Hai bia chủ quyền trên đảo Song Tử Tây và đảo Nam Yết là một trong những dấu tích cổ xưa trên quần đảo Trường Sa. Chuyến công tác vào đầu tháng 4-2024, tôi có dịp chạm vào 1 trong 2 di tích lịch sử cấp quốc gia này.
 |
| Tác giả bên Bia chủ quyền trên đảo Song Tử Tây, quần đảo Trường Sa (Bia lập vào ngày 22-8-1956). |
Tôi thật sự ấn tượng và xúc động mạnh khi được chạm tay vào tấm bia Cột mốc chủ quyền đã nhuốm màu thời gian này. Bia chủ quyền đảo Song Tử Tây thuộc xã Song Tử Tây, huyện Trường Sa, tỉnh Khánh Hòa, có vĩ độ 110 25’55’’ bắc và kinh độ 114018’00’’ đông. Các chữ trên thân các bia được khắc lõm chìm vào trong, có nội dung được ghi: “Quần đảo Trường Sa trực thuộc tỉnh Phước Tuy. Phái bộ quân sự thị sát nghiên cứu đến viếng quần đảo này ngày 22 tháng 8 năm 1956 dưới sự hướng dẫn của Hải quân Việt Nam”. Nằm trong không gian rợp bóng cây xanh cổ thụ như phong ba, bàng vuông, Bia chủ quyền đảo Song Tử Tây tọa lạc tại một trong những vị trí trọng yếu, được coi là linh hồn của đảo, trên tuyến đường từ cầu cảng vào trung tâm đảo. Năm 2011, khuôn viên di tích đã được xây hệ thống hàng rào bằng gạch, vôi vữa cao 80cm bao quanh bia với diện tích 16m2.
Ngày 3-11-2011, UBND tỉnh Khánh Hòa xếp hạng di tích cấp tỉnh. Ghi nhận những giá trị lịch sử tiêu biểu của di tích trong việc bảo tồn và phát huy các giá trị di sản văn hóa của dân tộc và góp phần khẳng định chủ quyền ở quần đảo Trường Sa, ngày 13-6-2014, Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch ban hành Quyết định 1825/QĐ-BVHTTDL xếp hạng di tích Bia chủ quyền quần đảo Trường Sa tại đảo Song Tử Tây và Bia chủ quyền quần đảo Trường Sa tại đảo Nam Yết là Di tích lịch sử quốc gia. Việc công nhận 2 bia chủ quyền trên đảo Trường Sa là Di tích lịch sử cấp quốc gia không chỉ là lời khẳng định chủ quyền biển, đảo của Việt Nam, mà 2 bia này cũng là bằng chứng có giá trị trong việc chứng minh chủ quyền của đất nước ta với thế giới.
Ngoài ra, trên đảo Song Tử Tây hiện vẫn còn Trạm khí tượng (trực thuộc Đài Khí tượng thủy văn khu vực Nam Trung Bộ) do người Pháp xây dựng. Song Tử Tây cũng là đảo cấp 1 hoàn thiện về hạ tầng với chùa Song Tử Tây, Trường Tiểu học xã Song Tử Tây, hải đăng Song Tử Tây, khu dân cư Song Tử Tây, âu tàu Song Tử Tây và làng chài cho ngư dân khai thác thủy sản trên quần đảo Trường Sa. Trên đảo Song Tử Tây cũng có Tượng đài Quốc công tiết chế Hưng Đạo đại vương Trần Quốc Tuấn.
TRIỆU TÙNG
