nó lại đang bắt đầu”.
Tập thơ mới tiếp tục là tiếng lòng của Thiên Ngân về mối tương quan giữa con người và thiên nhiên, sự giao cảm của vạn vật và thời gian, của những người yêu thơ và yêu nhau. Bạn yêu thơ dễ dàng nhận ra một Nguyễn Thiên Ngân đã khác hơn, tự sự của chị thêm nhiều khoảng lặng. “Cánh chim khuê tú” không chỉ nhẹ bay trong mộng mơ mà còn mang những dằn vặt man mác, ưu tư bất định: “Dù mai mộng nhỏ không thành/ Thì hôm nay vẫn sẽ dành yêu nhau”.
Nguyễn Thiên Ngân từng là cây bút văn sung sức, chị đoạt giải tư Cuộc thi Văn học tuổi 20 lần IV-2010 và có gần 10 tác phẩm truyện dài, tiểu thuyết ấn hành.
2. Cuốn hồi ký - tùy bút "Ba phút sự thật" của cố nhà văn Phùng Quán vừa được tái bản dưới dạng sách nói (NXB Văn hóa Văn nghệ, 2-2025) thông qua giọng đọc của Bá Trung, có thời lượng dài hơn 6 giờ đồng hồ. Đây là một tập ký dày 278 trang, sách in rõ, bìa đẹp, có chân dung tác giả ở nhiều thời kỳ, có nhiều bài ký nói về những nhân vật nổi tiếng, như: Văn Cao, Trần Đức Thảo, Phùng Cung, Nguyễn Hữu Đang... Điều nổi bật trong các bài ký của Phùng Quán là giọng văn chân thực, dí dỏm. Đây không chỉ là tác phẩm văn học mà còn là một tài liệu lịch sử quý báu.
 |
"Ba phút sự thật" không phải chỉ ngắn ngủi để người đọc có thể đọc trong ba phút, cũng không xuề xòa hay tương đối như cái cách người ta vẫn hay nói đến sự thật. "Ba phút sự thật" thật đến trần trụi, gai góc và đau lòng. Trong sự thật ấy có một triết gia kỳ quặc, cô độc trong căn hộ bề bộn chỉ mải lo cho những vấn đề về con người và triết học mà quên béng đi thực tại, cũng quên luôn cả cơm áo gạo tiền hay danh vọng, địa vị.
Trong sự thật ấy có một nhà thơ trong buổi kháng chiến nghèo khổ bộn bề đã đứng thẳng lưng, ngẩng cao đầu, can đảm, quyết liệt chống lại hiểm họa tham nhũng tàn phá đất nước. Cũng trong sự thật ấy có một nhạc sĩ nổi tiếng nghiêng ngả trong cơn say giữa đời với hai vế mâu thuẫn “Mình rất cần tiền mà cũng vô cùng chán tiền”.
Những câu chuyện trong "Ba phút sự thật" của Phùng Quán, có cái là thực tại, có cái là quá khứ, nhưng tất cả những áng văn ấy được tác giả viết với một giọng văn tự sự pha hài rất chuyên nghiệp, lão luyện, kết cấu đầy kịch tính, dẫn người đọc đi từ bất ngờ này đến bất ngờ khác. Qua đó, bạn đọc sẽ hiểu thêm số phận bi tráng mà cao thượng của những người trí thức; càng hiểu thêm sự nhân hậu của cây bút một đời lao lực, một đời cay cực, một đời thơ. Bởi Phùng Quán viết "Ba phút tự thật" bằng trải nghiệm của một đời lính, một đời văn, một đời vất vả.
MẪU ĐƠN
