Xây dựng chính quyền đô thị sáng tạo, tự chủ

Ngày 11-10, UBND thành phố tổ chức hội thảo “Đánh giá thực trạng tổ chức, hoạt động chính quyền các cấp và đề xuất đổi mới theo mô hình chính quyền đô thị (CQĐT) tại thành phố Đà Nẵng”. Nhiều nội dung được các đại biểu tham gia thảo luận, đóng góp ý kiến nhằm xây dựng Đề án thí điểm mô hình CQĐT phù hợp với thực tiễn của Đà Nẵng.

Mô hình chính quyền đô thị nhằm nâng cao hiệu quả, hiệu lực quản lý Nhà nước của chính quyền các cấp. TRONG ẢNH: Cán bộ phòng một cửa quận Ngũ Hành Sơn hướng dẫn người dân đến giải quyết thủ tục hành chính. Ảnh: TRỌNG HÙNG

Chính quyền đô thị là yêu cầu để phát triển thành phố

Phát biểu tại hội thảo, Phó Chủ tịch UBND thành phố Lê Trung Chinh khẳng định, xây dựng Đề án thí điểm mô hình CQĐT là 1 trong 8 đề án của thành phố nhằm cụ thể hóa Nghị quyết số 43-NQ/TW ngày 24-1-2019 của Bộ Chính trị (khóa XII) về “Xây dựng và phát triển thành phố Đà Nẵng đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045”. Theo Phó Chủ tịch UBND thành phố Lê Trung Chinh, mô hình tổ chức và hoạt động của chính quyền địa phương hiện nay bộc lộ nhiều hạn chế, khó có thể đáp ứng yêu cầu quản lý Nhà nước tại đô thị trong thời kỳ hội nhập, cả về phân định nhiệm vụ, quyền hạn; cơ cấu tổ chức bộ máy; phương thức hoạt động, cơ chế điều hành, chính sách phân cấp quản lý, ủy quyền trên một số lĩnh vực chưa phù hợp với đối tượng, đặc thù quản lý ở đô thị và quá trình đô thị hóa ở khu vực nông thôn.

Những tồn tại, hạn chế này đã ảnh hưởng không nhỏ đến hiệu lực, hiệu quả quản lý và hoạt động của chính quyền các cấp của thành phố cũng như đáp ứng nhu cầu, nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân. “Việc thí điểm mô hình CQĐT nhằm mục tiêu chính là nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý Nhà nước của chính quyền các cấp của thành phố; phù hợp với đặc điểm, quy mô, tính chất đặc thù của đô thị trực thuộc Trung ương; nâng cao tính tự chủ, tự chịu trách nhiệm của chính quyền đô thị; huy động cao nhất mọi nguồn lực cho sự phát triển bền vững, văn minh, hiện đại”, Phó Chủ tịch Lê Trung Chinh nhấn mạnh.

Theo Giám đốc Sở Nội vụ Võ Ngọc Đồng, khi thí điểm mô hình CQĐT, phải đổi mới cơ chế quản lý, phương thức hoạt động và xây dựng đội ngũ cán bộ. Theo đó, đổi mới phương thức hoạt động của HĐND và UBND theo hướng thực chất, phù hợp với đặc điểm của đô thị; gắn với thẩm quyền, trách nhiệm của tập thể UBND và cá nhân người đứng đầu và từng thành viên UBND, các sở, ngành; khắc phục tình trạng đùn đẩy, không rõ trách nhiệm trong quản lý, điều hành hành chính; xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức trong bộ máy CQĐT theo hướng chuyên nghiệp, hiện đại, có năng lực chuyên môn cao, kỹ năng thực thi công vụ giỏi và đạo đức công chức tốt; đáp ứng tiêu chuẩn, chức danh, cơ cấu phù hợp với yêu cầu hiện đại hóa nền hành chính hiện nay.

