Chiều 5-7, Phó Chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển kiểm tra tình hình an ninh hồ đập, vấn đề bảo đảm an ninh nguồn nước trên địa bàn tỉnh Quảng Nam và thành phố Đà Nẵng.
Phó Chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển (giữa) kiểm tra hoạt động sản xuất nước sạch tại Nhà máy nước Cầu Đỏ. Ảnh: TRIỆU TÙNG |
Phó Chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển cho biết, theo chương trình công tác, đoàn hoàn thành nhiệm vụ kiểm tra hệ thống hạ tầng công trình thủy lợi, hồ thủy điện A Vương, Đăk Mi 4 cùng hệ thống nguồn nước lưu vực sông Thu Bồn và Vu Gia. Riêng tại thành phố Đà Nẵng, đoàn trực tiếp kiểm tra tình hình sản xuất và cung cấp nước sạch tại Nhà máy nước Cầu Đỏ, đập và Trạm bơm cấp nước An Trạch.
Qua kiểm tra và nghe báo cáo từ các đơn vị liên quan, cho thấy hệ thống công trình thủy điện, hồ đập tại Đà Nẵng và tỉnh Quảng Nam đã phát huy hiệu quả bởi vừa góp phần giải quyết trong vấn đề chia lũ, cắt lũ; khai thác hiệu quả nguồn tài nguyên nước để phát điện, cung cấp nước phục vụ sản xuất và sinh hoạt cho khu vực hạ du. Tất cả các địa phương, đơn vị liên quan thực hiện nghiêm quy trình vận hành liên hồ chứa theo Quyết định 1865/QĐ-TTg được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt và ban hành vào năm 2019.
Tuy nhiên qua kiểm tra, đoàn công tác Quốc hội nhận thấy địa hình khu vực Đà Nẵng và Quảng Nam rất phức tạp như hồ thủy điện A Vương nằm ở độ cao 380 mét so với mặt biển, đồi dốc cao với 56%; lượng mưa lớn cho nên dòng chảy trên các lưu vực sông có lúc đạt 4.000m3/s. Trong quá trình vận hành liên hồ chứa, riêng hồ thủy điện A Vương trong 10 năm qua đã gây ra 18 đợt lũ lớn, trong đó có 7 lần phải thực hiện giải pháp ứng phòng, phòng chống lụt bão, tiến hành chia cắt lũ ở hạ du.
Phó Chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển cho rằng, quá trình vận hành liên hồ chứa đang được vận hành tốt nhưng tỉnh Quảng Nam và thành phố Đà Nẵng không được chủ quan bởi tình hình tự nhiên mà cụ thể là biến đổi khí hậu, lượng mưa ở khu vực có thể tăng đột biến và không theo quy trình lịch sử thủy văn nào. Do đó, muốn đặt vấn đề an toàn hồ đập lên hàng đầu thì công tác điều phối, vận hành giữa các nhà máy thủy điện và các địa phương phải thực hiện nhịp nhàng, thông suốt và kịp thời.
Đặc biệt, khi xả lũ ở thượng lưu phải bảo đảm thời gian tối thiểu cho nhân dân vùng hạ lưu biết. Đặc điểm các hồ thủy điện ở tỉnh Quảng Nam có tác động đến cả 2 địa phương là Quảng Nam và Đà Nẵng nên việc điều phối, vận hành hài hòa lợi ích của mỗi địa phương khi Quảng Nam chủ yếu khai thác tài nguyên nước khu vực hạ lưu phục vụ sản xuất nông nghiệp; thành phố Đà Nẵng chủ yếu sử dụng vào sản xuất nước sạch sinh hoạt. Mặt khác, với tình trạng xâm nhập mặn bởi hạn chế hoạt động xả nước từ các hồ đập thủy điện kết hợp việc nước biển dâng tác động đến vấn đề an ninh nguồn nước cho thành phố Đà Nẵng.
Phó Chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển biểu dương sự chủ động của chính quyền thành phố Đà Nẵng đã kịp thời có những giải pháp cấp bách; đầu tư nâng cao công suất nhà máy, thi công đập tạm trên sông Cầu Đỏ; quy hoạch và đầu tư xây dựng các trạm lẫn nhà máy mới. Tuy nhiên, với mục tiêu đáp ứng nhu cầu sử dụng nước của thành phố sau năm 2030 tăng lên trên 800.000m3/ngày đêm nên đầu tư phát triển ngành nước tại thành phố cần đi trước một bước.
Hiện tại thành phố vừa được Quốc hội thông qua Nghị quyết số 119/2020/QH14 về thí điểm tổ chức mô hình chính quyền đô thị và một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển thành phố Đà Nẵng. Đây là cơ hội để thành phố Đà Nẵng tập trung quy hoạch, đầu tư xây dựng hạ tầng ngành nước theo những dự án công trình trọng điểm, cấp bách với công nghệ kỹ thuật tiên tiến; bảo đảm an toàn nguồn nước; đầu tư nâng cấp hồ đập ngăn mặn để bảo đảm nguồn nước thô cho sản xuất nước sạch.
Tham gia cùng đoàn kiểm tra, Phó Chủ tịch UBND thành phố Đà Nẵng Hồ Kỳ Minh kiến nghị một số nội dung về thành lập và tổ chức quản lý lưu vực sông Vu Gia - Thu Bồn bảo đảm tính thống nhất để tăng cường hiệu quả, hiệu lực quản lý Nhà nước; đánh giá toàn diện các mặt tích cực, tiêu cực của việc hình thành các nhà máy, hồ đập thủy điện và đề xuất không cấp phép đầu tư xây dựng mới nhà máy thủy điện trên toàn lưu vực sông Vu Gia - Thu Bồn và một số nội dung liên quan quản lý tài nguyên nước như giám sát, quan trắc...
TRIỆU TÙNG