Việc triển khai tổ chức chính quyền đô thị tại thành phố những năm qua mở ra nhiều thay đổi mang tính nền tảng trong tổ chức và hoạt động của bộ máy hành chính. Một trong những giải pháp quan trọng đang được thực hiện đồng bộ và có hiệu quả là đề án phân cấp, ủy quyền, nhằm tăng tính chủ động, nâng cao trách nhiệm người đứng đầu các cơ quan, đơn vị, địa phương.
 |
| Công dân đến giao dịch tại bộ phận “Một cửa”, Trung tâm Hành chính quận Ngũ Hành Sơn. Ảnh: TRỌNG HUY |
Rút ngắn thời gian làm việc, giải quyết thủ tục hành chính
Theo đánh giá từ thực tế triển khai, việc phân cấp, ủy quyền không chỉ giúp rút ngắn quy trình xử lý công việc mà còn loại bỏ các khâu trung gian không cần thiết, đơn giản hóa thủ tục hành chính và rút ngắn thời gian giải quyết hồ sơ cho người dân và doanh nghiệp.
Phó Giám đốc Sở Nội vụ Lê Phú Nguyện cho biết, trong tổng số 116 nội dung được phân cấp, ủy quyền, có 77 nội dung mang lại hiệu quả thực chất, góp phần giảm đáng kể thời gian và thủ tục xử lý công việc. Trong khi đó, 25 nội dung hiện chưa phát sinh hồ sơ và 14 nội dung khác chưa làm thay đổi rõ rệt khối lượng hoặc thời gian xử lý. Theo ước tính, trong năm 2022, thành phố tiết kiệm 257 ngày làm việc; con số này tăng lên 481 ngày trong năm 2023. Các lĩnh vực có nhiều cải thiện nhất là quy hoạch xây dựng đô thị, quản lý đất đai, văn hóa, xã hội, khoa học, công nghệ.
Tại cấp quận, huyện, việc thực hiện phân cấp, ủy quyền mang lại hiệu quả rõ rệt. Năm 2023, hơn 7.500 hồ sơ được giải quyết theo các quyết định phân cấp, ủy quyền của UBND và Chủ tịch UBND các quận, huyện cho các phòng chuyên môn, đơn vị sự nghiệp và UBND phường, xã. Việc này góp phần tiết kiệm khoảng 43 ngày làm việc, đặc biệt trong các lĩnh vực đô thị, tổ chức nhân sự và văn hóa, xã hội.
Một minh chứng nổi bật khác là việc ủy quyền cho công chức tư pháp - hộ tịch thực hiện ký chứng thực bản sao từ bản chính các giấy tờ, văn bản do cơ quan có thẩm quyền cấp, cũng như chứng thực chữ ký. Tại các quận, huyện, trung bình mỗi năm có khoảng 1 triệu hồ sơ được giải quyết thông qua cơ chế này. Mỗi hồ sơ tiết kiệm ít nhất 5 phút so với quy trình cũ, tương đương 83.333 giờ làm việc trong một năm các phường, xã trên địa bàn thành phố, bằng thời gian làm việc cả năm của gần 44 người.
Theo ông Nguyện, hiệu quả của việc phân cấp, ủy quyền không chỉ thể hiện ở việc tinh gọn thủ tục và rút ngắn thời gian xử lý công việc, mà còn phản ánh rõ qua sự hài lòng ngày càng cao của người dân và tổ chức đối với các cơ quan hành chính nhà nước. Cụ thể, theo kết quả khảo sát Chỉ số hài lòng (SIPAS) do Bộ Nội vụ tổ chức, năm 2023, chỉ số hài lòng chung tại thành phố đạt 83,38%, tăng 3,72 điểm so với năm 2022; đồng thời tăng 12 bậc xếp hạng.
Riêng mức độ hài lòng về việc xây dựng và thực thi chính sách đạt 83,25%, tăng 5,88 điểm và vươn lên 20 bậc. Mức độ hài lòng đối với việc cung ứng dịch vụ hành chính đạt 83,57%, tăng 1,62 điểm và tăng 5 bậc so với năm trước. Trong số 9 chỉ số thành phần, có đến 6 chỉ số tăng điểm và thứ hạng, cho thấy sự cải thiện đồng bộ trên nhiều phương diện, trong đó đáng chú ý là sự hài lòng về tác động chính sách, chất lượng tổ chức thực hiện và tinh gọn thủ tục hành chính.