Phát huy tính chủ động, sáng tạo, tự chủ

Các ý kiến tham luận tại hội thảo đề xuất, khi xây dựng CQĐT phải xác định rõ và cụ thể những nhiệm vụ riêng có của CQĐT và của từng cấp hành chính trong nội bộ đô thị; không lẫn lộn với các nhiệm vụ của chính quyền nông thôn, không chồng chéo. Cần phân quyền, phân cấp mạnh mẽ giữa Chính phủ, các bộ, ngành với chính quyền thành phố trực thuộc Trung ương. Các ý kiến đều có điểm chung là đồng tình với phương án xây dựng CQĐT theo hướng chỉ còn HĐND thành phố, không tổ chức HĐND quận, huyện, phường, xã. Về vấn đề này, Đà Nẵng đã có kinh nghiệm thực tiễn không tổ chức HĐND huyện, quận, phường giai đoạn 2009-2016.

Nguyên Giám đốc Sở Nội vụ Đặng Công Ngữ cho rằng, đây là kinh nghiệm thực tiễn rất tốt cho Đà Nẵng tiếp tục xây dựng mô hình CQĐT theo tinh thần Nghị quyết số 43-NQ/TW của Bộ Chính trị. Ông Ngữ nhấn mạnh xây dựng mô hình CQĐT phải đạt được mục tiêu có tính tự chủ cao, thông suốt, hiệu lực, hiệu quả, đồng thời phát huy cao nhất quyền làm chủ của người dân. Theo ông Ngữ, cần nâng cấp huyện Hòa Vang lên đơn vị hành chính là thị xã. “Xây dựng CQĐT, chúng ta phải đạt được mô hình một chính quyền có tính tự chủ cao, thông suốt, hiệu lực, hiệu quả và không còn cơ chế “xin-cho”, ông Ngữ nói.

Quang cảnh hội thảo “Đánh giá thực trạng tổ chức, hoạt động chính quyền các cấp và đề xuất đổi mới theo mô hình chính quyền đô thị tại thành phố Đà Nẵng”. Ảnh: SƠN TRUNG

Phó Chủ tịch UBND huyện Hòa Vang Đặng Phú Hành bày tỏ đồng tình với đề xuất nâng cấp huyện Hòa Vang thành đơn vị hành chính thị xã, vì hiện đã có 5/11 xã đạt chuẩn đô thị loại 5, các xã còn lại sẽ đạt chuẩn vào năm 2021. Trong khi đó, theo Trưởng ban Pháp chế HĐND thành phố Phan Thanh Long, việc không tổ chức HĐND quận, huyện, phường, xã (tinh giản được 1.800 đại biểu HĐND), nhiệm vụ của HĐND các cấp này sẽ dồn lên cho HĐND thành phố. Do đó, khi xây dựng đề án CQĐT phải đề xuất tăng số lượng, cơ cấu đại biểu HĐND thành phố, tăng số lượng đại biểu HĐND chuyên trách thay vì xác định số lượng đại biểu theo số lượng dân số như hiện nay, đồng thời phải bảo đảm tổ chức bộ máy các cơ quan giúp việc cho HĐND thành phố.

Giám đốc Sở Tư pháp Võ Thị Như Hoa đề xuất thành phố phải xây dựng báo cáo đề xuất với Quốc hội cho phép thí điểm mô hình CQĐT thật chặt chẽ, thuyết phục trước khi xây dựng đề án chi tiết. Bà Hoa đề nghị khi không tổ chức HĐND quận, huyện và phường, xã thì nên xem lại tên gọi cơ quan hành chính ở các cấp này chứ không gọi là UBND nữa. Có thể gọi là Ủy ban hành chính. Mặt khác, Đề án của thành phố phải đề xuất cơ chế tự chủ về biên chế. Bởi hiện nay cả nước đang mặc chung một “chiếc áo đồng phục” về biên chế, trong khi thực tiễn tình hình ở mỗi địa phương khác nhau.

Kết luận hội thảo, Phó Chủ tịch UBND thành phố Lê Trung Chinh chỉ đạo Sở Nội vụ tiếp thu các ý kiến góp ý chuẩn bị báo cáo để trình Chính phủ, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến và đưa vào chương trình xây dựng luật của Quốc hội trong năm 2020. Thành phố sẽ tiếp tục xây dựng đề án CQĐT sau khi có nghị quyết của Quốc hội đồng ý cho phép thí điểm.

SƠN TRUNG