Những năm qua, thành phố Đà Nẵng triển khai nhiều chính sách mới, hỗ trợ doanh nghiệp tiếp cận và nâng cao trình độ khoa học và công nghệ (KH&CN), phát huy khả năng nghiên cứu và sáng tạo những sản phẩm giá trị cao. Nhiều doanh nghiệp (DN) nói chung và doanh nghiệp KH&CN nói riêng đã mạnh dạn đầu tư và làm chủ công nghệ, nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm, ngày càng đứng vững trên thương trường.
 |
| Chủ tịch UBND thành phố Lê Trung Chinh (bìa trái) trao kinh phí hỗ trợ doanh nghiệp đổi mới công nghệ tháng 2-2021. Ảnh: P.V |
Doanh nghiệp tiếp cận chính sách của thành phố
Từ năm 2012 đến nay, Đà Nẵng ban hành nhiều chính sách hỗ trợ đổi mới công nghệ. Sở KH&CN đã hỗ trợ hơn 30 lượt doanh nghiệp với kinh phí hơn 6 tỷ đồng cho các hoạt động đổi mới công nghệ tại doanh nghiệp (DN). Ngày 9-12-2020, HĐND thành phố đã ban hành Nghị quyết số 328/2020/NQ-HĐND quy định nội dung và mức chi từ ngân sách Nhà nước để thực hiện hỗ trợ hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo trên địa bàn thành phố Đà Nẵng đến năm 2025.
Theo những chính sách này, các DN sẽ nhận được nhiều sự hỗ trợ để mua công nghệ, thiết bị hoặc tự nghiên cứu tạo công nghệ, xác lập quyền sở hữu trí tuệ và các hoạt động tiêu chuẩn đo lường chất lượng để nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm, giảm chi phí sản xuất...
Bên cạnh đó, thông qua hoạt động hỗ trợ khởi nghiệp đổi mới sáng tạo của Sở KH&CN đã hình thành, phát triển 4 DN KH&CN gồm: Công ty TNHH Môi trường Xanh SUSTECH, Công ty TNHH Công nghệ VOOC; Công ty TNHH DAT BIKE VIETNAM, Công ty CP Caris… và hiện đang tiếp tục hỗ trợ 9 DN khởi nghiệp trong năm 2021.
Thành phố đã hỗ trợ kinh phí để khuyến khích DN tiếp tục triển khai nghiên cứu nhiều sản phẩm công nghệ mới. Đầu năm 2021, Công ty CP Công nghệ QCM và Công ty CP Cơ khí Hà Giang Phước Tường được hỗ trợ nghiên cứu chế tạo thiết bị công nghệ với tổng kinh phí 1,454 tỷ đồng, các sản phẩm này được Sở KH&CN cấp bổ sung vào giấy chứng nhận đăng ký DN của công ty.
Trong bối cảnh Covid-19 diễn biến phức tạp, ảnh hưởng nghiêm trọng đến tình hình sản xuất - kinh doanh, trong đó có DN KH&CN, sở đã luôn đồng hành, khuyến khích và hỗ trợ DN triển khai các hoạt động nghiên cứu, chuyển giao, đổi mới công nghệ phục vụ phát triển DN bền vững.
Năm 2020, sở đã thực hiện hỗ trợ cho 16 lượt DN với tổng kinh phí hơn 3 tỷ đồng. Trong đó, có những kết quả nghiên cứu, đổi mới công nghệ của DN KH&CN phục vụ thiết thực cho “cuộc chiến” chống Covid-19 như sản phẩm máy sản xuất khẩu trang tự động của Công ty TNHH Châu Đà.
Tính đến nay, thành phố Đà Nẵng có 14 DN KH&CN, đa số được hình thành trong giai đoạn 2019-2020 (9/14 DN, tăng 180% so với thời kỳ trước). Tính đến tháng 11-2020, cả nước có 538 DN KH&CN, trong đó Đà Nẵng là một trong 9 địa phương trong cả nước có hơn 10 DN KH&CN. Các DN KH&CN hiện nay chủ yếu tập trung tại Thành phố Hồ Chí Minh và Hà Nội.
Điều này cho thấy, việc hình thành và phát triển DN KH&CN là việc rất khó khăn liên quan đến nhiều vấn đề, trong đó có vấn đề về năng lực nghiên cứu, phát triển và hấp thu công nghệ của DN cũng như sự liên kết, chuyển giao công nghệ từ các cơ quan nghiên cứu, chủ sở hữu đến DN để ứng dụng vào sản xuất kinh doanh.
Sản phẩm công nghệ mới phục vụ đắc lực sản xuất
Đối với thành phố Đà Nẵng, các DN KH&CN hiện nay hầu hết là các DN nhỏ và vừa và là DN tư nhân thuộc các lĩnh vực cơ khí tự động hóa, công nghệ thông tin, công nghệ sinh học, y dược và bảo vệ môi trường. Trong đó, có nhiều công nghệ mới giúp các DN phát triển sản xuất, sản phẩm mới và tăng doanh thu giúp lan tỏa hoạt động nghiên cứu KH&CN để nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm dịch vụ và góp phần vào sự phát triển kinh tế - xã hội chung của thành phố.