Không dừng lại ở hiệu quả đối với người dân, doanh nghiệp, việc thực hiện phân cấp, ủy quyền còn tạo tác động tích cực đến hệ thống chính trị. Khảo sát cho thấy, hơn 73% cán bộ, công chức, viên chức (CBCCVC) đánh giá tốt việc phân cấp, ủy quyền tại đơn vị, địa phương mình công tác, trong đó 25% đánh giá rất tốt.
Đặc biệt, từ 85% đến 92% số CBCCVC được khảo sát cho rằng mô hình này giúp tăng cường nhận thức và sự chủ động trong quá trình thực thi công vụ. Nhiều người ghi nhận rằng cơ chế phân cấp, ủy quyền đã tháo gỡ những vướng mắc về thẩm quyền tại các cấp, đặc biệt là trong lĩnh vực đầu tư, quy hoạch, xây dựng, hạ tầng và dịch vụ công ích.
Quy trình xử lý công việc được rút gọn, thủ tục trở nên rõ ràng hơn, đồng thời tăng cường trách nhiệm cá nhân và hạn chế tình trạng né tránh hoặc đùn đẩy trách nhiệm. Mô hình này cũng giúp giảm áp lực cho lãnh đạo cấp trên, tạo điều kiện để tập trung vào công việc điều hành những nhiệm vụ lớn.
Chuyển đổi tư duy quản lý và thực thi công vụ
Tại các địa phương, đề án phân cấp, ủy quyền đang dần trở thành động lực thay đổi cách thức quản lý và thực thi nhiệm vụ hành chính. Chủ tịch UBND quận Liên Chiểu Hoàng Thanh Hòa cho biết, việc triển khai đề án đã tạo điều kiện để địa phương chủ động hơn trong xử lý các nhiệm vụ chuyên môn được giao. Công tác giải quyết hồ sơ của công dân được đẩy nhanh, việc cấp số nhà hay cấp phép sử dụng vỉa hè ngoài mục đích giao thông được thực hiện đúng quy định, kịp thời, tạo thuận lợi rõ rệt cho người dân và doanh nghiệp.
Tại quận Sơn Trà, chính quyền địa phương ghi nhận những chuyển biến tích cực trong công tác cải cách hành chính nhờ áp dụng cơ chế phân cấp, ủy quyền. Các thủ tục được rút gọn, thời gian xử lý ngắn hơn, giảm phiền hà, nâng cao mức độ hài lòng của người dân. Tương tự, huyện Hòa Vang đạt nhiều kết quả tích cực khi áp dụng mô hình này.
Theo Trưởng phòng Nội vụ Ngô Duy Quang, việc phân cấp trong công tác thẩm định, phê duyệt các đồ án quy hoạch giúp các quyết định bám sát thực tiễn hơn, nâng cao chất lượng quy hoạch tại địa phương. Về mặt tổ chức bộ máy, các xã được trao quyền nhiều hơn trong bố trí nhân sự và xử lý tình huống phát sinh. Đặc biệt, trong lĩnh vực quản lý đất đai, thẩm quyền của chủ tịch hội đồng giải phóng mặt bằng cấp huyện được tăng cường, giúp rút ngắn quy trình, thời gian trình lên UBND thành phố, từ đó đẩy nhanh tiến độ giải phóng mặt bằng, xử lý linh hoạt các tình huống tại cơ sở.
Nhìn tổng thể, việc triển khai đề án phân cấp, ủy quyền tại thành phố không chỉ cải thiện hiệu quả quản lý nhà nước mà còn góp phần xây dựng nền hành chính phục vụ, hiện đại, năng động. Đề án này đang chứng minh vai trò là đòn bẩy quan trọng để các cấp chính quyền chuyển đổi mạnh mẽ tư duy từ quản lý sang phục vụ, với mục tiêu cuối cùng là mang lại sự hài lòng và thuận lợi tối đa cho người dân, doanh nghiệp.
TRỌNG HUY