Các sản phẩm của DN KH&CN đạt nhiều giải thưởng lớn như: “Hệ thống đo mưa tự động chuyên dùng cảnh báo lũ lụt và vận hành hồ chứa” của Công ty CP Tư vấn và phát triển kỹ thuật tài nguyên nước (đạt giải Nhất) và sản phẩm “Thiết kế chế tạo máy uốn thép hình trục đứng cỡ lớn” của Công ty CP Cơ khí Hà Giang Phước Tường (đạt giải Ba) Giải thưởng Sáng tạo KH&CN Việt Nam năm 2019, cùng nhiều sản phẩm khác đạt giải tại Hội thi sáng tạo khoa học kỹ thuật thành phố.
Sản phẩm, kết quả nghiên cứu của DN KH&CN đã được Cục Sở hữu trí tuệ cấp văn bằng bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ như Bằng độc quyền giải pháp hữu ích “Thiết bị lọc nước ngầm đa tầng”; “Phương pháp xử lý nước thải nhiễm ion kim loại nặng bằng vật liệu từ tính phủ axit gama-poly glutamic (GAMA-PGM)”; “Thiết bị nuôi trùng quế đa tầng để xử lý chất thải nông nghiệp” của tác giả Lê Thị Xuân Thùy - Công ty TNHH Sustech; Bằng độc quyền kiểu dáng công nghiệp “Phao quan trắc nước tự động” của Công ty CP Công nghệ thông minh và Sáng tạo; hoặc các chương trình máy tính đã được cấp Giấy chứng nhận đăng ký quyền tác giả như: “Ứng dụng khám xe thông minh Micas” của Công ty TNHH Micas; “Ứng dụng trợ lý ảo giao thông CARIS” của Công ty CP Caris; “Phần mềm đọc sách Umbalena” của Công ty TNHH Công nghệ VOOC… Nhiều sản phẩm, kết quả nghiên cứu đã được thương mại hóa giúp DN mở rộng quy mô sản xuất, phát triển hoạt động kinh doanh.
Định hướng phát triển thời gian đến
Hiện nay, nhiều DN đã quan tâm đến việc phát triển thành DN KH&CN. Tuy nhiên, việc triển khai vẫn còn nhiều khó khăn như: khả năng tạo ra và ứng dụng kết quả KH&CN vào thực tiễn sản xuất còn hạn chế. Nhiều sản phẩm chưa nổi trội về công nghệ nên khó cạnh tranh; DN chưa mặn mà vì còn lúng túng trong việc tiếp cận các chính sách của Nhà nước ưu đãi về thuế, tín dụng, thuê đất, thuê mặt nước… Quy định của Nghị định số 13/2019/NĐ-CP về điều kiện doanh thu đạt tối thiểu 30% tổng doanh thu áp dụng cho DN trên 5 năm cũng là vấn đề không dễ khi muốn đăng ký thành DN KH&CN.
Trước thực tế đó, để phát triển DN KH&CN trong thời gian đến, đòi hỏi sự tham gia tích cực từ nhiều phía: sự quan tâm của DN trong công tác nghiên cứu, đổi mới công nghệ, phát triển tài sản trí tuệ, xem đó là yếu tố cốt lõi để phát triển sản xuất và nâng cao năng lực cạnh tranh. Các đơn vị nghiên cứu, chuyển giao công nghệ cần lấy DN làm trung tâm trong hoạt động KH&CN của mình. Các ngành cần quan tâm tháo gỡ khó khăn, hướng dẫn DN KH&CN tiếp cận và được hưởng các ưu đãi theo quy định.
Sở KH&CN sẽ tiếp tục hỗ trợ, giúp DN ươm tạo, hoàn thiện các kết quả nghiên cứu khoa học, bảo đảm số lượng DN KH&CN tăng dần theo từng năm. Trong đó, tiếp tục thông tin, tuyên truyền, phổ biến chính sách và pháp luật; đơn giản hóa các thủ tục hành chính; triển khai có hiệu quả Nghị quyết số 328/2020/NQ-HĐND của HĐND thành phố, Quyết định số 36/2016/QĐ-UBND ngày 8-11-2016 của UBND thành phố về đổi mới công nghệ, nghiên cứu phát triển, chuyển giao công nghệ, tạo thiết bị công nghệ, ươm tạo, phát triển DN khởi nghiệp đổi mới sáng tạo để hình thành DN KH&CN. Hỗ trợ, khuyến khích các cơ quan nghiên cứu viện, trường; xây dựng chương trình phát triển tài sản trí tuệ; tuyên dương, khen thưởng kịp thời các DN KH&CN tiêu biểu, xuất sắc trong hoạt động này.
TS. LÊ ĐỨC VIÊN
